Του Γιάννη Μαντζίκου
Όταν ο Αντρές Μανουέλ Λόπεζ Ομπραδόρ εξελέγη το καλοκαίρι του 2018 στην προεδρία του Μεξικού εκτός της «σταυροφορίας εναντίον του νεοφιλελευθερισμού» είχε υποσχεθεί στους συμπατριώτες του και μια «τέταρτη επανάσταση» μετά από αυτές του 1810, του 1861 και του 1910, παρόλα αυτά τα μέχρι στιγμής πεπραγμένα του δείχνουν ροπή προς την «ενός ανδρός αρχή» με καταστροφικές για τη χώρα συνέπειες.
Ο Ομπραδόρ έδειξε από την αρχή της θητείας του ότι δεν είναι λάτρης των ανεξάρτητων θεσμών, διορίζοντας ένα κρατικό σύμβουλο για επιβλέπει τους εκλεγμένους επικεφαλής στις αυτόνομες περιφέρειες. Όταν μάλιστα διεθνείς οίκοι αξιολόγησης και οργανισμοί ανακοίνωσαν ότι αναμένουν ανάπτυξη περί του 1% για το 2019 στη χώρα, ο Ομπραδόρ έσπευσε να τους χαρακτηρίσει «νεοφιλελεύθερους δαίμονες» προσθέτοντας ότι η ανάπτυξη θα έφτανε το 2% και το 4% μέχρι το τέλους της εξαετούς θητείας του, χωρίς όμως να προσφέρει επιχειρήματα. Σε αρκετές των περιπτώσεων, κληθείς να απαντήσει στις προβλέψεις έλεγε «έχω άλλα στοιχεία».
Πέραν αυτών, ένα σημαντικό χτύπημα για την προεδρία του και κακός οιωνός για τους επενδυτές ήταν η παραίτηση το περασμένο καλοκαίρι του μετριοπαθούς υπουργού Οικονομικών Κάρλος Ουρσούα, ο οποίος έκανε λόγο «για βαθιές διαφορές με τον πρόεδρο». Η μεγαλύτερη πηγή έντασης ανάμεσα στους δύο άνδρες ήταν η τύχη της Pemex, της προβληματικής κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας. Όταν ο πρώην- πια- Υπουργός Οικονομικών προσπάθησε να παρουσιάσει ένα σχέδιο αντιμετώπισης του χρέους ύψους 100 δισ. Δολαρίων, ο Ομπραδόρ έθεσε βέτο κάνοντας λόγο «μέρος του εθνικού πλούτου της χώρας» και χαρακτηρίζοντας τον Ουρσούα «νεοφιλελεύθερο προδότη».
Την ίδια ώρα, ο γνωστός από τα αρχικά του ονόματος του «ΑΜΛΟ» προσφεύγει συχνά πυκνά στην προσφιλή τακτική των καθεστώτων της Λατινικής Αμερικής, αυτής της διοργάνωσης τοπικών δημοψηφισμάτων τα οποία εν αντιθέσει με αυτά χωρών όπως η Ελβετία, είναι διαμορφωμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να φέρνουν το επιθυμητό σε αυτόν αποτέλεσμα. Τον Οκτώβριο του 2018, μετά από δημοψήφισμα-παρωδία στο οποίο μετείχαν μόνο στελέχη του κόμματος του, Μορένα, ακυρώθηκε η ανέγερση νέου διεθνούς αεροδρομίου στην Πόλη του Μέξικο ύψους 13 δις δολαρίων. Ανάλογα δημοψηφίσματα διοργανώθηκαν για την κατασκευή διυλιστηρίου κοντά στο λιμάνι του Ντος Μπόκας και για την διάνοιξη γραμμής τρένου στη Ριβιέρα Μάγια.
Για πολλούς το Μεξικό μπορεί να είναι μια χώρα όπου κυριαρχούν τα καρτέλ των ναρκωτικών, όμως τα τελευταία 25 χρόνια έχει επιτευχθεί μια σχετική ανεξαρτησία του τραπεζικού τομέα, συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου, απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας και μια ανεμική, έστω, ύπαρξη ελέγχου της εξουσίας. Έτσι το θέμα είναι όπως διερωτήθηκε πρόσφατα η εφημερίδα Financial Times ποιον δρόμο τελικά θα διαλέξει ο Ομπραδορ, αυτόν του Ούγκο Τσάβες ή αυτόν της σύμπνοιας με τις δυτικές δημοκρατίες;
Φωτογραφία: AP