Τη μεγιστοποίηση των «κερδών» από την ενεργό εμπλοκή στις συριακές εξελίξεις θα επιδιώξει η Τουρκία και εκτός της ενίσχυσης του περιφερειακού ρόλου και της ανάπτυξης ενός φιλοτουρκικού άξονα στον σουνιτικό κόσμο. Στην ατζέντα της είναι και η ανατροπή των αρνητικών για τα τουρκικά συμφέροντα δεδομένων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ήδη στην Τουρκία επανέρχονται στο προσκήνιο παλιές προτάσεις για αγωγό από το Κατάρ προς την Ευρώπη, που θα την καταστήσει τον σημαντικότερο κόμβο για την ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο, ενώ πλέον, όπως διαμορφώνεται η ατζέντα στην Άγκυρα μπαίνει στο τραπέζι και η επιδίωξη «συμφωνίας οριοθέτησης» ΑΟΖ με το «επαναστατικό» καθεστώς στη Δαμασκό, στα πρότυπα του Τουρκολιβυκού Μνημονίου.
Προφανώς, είναι ακόμη πρόωρη μια τέτοια πρωτοβουλία, αλλά είναι δεδομένο ότι η Τουρκία δεν θα χάσει την ευκαιρία που της προσφέρεται και θα πιέσει τη Δαμασκό σε αυτή την κατεύθυνση. Όμως η δημόσια συζήτηση κατά την οποία εμφανίζονται τα ελληνικά ΜΜΕ να είναι οι επισπεύδοντες για μια τέτοια εξέλιξη, κάθε άλλο παρά βοηθά, όταν ακόμη δεν έχει καν υπάρξει κίνηση επί του πεδίου από την ίδια την Τουρκία.
Αθήνα και Λευκωσία παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις καθώς δεν πρέπει φυσικά να επαναληφθεί ο αιφνιδιασμός του 2019 όταν έπειτα από έναν χρόνο σχεδόν δημοσίων διαβουλεύσεων Άγκυρας και Τρίπολης, η τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ αδιαφόρησε και η νέα κυβέρνηση της ΝΔ τρεις μήνες μετά τις εκλογές βρέθηκε προ τετελεσμένων με την υπογραφή του Τουρκολιβυκού Μνημονίου.
Ο πρωθυπουργός, Κυρ. Μητσοτάκης, και ο Κύπριος πρόεδρος, Ν. Χριστοδουλίδης, ενημέρωσαν τους ομολόγους τους για το σενάριο που καλλιεργείται πλέον με ένταση στην Τουρκία, προειδοποιώντας ότι δεν θα πρέπει να γίνει αποδεκτή μια τέτοια επιθετική προς χώρα μέλος της Ε.Ε. κίνηση, που παραβιάζει κατάφωρα το Δίκαιο της Θάλασσας και τη διεθνή νομιμότητα και ότι θα πρέπει η ΕΕ στις επαφές της τόσο με την Τουρκία όσο και με τη νέα ηγεσία της Συρίας, να ξεκαθαρίσει ότι θα υπάρξουν συνέπειες εάν προχωρήσει αυτό το σενάριο. Η Λευκωσία, μάλιστα, είναι σε επαφή και με αραβικές χώρες που μπορεί να έχουν επιρροή στον νέο ισχυρό άνδρα της Συρίας, Αλ Τζολάνι, προκειμένου να συστήσουν να αποφύγει μια τέτοια κίνηση η οποία θα έδινε λάθος μήνυμα στη διεθνή κοινότητα για τις προθέσεις της νέας ηγεσίας της χώρας.
Προς το παρόν, βεβαίως, το σενάριο αυτό διακινείται από Τούρκους αναλυτές και από τον τηλεσχολιαστή ναύαρχο ε.α. και εκ των εμπνευστών της Γαλάζιας Πατρίδας και του Τουρκολιβυκού Μνημονίου Τ. Γιαϊτσί οι οποίοι αναπαράγονται από όλα τα ελληνικά ΜΜΕ. Μόνον ο πρώην υπουργός άμυνας και νυν πρόεδρος της Επιτροπής Άμυνας της Εθνοσυνέλευσης, Χ. Ακάρ, υιοθέτησε δημοσίως τις παραινέσεις του Γιαϊτσί για οριοθέτηση με τη Συρία.
Το σενάριο αυτό προβλέπει ότι η Τουρκία και η Συρία θα οριοθετήσουν την ΑΟΖ τους όχι μόνο βάσει των παρακείμενων ακτών αλλά και των αντικείμενων ακτών τους, υιοθετώντας την ακραία και παράνομη θέση ότι κανένα νησί ούτε καν του μεγέθους της Κύπρου δεν έχουν δικαίωμα για θαλάσσιες ζώνες πέραν των χωρικών υδάτων τους. Έτσι, εξαφανίζοντας την Κύπρο από τον χάρτη θα σφετεριστούν ένα τμήμα της ΑΟΖ της Κύπρου το οποίο βεβαίως δεν βρίσκεται σήμερα υπό τον έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ακολουθώντας βεβαίως αυτή τη φόρμουλα, ουσιαστικά αγνοούν και το τμήμα της Κυπριακής ΑΟΖ το οποίο τώρα δηλώνει το ψευδοκράτος ότι αποτελεί δική του θαλάσσια ζώνη και σε σημεία της οποίας μάλιστα έχει χαράξει παράνομα Οικόπεδα τα οποία έχει παραχωρήσει στην τουρκική εταιρία ΤΡΑΟ. Στους χάρτες που είδαν το φως της δημοσιότητας από τον Τ. Γιαϊτσί φαίνεται να γίνεται μια …εξαίρεση για αυτές τις περιοχές που το ψευδοκράτος βαφτίζει δική του ΑΟΖ, κάτι που καθιστά ακόμη περισσότερο εμφανή την αυθαίρετη, παράνομη και σε πλήρη αντίθεση με το Δίκαιο της Θάλασσας αλχημεία του Τούρκου ναυάρχου-σχολιαστή.
Μια τέτοια πρωτοβουλία δεν μπορεί να γίνει άμεσα καθώς θα απαιτηθεί να αποκατασταθεί η ομαλότητα στη Συρία και να αναδειχθεί μια νομιμοποιημένη κυβέρνηση, αναγνωρισμένη από τη διεθνή κοινότητα και από τον ΟΗΕ, καθώς το σημερινό επαναστατικό καθεστώς δεν έχει καμία νομιμοποίηση για σύναψη «διεθνών συμφωνιών» και όποια τέτοια συμφωνία θα είναι καταφανώς άκυρη.
Επίσης, δεν θα μπορούσε να αγνοηθεί από τη νέα ηγεσία της χώρας ότι μια τέτοια κίνηση θα ικανοποιήσει μεν τον μεγάλο «χορηγό» τους την Τουρκία, αλλά θα προκαλέσει αντιδράσεις και από την ΕΕ και από χώρες που κάθε άλλο παρά αποδέχονται τον περιφερειακό ρόλο που διεκδικεί η Τουρκία με όχημα τις εξελίξεις στη Συρία. Και τουλάχιστον η ΕΕ είναι κρίσιμος παράγοντας τόσο για τη νομιμοποίηση μιας νέας κυβέρνησης όσο και για την πολιτική στήριξη αλλά και χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση άμεσων βασικών αναγκών της Συρίας.
Αλλά και για την ίδια την Τουρκία δεν θα είναι χωρίς συνέπειες μια τέτοια πρωτοβουλία τουλάχιστον στις σχέσεις της με την ΕΕ. Η Τουρκία εφόσον προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση δεν αποσκοπεί απλώς στον σφετερισμό μιας μικρής λωρίδας ΑΟΖ ανατολικά των Κατεχομένων της Κύπρου.
Μια τέτοια «συμφωνία», πέντε χρόνια μετά το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο θα προβληθεί ως απόδειξη ότι στην Ανατολική Μεσόγειο υπάρχουν ειδικές συνθήκες και επομένως διαμορφώνεται νέο «νομικό πλαίσιο» που αποτελεί πλέον διαπραγματευτικό και νομικό κεκτημένο. Επίσης, θα δώσει την ευκαιρία στην Τουρκία για μια πρώτη ευθεία αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας αυτή τη φορά όχι με μονομερείς ενέργειες ή με «συμφωνίες» με το ψευδοκράτος, αλλά με μια τρίτη χώρα…Και φυσικά να προσθέσει ακόμη ένα κομμάτι του παζλ της Γαλάζιας Πατρίδας
Βεβαίως, το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο έχει απορριφθεί ως παράνομο από την ΕΕ, τις ΗΠΑ και τις χώρες της περιοχής συμπεριλαμβανομένης και της Συρίας η οποία το είχε καταδικάσει με επιστολή της τότε κυβέρνησης στον ΟΗΕ το 2020. Όμως, η Τουρκία επιμένει στην επιλογή της και μάλιστα όπως έγινε φανερό και στο επεισόδιο της Κάσου δηλώνει έτοιμη να προστατεύσει την περιοχή που παράνομα χαρακτηρίζει ως Τουρκική ΑΟΖ μόλις έξω από τα χωρικά ύδατα των νησιών (Ρόδου, Καρπάθου, Κάσου), θέλοντας έτσι να κατοχυρώσει τα τετελεσμένα.
