Το φως της δημοσιότητας βλέπουν νέες πληροφορίες για τις σχέσεις ανάμεσα στην Τουρκία και την οργάνωση Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ, που βρίσκεται πλέον στην εξουσία στη Δαμασκό.
Σύμφωνα με αναλυτές, τα οφέλη είναι αμοιβαία και για τις δύο πλευρές.
«Κανείς δεν τους ξέρει όσο εμείς», δήλωσε ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας και πρώην αρχηγός των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών, Χακάν Φιντάν, εξηγώντας ότι η Άγκυρα είναι αυτή που έπεισε τη Ρωσία και το Ιράν να μην σταματήσουν την επίθεση των ανταρτών που κατέληξε στην πτώση του Μπασάρ αλ-Άσαντ και του καθεστώτος του.
Ωστόσο, η νίκη των σύρων ανταρτών, με αιχμή του δόρατος την οργάνωση Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ, δεν ισοδυναμεί «με ανάληψη του ελέγχου» της Συρίας από την Τουρκία, διαβεβαίωσε ο Χακάν Φιντάν χθες, μιλώντας στο Al Jazeera, απορρίπτοντας σχετική δήλωση του νεοεκλεγέντος προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.
«Η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ δεν είναι τουρκική μαριονέτα, αντίθετα με άλλες συριακές ανταρτικές οργανώσεις, αλλά η οργάνωση έχει από μακρού στενούς δεσμούς με τους Τούρκους και έχει ανάγκη την τουρκική υποστήριξη», συνοψίζει ο Aron Lund του Century International.
Σε συνέντευξη που δημοσιεύθηκε στην τουρκική φιλοκυβερνητική εφημερίδα Yeni Safak, ο ηγέτης της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ, ο Αμπού Μοχάμαντ αλ-Τζολάνι ή απλώς Αχμαντ αλ-Σάρα, δηλώνει ότι η κυβέρνησή του θα διατηρήσει «στρατηγική σχέση» με την Άγκυρα.
Σύμβολο αυτής της νέας εγγύτητας ανάμεσα στην Τουρκία και τη Συρία, που υπήρξαν για μεγάλη περίοδο εχθροί, ο αρχηγός των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών Ιμπραχίμ Καλίν, άνθρωπος του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν, σκηνοθέτησε και προέβαλε σκοπίμως τη συνάντησή του με τον Αμπού Μοχάμαντ αλ-Τζολάνι τέσσερις μόλις ημέρες μετά την πτώση του Ασαντ.
«Οι νέοι ηγέτες της Συρίας είναι πολύ απασχολημένοι με το χτίσιμο νομιμοποίησης και επαφών με τις ξένες χώρες», λέει ο Aron Lund.
«Δεν έχουν στην πραγματικότητα διπλωματικές επαφές ή την αναγκαία πείρα για να σταθούν σε διεθνές επίπεδο, άρα επωφελούνται πολύ από τη βοήθεια της Άγκυρας», εξηγεί.
Η Τουρκία, η οποία έχει δηλώσει έτοιμη να χορηγήσει στρατιωτική βοήθεια στις νέες συριακές αρχές, κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να αφαιρέσει τη Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ από τη λίστα των τρομοκρατικών οργανώσεων.
Κατά την επίσκεψή του στην Αίγυπτο, όπου θα γίνει δεκτός από τον Αιγύπτιο ομόλογό του Αμπντελφατάχ αλ-Σίσι, ο Ταγίπ Ερντογάν είναι πιθανόν ότι θα προσπαθήσει να πείσει την Αίγυπτο, σημαντικό περιφερειακό παράγοντα, να έλθει σε επαφή με τη νέα ηγεσία στη Δαμασκό, σύμφωνα με τον τουρκικό Τύπο.
«Αν η Άγκυρα καταφέρει να βοηθήσει στη σταθεροποίηση της Συρίας, (...) η Συρία θα γίνει σύμμαχος της Τουρκίας», τονίζει ο Soner Cagaptay του Washington Institute of Near East Policy, ο οποίος πιστεύει ότι η Αγκυρα διαθέτει ήδη «περισσότερη επιρροή στη Δαμασκό από όση είχε ποτέ από το 1920».
Η Τουρκία θα μπορεί σε αντάλλαγμα να υπολογίζει στην εξουσία στη Δαμασκό για να τη βοηθήσει να απαλλαγεί από τους Κούρδους μαχητές της βόρειας Συρίας, τους οποίους εκλαμβάνει ως απειλή;
«Η νέα συριακή κυβέρνηση το επιθυμεί όσο κι εμείς», δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, Γιασάρ Γκιουλέρ.
Ο στρατιωτικός ηγέτης της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ δήλωσε από την πλευρά του στο AFP ότι η εξουσία της νέας ηγεσίας στη Δαμασκό θα ασκηθεί επίσης στις κουρδικές περιοχές της βορειοανατολικής Συρίας, οι οποίες τελούν υπό ημιαυτόνομη διοίκηση.
«Οι Τούρκοι θα ήθελαν να πιέσουν τη Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ να πλήξει τους Κούρδους, αλλά εκείνη δεν θέλει να εμπλακεί», πιστεύει ειδικός στη Συρία που ανήκει σε δυτική διπλωματική αποστολή στην Τουρκία και δεν κατονομάζεται.
Σύμφωνα με τη διπλωματική αυτή πηγή, ο ρόλος της Άγκυρας στη Συρία είναι «υπερτιμημένος», αλλά η Τουρκία έχει πλέον στη διάθεσή της έναν «πραγματικό οικονομικό μοχλό», χάρη στα κοινά της σύνορα μήκους 900 χιλιομέτρων με τη Συρία.
Από την πλευρά τους, οι Δυτικοί θέλουν να αποφύγουν την επιβολή της Τουρκίας ως αναγκαίου και απαραίτητου συμμάχου της Δαμασκού.
Έτσι, την Τρίτη, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωνε από την Άγκυρα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να ενισχύσει τις σχέσεις με τη συριακή ηγεσία.
«Η Τουρκία έχει γίνει ο ξένος παράγοντας με τη μεγαλύτερη επιρροή στη Συρία, αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρούν σημαντική επιρροή στη διεθνή νομιμοποίηση της νέας συριακής κυβέρνησης και στη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης της χώρας», τονίζει ο Ömer Özkizilcik του Atlantic Council στην Άγκυρα.
Άρα, η εξέλιξη των πραγμάτων θα εξαρτηθεί επίσης από τον Ντόναλντ Τραμπ, που θα αναλάβει τα καθήκοντά του τον Ιανουάριο, αλλά αυτός είναι ήδη πεπεισμένος ότι «η Τουρκία κρατά τα κλειδιά της Συρίας».
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP, Reuters
