Μετά από δεκαετίες τουρκικού αναθεωρητισμού και ιδιαίτερα της έντονης επιθετικότητας της Άγκυρας απόρροια της εξαναγκαστικής πολιτικής που ασκεί τα τελευταία χρόνια, κάποιοι κύκλοι στην Ελλάδα ακόμα ψάχνουν να βρουν φαντασιακές λύσεις που θα εξαλείψουν ή θα μειώσουν την τουρκική απειλή κατά των ζωτικών εθνικών μας συμφερόντων.
Ευτυχώς ή δυστυχώς όμως υπάρχουν κάποια γεγονότα όπως οι χθεσινές δηλώσεις του Τούρκου ΥΠΕΞ Τσαβούσογλου με τις οποίες επανέφερε την απειλή πολέμου (casus belli) σε περίπτωση που η Ελλάδα ασκήσει το αναφαίρετο δικαίωμα που της δίνει το Δίκαιο της Θάλασσας, συνεφέρουν ακόμα και αυτούς που προσπαθούν εναγωνίως να αποδράσουν από την αδυσώπητη πραγματικότητα των λεγομένων «ελληνοτουρκικών».
Ο για πολλά χρόνια καθησυχαστικός μύθος των «καλών πολιτικών και των κακών στρατηγών» αλλά και ο άλλος περί «εσωτερικής κατανάλωσης» καλλιέργησαν μία εικονική πραγματικότητα. Ο Τσόρτσιλ είχε πει κάποτε: «Δεν πρέπει να γυρνάς την πλάτη σου σε έναν επαπειλούμενο κίνδυνο και να προσπαθείς να ξεφύγεις απ’ αυτόν. Αν το κάνεις, θα διπλασιάσεις τον κίνδυνο. Αλλά αν τον αντιμετωπίσεις εγκαίρως, θα τον μειώσεις στο μισό. Ποτέ μην τρέχεις να γλιτώσεις από κάτι. Ποτέ». Εμείς με τους προαναφερθέντες καθησυχαστικούς μύθους και κάποιες άλλες φαντασιώσεις τρέξαμε να ξεφύγουμε και τώρα που η Τουρκία έφθασε στην τελευταία πίστα της εξαναγκαστικής της πολιτικής «τρέχουμε και δεν… φθάνουμε»!
Απομένουν λίγοι μήνες για τις τουρκικές εκλογές και κάποιοι πιστεύουν ότι η ήττα Ερντογάν είναι επικείμενη και ότι μία ενδεχόμενη εκλογή του κοσμικού και μετακεμαλικού δημάρχου της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου στο προεδρικό αξίωμα της Τουρκίας θα… λύσει το πρόβλημα ασφαλείας της χώρας μας! Μάλλον δεν γίνεται κατανοητό ότι ενώ το πρόβλημα της Δύσης δεν είναι η ίδια η Τουρκία αλλά ο Ερντογάν, το πρόβλημα της Ελλάδος είναι δυστυχώς η ίδια η Τουρκία με τον διαχρονικό αναθεωρητισμό της (είτε στην Άγκυρα κυριαρχούν οι Κεμαλιστές είτε οι Νέο-Οθωμανοί) και όχι αυτός καθαυτός ο Ερντογάν.
Το γνωστό casus belli που επικαιροποιήθηκε χθες και μάλιστα με ιταμό τρόπο από τον Τσαβούσογλου ας μην ξεχνάμε ότι ψηφίστηκε την 8 Ιουλίου του 1995 από όλα τα κόμματα της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης που άνηκαν στο μετακεμαλικό κατεστημένο και κάποιοι σήμερα στην Ελλάδα θέλουν να βλέπουν ως «μετριοπαθή».
Πριν από ένα περίπου χρόνο σε άρθρο-ανάλυσή μας που δημοσιεύτηκε στο Liberal με τίτλο: «Ο Ερντογάν απέναντι στις εκλογές του 2023 και το «αύριο» της Τουρκίας» επισημαίναμε ότι σε μία ανέκαθεν καχεκτική Τουρκική Δημοκρατία έχουμε πλέον το… «ερντογανικό καθεστώς». Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος μίσησε τους λεγόμενους «λευκούς Τούρκους» (κοσμικούς) έχει ταυτίσει τον εαυτό του και το κόμμα του με το ίδιο το Τουρκικό Κράτος το οποίο ονομάζει πλέον «Νέα Τουρκία». Με αυταρχισμό αντικατέστησε το βαθύ κεμαλικό κράτος με το… δικό του, ιδιαίτερα μετά το αποτυχημένο εναντίον του «Πραξικόπημα Οπερέτα» της 15 Ιουλίου το οποίο λίγες ημέρες μετά παρουσίασε ως «δώρο Θεού»!
Το πρώτο ερώτημα είναι αν θα κερδίσει ή θα χάσει τις εκλογές ο Ερντογάν και το δεύτερο που αναπόδραστα ακολουθεί αν χάσει τις εκλογές τελικά, θα αποδεχθεί την ήττα του ή θα επιδιώξει να παραμείνει στην εξουσία με κάθε τίμημα; Όταν και οι βαθειά γνώστες της Τουρκίας δυσκολεύονται να απαντήσουν πώς είναι τόσο βέβαιοι κάποιοι στην Ελλάδα βασιζόμενοι μόνον σε δημοσκοπήσεις ότι ο Ερντογάν θα ηττηθεί και θα αποχωρήσει ομαλά; Πολλά βέβαια θα εξαρτηθούν από τις ψήφους των Κούρδων όπως έγινε με τη νίκη στον Ιμάμογλου στις δημοτικές στην Πόλη απέναντι στον εκλεκτό του Ερντογάν Γκιλντιρίμ. Τώρα δεν είναι βέβαιο τι θα κάνουν. Ακόμα και αν αποφυλακιστεί λίγο πριν τις εκλογές ο πρώην συμπρόεδρος του HDP Σελαχατίν Ντεμιρτάς κάτι όμως στο οποίο αντιτίθεται ο κυβερνητικός εταίρος Ντεβλέτ Μπαχτσελί.
O νεαρός «Κατσίμπασαλη» (από το προάστιο Κατσίμπασα) που πουλούσε κουλούρια και λεμονάδες στην Πόλη για να ζήσει τη φτωχή και έντονα ισλαμική οικογένεια του, έχει εξελιχθεί σε έναν στρατηγιστή που αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα άσχετα με τη ρητορική του. Λόγω του αυξημένου ένστικτου της πολιτικής του επιβίωσης εκτιμούμε ότι δεν θα αφήσει τα πράγματα να «παιχτούν» στις εκλογές! Έχοντας εδραιώσει το καθεστώτος του βάζοντας του ένα δημοκρατικό περιτύλιγμα και ελέγχοντας πλήρως το Δικαστικό Σύστημα της χώρας, αλλά και Αστυνομία και Στρατό εκτιμάται ότι θα κάνει τα πάντα για τη νίκη ενώ έχει ήδη αρχίσει και την πολιτική του αντεπίθεση.
Ο τουρκικός λαός έχοντας οθωμανικές καταβολές είναι επιρρεπής στην προσωπολατρία. Οι κοσμικοί λάτρεψαν τον Ατατούρκ, οι συντηρητικοί θρησκευόμενοι που αποδείχθηκε ότι ήταν τελικά και η πλειοψηφία του τουρκικού λαού και αρνήθηκαν για δεκαετίες σιωπηλά τον αναγκαστικό εκδυτικισμό έχουν λατρέψει τον Ερντογάν. Εκτιμάται ότι σε πολλούς δυσαρεστημένους ψηφοφόρους της ισλαμικής μεσαίας αστικής τάξης που δημιουργήθηκε στα χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία ο Ερντογάν και το AKP, θα υπερισχύσει τελικά η ισλαμική ταυτότητα και θα ψηφίσουν υπέρ του.
Όπως επισημαίνει ο Σονέρ Τσαγκτάπαι στο βιβλίο του «Η Αυτοκρατορία του Ερντογάν» (σελ. 67), οι υποστηρικτές του, τον ακολουθούν όχι μόνον γιατί τους έβγαλε από τη φτώχεια αλλά και επειδή πιστεύουν ότι αποκατέστησε την αξιοπρέπεια τους ύστερα από ογδόντα χρόνια κεμαλισμού. Για αυτούς ο Τούρκος Πρόεδρος είναι «ένας από αυτούς»!
Οι θρησκευτικές αδελφότητες και η πανίσχυρη Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων (Diyanet) με επικεφαλής τον Αλή Ερμπάς, ο οποίος έχει αναδειχθεί κάτι σαν «Ισλαμικός Αρχικομισάριος» και de facto Αντιπρόεδρος, εργάζονται αθόρυβα αλλά συστηματικά για την εκλογική επικράτηση του Τούρκου Προέδρου τόσο μέσα στην Τουρκία όσο και στις μεγάλες τουρκικές κοινότητες των χωρών της Δύσης.
Το Συνταγματικό Δικαστήριο και η Ανωτάτη Εφορευτική Επιτροπή είναι απολύτως ελεγχόμενα από το καθεστώς του και μπορούν να βγάλουν οποιαδήποτε απόφαση που θα δυσχεράνει την όχι και τόσο ενωμένη αντιπολίτευση της Εθνικής Συμμαχίας (Millet Ittifakı) που αποκαλείται και το «τραπέζι των 6», όπως έκανε με την πρόσφατη επιβολή ποινής φυλάκισης και στέρησης πολιτικών δικαιωμάτων στον Δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου και την προηγούμενη χρονιά με τη διακεκριμένη πολιτικό Καφτατζίογλου. Ο Ερντογάν βέβαια θα χαιρόταν πολύ αν είχε απέναντι του τελικά τον Αλεβίτη Πρόεδρο του μετακεμαλικού CHP, ο οποίος δεν έχει καμία διεισδυτικότητα ακόμα και σε δυσαρεστημένους από το ΑΚΡ Τούρκους σουνίτες ως εναλλακτική πρόταση.
Ακόμα και αν αποτύχουν όλες οι μεθοδεύσεις του καθεστώτος! Ακόμα και αν δεν γίνει κάποια προβοκάτσια είτε στο εσωτερικό είτε στο εξωτερικό με επίκεντρο μάλιστα την Ελλάδα και την Κύπρο (και εδώ χρειάζεται από μέρους μας ιδιαίτερη προσοχή) κάτι που θα του επέτρεπε και συνταγματικά να αναστείλει τη διεξαγωγή των εκλογών και τελικά ο Ερντογάν ηττηθεί όπως δείχνουν τώρα κάποιες δημοσκοπήσεις, εκτιμάται ότι δεν θα αποδεχτεί το αποτέλεσμα. Εμμέσως το έχει δηλώσει. Πολύ πιθανώς η Τουρκία να διολισθήσει και τυπικά σε μία ολοκληρωτική διακυβέρνηση.
Δεν είναι μόνον ο Στρατός και η Αστυνομία με τις Ειδικές Δυνάμεις της (σώμα απόλυτα πιστό στον Ερντογάν που έδρασε εναντίον των πραξικοπηματιών τον Ιούλιο του 2016). Υπάρχουν και παραστρατιωτικές ομάδες όπως η «Takviye» (Ενισχύσεις) και η «Bekçi» (Νυχτοφύλακες) που έχει συγκροτήσει ο φιλόδοξος Υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού που φιλοδοξεί να γίνει «Ερντογάν στη θέση του… Ερντογάν» όταν έλθει η ώρα, κάτι βέβαια που παρεμπιπτόντως θέλει και ο καιροσκόπος ΥΠΑΜ Χουλουσί Ακάρ.
Αυτό που θα πρέπει να γίνει αντιληπτό είναι ότι η Τουρκία δεν πρόκειται ποτέ να επιστρέψει εκεί που ήταν τον 2001, είτε διαδεχθεί τον Ερντογάν κάποιος φερόμενος ως … «μετριοπαθής» από το κόμμα του είτε κάποιος από την αντιπολίτευση εφόσον θα κέρδιζε τις εκλογές. Αυτήν βέβαια την αντιπολίτευση που ψήφισε το 1995 το casus belli. Ο εμποτισμός της πολιτικής ελίτ και της κοινωνίας σε όλη της τη διάστρωση με τον συντηρητικό ισλαμοεθνικισμό, που όμως είχε αρχίσει δεκαετίες πριν, ιδιαίτερα με τον Οζάλ και τις συγκυβερνήσεις των κεμαλιστών με τα Ισλαμικά Κόμματα, έγινε κατακλυσμιαίος στα χρόνια του ΑΚΡ.
Αντί επιλόγου θα λέγαμε ότι η πολιτική και στρατηγική κουλτούρα που έχει αναπτυχθεί και καθοδηγεί τόσο την εσωτερική όσο και την εξωτερική της πολιτική της γειτονικής μας χώρας δεν είναι εύκολο να αλλάξει ακόμα και για κάποιον «σύγχρονο κοσμικό» πολιτικό όπως θεωρείται ο Εκρέμ Ιμάμογλου. Υπολογίζεται ότι περίπου 30 εκατομμύρια Τούρκοι έχουν λάβει την εκπαίδευσή τους από το 2002 μέχρι σήμερα και έχουν γαλουχηθεί με τις ιδέες του Ερντογάν και της ισλαμο-εθνικιστικής του παρέας.
Τέλος τονίζεται ότι ερντογανικό καθεστώς και αντιπολίτευση πλειοδοτούν σε εθνικιστικές κορώνες εναντίον της Ελλάδος και της Κύπρου και δεν αποκλίνουν στα θέματα εξωτερικής πολιτικής. Οι διατυπώσεις μπορεί να αλλάζουν αλλά η πεποίθηση της τουρκικής πολιτικής ελίτ ότι έχει έλθει η ώρα να «αποκατασταθούν τα γεωγραφικά και ιστορικά λάθη» στο Αιγαίο καθοδηγεί την υψηλή στρατηγική της Άγκυρας. Αυτό δείχνουν μάλιστα οι χθεσινές απειλές Τσαβούσγλου προς την Ελλάδα και η έμμεση δια της σιωπής συναίνεση της αντιπολίτευσης για την οποία κάποιοι στη χώρα έχουν την πλάνη ότι θα μας απειλεί… λιγότερο!
* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι Γεωστρατηγικός Αναλυτής και Εκτελεστικός Διευθυντής στο «Παρατηρητήριο Ευρωμεσογειακής Ασφάλειας και Συνεργασίας»
