Ο πρώην διπλός πράκτορας της Ρωσίας Σεργκέι Σκριπάλ πιστεύει ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν διέταξε τη δηλητηρίαση του με το Νοβιτσόκ, όπως δήλωσε κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας σε σχέση με έρευνα που άρχισε σήμερα για τον θάνατο μιας γυναίκας η οποία δηλητηριάστηκε άθελά της από τον νευροπαραλυτικό παράγοντα.
Ο Σκριπάλ, ο οποίος πούλησε ρωσικά μυστικά στη Βρετανία, και η κόρη του Γιούλια βρέθηκαν αναίσθητοι σε ένα δημόσιο παγκάκι στην πόλη Σάλσμπερι της νότιας Αγγλίας τον Μάρτιο του 2018, αφού το Νοβιτσόκ είχε αλειφθεί στο χερούλι της μπροστινής πόρτας του σπιτιού τους.
Γιούλια Σκριπάλ, Dylan Martinez/Pool via AP, File
Τέσσερις μήνες αργότερα, η Ντον Στάρτζες πέθανε από έκθεση στο δηλητήριο, αφού ο σύντροφός της βρήκε ένα μπουκάλι αρώματος που ήταν απομίμηση, το οποίο η αστυνομία πιστεύει ότι χρησιμοποιήθηκε από πράκτορες των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών για τη λαθραία εισαγωγή του δηλητηρίου στη χώρα.
Υπενθυμίζεται ότι το Νοβιτσόκ είχε χρησιμοποιηθεί και κατά του επικριτή του Κρεμλίνου, πρώην αρχηγού της αντιπολίτευσης, Αλεξέι Ναβάλνι.
Οι Σκριπάλ και ένας αστυνομικός που πήγε στο σπίτι του Σκριπάλ, ασθένησαν σοβαρά από τις επιπτώσεις του στρατιωτικού νευροπαραλυτικού παράγοντα, αλλά ανάρρωσαν, όπως και ο σύντροφος της Στάρτζες, Τσάρλι Ρόουλι. Η Ρωσία έχει επανειλημμένα απορρίψει τις βρετανικές κατηγορίες ότι εμπλέκεται.
Ο Σκριπάλ δεν έχει μιλήσει δημοσίως μετά την επίθεση, αλλά κατά τη διάρκεια της σχετικής με την έρευνα ακροαματικής διαδικασίας ακούστηκε η δήλωση του που έλεγε ότι όπως και η βρετανική κυβέρνηση, κατηγορούσε τον Πούτιν, αν και ο πρώην κατάσκοπος είπε ότι δεν είχε συγκεκριμένα αποδεικτικά στοιχεία για την κατηγορία του.
«Πιστεύω ότι ο Πούτιν παίρνει όλες τις σημαντικές αποφάσεις μόνος του. Ως εκ τούτου πιστεύω ότι πρέπει ο ίδιος να έδωσε την έγκριση του για την επίθεση εναντίον της Γιούλια και εμού», είπε ο Σκριπάλ σε δήλωση του που διάβασε ο δικηγόρος Άντριου Ο’ Κόνορ ενώπιον του ακροατηρίου.
Στη δήλωσή του, ο Σκριπάλ, ο οποίος αποκάλυψε ότι δεν είχε καμία προειδοποίηση ότι η ζωή του βρισκόταν σε κίνδυνο εκείνη τη στιγμή, είπε ότι γνώριζε τους ισχυρισμούς ότι ο Πούτιν, τον οποίο, όπως είπε, γνώριζε προσωπικά, είχε εμπλακεί σε παράνομη δραστηριότητα που είχε να κάνει με τη διάθεση σπάνιων μετάλλων.
«Έχω διαβάσει ότι ο Πούτιν προσωπικά είχε ενδιαφερθεί πολύ για το δηλητήριο και του αρέσει να διαβάζει βιβλία σχετικά με αυτό» αναφέρει στη δήλωσή του.
Η βρετανική αστυνομία έχει απαγγείλει ερήμην κατηγορίες σε τρεις Ρώσους, οι οποίοι λέγεται ότι είναι αξιωματικοί της Υπηρεσίας Εξωτερικής Κατασκοπείας (GRU) -της υπηρεσίας πληροφοριών του στρατού- για την επίθεση στον Σκριπάλ και την κόρη του, δεν έχει ασκηθεί επίσημη δίωξη εναντίον τους για τον θάνατο της 44χρονης Στάρτζες.
Δύο από τους Ρώσους που κατηγορήθηκαν από τη Βρετανία για τη δηλητηρίαση εμφανίστηκαν αργότερα στη ρωσική τηλεόραση για να αρνηθούν τη συμμετοχή τους, λέγοντας ότι ήταν αθώοι τουρίστες που επισκέφθηκαν τον καθεδρικό ναό της πόλης.
Και οι τρεις τους και η Μόσχα έχουν αρνηθεί οποιαδήποτε ανάμειξη.
AP Photo/Frank Augstein
Σε διασταυρούμενα πυρά
Νωρίτερα, στη σχετική με την έρευνα ακροαματική διαδικασία που άρχισε τη Δευτέρα, αναφέρθηκε ότι η ηλικίας 44 ετών Ντον Στάρτζες, μητέρα τριών παιδιών βρέθηκε στα «διασταυρούμενα πυρά» μιας διεθνούς απόπειρας δολοφονίας,
Τα στοιχεία έδειξαν ότι το μπουκάλι απομίμηση με το άρωμα περιείχε αρκετό δηλητήριο για να σκοτώσει χιλιάδες ανθρώπους, δήλωσε ο δικηγόρος Άντριου Ο’ Κόνορ.
«Μπορείτε να συμπεράνετε ... ότι εκείνοι που πέταξαν το μπουκάλι με αυτόν τον τρόπο ενήργησαν με τραγελαφική αδιαφορία για την ανθρώπινη ζωή», είπε απευθυνόμενος στον πρόεδρο της έρευνας, πρώην δικαστή του Ανώτατου Δικαστηρίου Άντονι Χιουζ.
Οι πρώτες σχετικές με την έρευνα ακροάσεις, η οποία διεξάγεται μετά την αστυνομική έρευνα και τα χρονοβόρα νομικά βήματα που απαιτήθηκαν προηγουμένως, άρχισαν στο Σάλσμπερι.
Κατά την πορεία του θα ακουσθούν κάποια εμπιστευτικά μυστικά από τις βρετανικές υπηρεσίες ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένων λεπτομερειών για τη σχέση του Σκριπάλ με τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες, δήλωσε ο Ο'Κόνορ.
Τον περασμένο μήνα, ο πρώην δικαστής του Ανωτάτου δικαστηρίου Άντονι Χιουζ αποφάσισε ότι οι Σκριπάλ δεν θα δώσουν καταθέσεις, λέγοντας ότι υπήρχε «συντριπτικός κίνδυνος» να απειληθεί η ζωή τους εάν μπορούσαν να αναγνωριστούν και να αποκαλυφθεί ο τόπος διαμονής τους.
Ο Σεργκέι Σκριπάλ μιλάει στον δικηγόρο του πίσω από τα κάγκελα, όπως φαίνεται στην οθόνη ενός μόνιτορ έξω από μια δικαστική αίθουσα στη Μόσχα. Αύγουστος 2006. (AP Photo/Misha Japaridze)
Το περιστατικό οδήγησε στις μεγαλύτερες διπλωματικές απελάσεις Ανατολής-Δύσης από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, ενώ οι σχέσεις μεταξύ Λονδίνου και Μόσχας έχουν έκτοτε χειροτερέψει ακόμη περισσότερο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η ρωσική πρεσβεία στο Λονδίνο δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι οι «αναφορές του βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών στην υποτιθέμενη χρήση του μυθικού «Νοβιτσόκ» είναι εντελώς παράλογες».
Ο Ο'Κόνορ δήλωσε σε απάντηση των πρόσφατων σχολίων της πρεσβείας, ότι ο Χιούζ δεν είναι «οι βρετανικές αρχές» και ότι θα ενεργούσε εντελώς ανεξάρτητα.
«Πρέπει να πούμε ότι το αντικείμενο αυτής της έρευνας είναι να ξεκινήσουμε εκ νέου, χωρίς να κάνουμε οποιεσδήποτε υποθέσεις σχετικά με την ακρίβεια των όσων έχουν ειπωθεί στο παρελθόν, είτε από δημόσια πρόσωπα είτε από άλλους», δήλωσε ο Χιουζ.