Σε κινούμενη άμμο βαδίζει η ισπανική κυβέρνηση συνεργασίας των Σοσιαλιστών και της αριστερής συμμαχίας Sumar μόλις δυόμισι μήνες αφότου ο Πέδρο Σάντσεθ εξασφάλισε δεύτερη πρωθυπουργική θητεία με «όχημα» την αμφιλεγόμενη συμφωνία με τους Καταλανούς αυτονομιστές για κοινοβουλευτική στήριξη έναντι αμνηστίας. Ήταν μία «συμφωνία με το διάβολο» κατά τους επικριτές της που έρχονται να επιβεβαιωθούν καθώς έρχεται σε πρώτο πλάνο το καθεστώς πολιτικής ομηρείας στο οποίο ο Σάντσεθ οικειοθελώς εισχώρησε.
Το επίμαχο νομοσχέδιο περί αμνήστευσης εκατοντάδων ενεχόμενων στη διενέργεια του παράνομου δημοψηφίσματος ανεξαρτησίας του 2017 και όσων ακολούθησαν απορρίφθηκε από το Κοινοβούλιο, και την ευθύνη είχε το ίδιο το καταλανικό κόμμα με το οποίο ο Πέδρο Σάντσεθ έδωσε τα χέρια ώστε να παραμείνει στην εξουσία αν και το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα (PSOE) ήλθε δεύτερο στις εκλογές του Ιουλίου πίσω από το Λαϊκό Κόμμα του Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεΐχό (το οποίο λόγω χαμηλότερης της προσδοκώμενης επίδοσης του ακροδεξιού Vox δεν μπόρεσε να συγκροτήσει κυβέρνηση συνασπισμού).
Παρότι προκάλεσε μείζονα αναταραχή στην Ισπανία, κατακεραυνώθηκε από τη Δεξιά και θορύβησε την παραδοσιακή βάση των ίδιων των Σοσιαλιστών, αλλά και τις Βρυξέλλες, η συμφωνία «κλείδωσε», ο Σάντσεθ ορκίστηκε τον περασμένο Νοέμβριο στην πρωθυπουργία και το νομοσχέδιο έφτασε τελικά εντός της εβδομάδας στη Βουλή αλλά δεν έλαβε την ψήφο των επτά βουλευτών του Junts (Μαζί για την Καταλονία), καθώς το κόμμα τώρα απαιτεί η νομοθετική ασπίδα έναντι ποινικών διώξεων να διευρυνθεί για να καλύπτει και πιθανές κατηγορίες εις βάρος μελών του, και πρωτίστως εναντίον του ντε φάκτο αρχηγού Κάρλες Πουτζδεμόν, για τρομοκρατία ή προδοσία.
Ο Κάρλες Πουτζδεμόν, πρώην ηγέτης της Καταλονίας που ηγήθηκε της απόπειρας απόσχισης και ζει αυτοεξόριστος στο Βέλγιο για να αποφύγει τη δίωξη στην Ισπανία, είναι ο πιο επιφανής ωφελούμενος του νόμου. Το ίδιο το Junts πλήττεται από εσωτερικό διχασμό, αλλά επιδιώκει μία γενική αμνηστία για τον Κάρλες Πουτζδεμόν απέναντι σε ένα δικαστικό σώμα που καταγγέλλει ως εχθρικό και πολιτικά υποκινούμενο.
Στην Ισπανία βρίσκεται σε εξέλιξη μία δικαστική έρευνα σχετικά με το εάν εκείνος διέταξε τον αποκλεισμό του αεροδρομίου της Βαρκελώνης το 2019, και αν αυτό ισοδυναμεί με τρομοκρατία, και μία δεύτερη σχετικά με πιθανές διασυνδέσεις ανώτατων συμβούλων του Πουτζδεμόν με τη Ρωσία, γεγονός που θα μπορούσε να «δείχνει» σε προδοσία.
Μετά την απόρριψή του με 179 ψήφους κατά έναντι 171 υπέρ στη Βουλή των 350 εδρών, το νομοσχέδιο έχει επιστρέψει τώρα σε κοινοβουλευτική επιτροπή και ο Πέδρο Σάντσεθ έχει ένα μήνα στη διάθεσή του για να βρει πώς θα αποφύγει μία ανοιχτή κυβερνητική κρίση. Το πλήγμα που έχει δεχθεί ήδη είναι βαρύ· εκθέτει πόσο εύθραυστη είναι η κοινοβουλευτική υποστήριξη πάνω στην οποία έχει βασίσει τη δεύτερη θητεία του, καθώς και τον κίνδυνο να αδυνατεί τελικά η κυβέρνηση να περάσει βασική νομοθεσία, περιλαμβανομένου του επερχόμενου προϋπολογισμού.
Ο Πέδρο Σάντσεθ απορρίπτει τις προτεινόμενες από το Junts τροποποιήσεις. Ανυποχώρητο παραμένει και εκείνο και οι επόμενες εβδομάδες προδιαγράφονται κρίσιμες. Ο Ισπανός πρωθυπουργός αναφέρθηκε για πρώτη φορά την Τετάρτη στα αιτήματα που προβάλλει το Junts, υπεραμυνόμενος του νομοσχεδίου στην παρούσα μορφή του, μιλώντας για μία γενναία, συμφιλιωτική και συνταγματική κίνηση, και τονίζοντας ότι «η καταλανική ανεξαρτησία δεν είναι τρομοκρατία».
«Με αυτό το σχέδιο νόμου, είμαι πεπεισμένος, και όπως θα καταλήξουν τελικά τα δικαστήρια, όλοι οι υποστηρικτές της ανεξαρτησίας της Καταλονίας θα αμνηστευθούν επειδή δεν είναι τρομοκράτες» δήλωσε στους δημοσιογράφους κατά τη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες. Στη Μαδρίτη, ο Νούνιεθ Φεϊχό πέρασε στην αντεπίθεση: «Εναπόκειται στους δικαστές να καθορίσουν αν ορισμένες πράξεις είναι τρομοκρατικές ή όχι», απάντησε στον Σάντσεθ καθώς ξεκινούσε την προεκλογική εκστρατεία για τις τοπικές εκλογές της Γαλικίας.
«Λυπάμαι που πρέπει να σας υπενθυμίσω ότι ο πρόεδρος της κυβέρνησης ούτε βάζει ούτε αφαιρεί ταμπέλες τρομοκρατών. Αυτό εναπόκειται στη Δικαιοσύνη. Σε κάθε περίπτωση, αν δεν υπάρχει τέτοιο έγκλημα, δεν εξηγείται γιατί θέλουν να τον αμνηστεύσουν» λέει ο επικεφαλής του Λαϊκού Κόμματος. Ο ίδιος εκφράζει επίσης ανησυχία για ένα υποθετικό σενάριο στο οποίο η κυβέρνηση θα μπορούσε να προωθήσει μία μεταρρύθμιση του Ποινικού Κώδικα για να τροποποιήσει το πλαίσιο που αφορά στην τρομοκρατία και να διατηρήσει έτσι την υποστήριξη του Junts στο νόμο περί αμνηστίας, μεταδίδει η El Pais.
«Το πρόβλημα είναι ότι αυτή θα μπορούσε να είναι μια κυβέρνηση ζόμπι», δηλώνει ο Πάμπλο Σιμόν, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Carlos III της Μαδρίτης, προσθέτοντας ότι εφόσον ο Πέδρο Σάντσεθ δεν έχει κανένα κίνητρο να ζητήσει πρόωρες εκλογές, η κυβέρνηση θα μπορούσε απλώς να πορεύεται για μήνες ή χρόνια χωρίς να κάνει τίποτα, αν δεν έλυνε το θέμα της αμνηστίας. «Αυτό καθιστά σαφές ότι η υποστήριξη αυτής της κυβέρνησης είναι εξαιρετικά αδύναμη», αναφέρει μιλώντας στους New York Times.
To Junts έχει τη δυνατότητα να κρατήσει σε καθεστώς ομηρείας τον Σάντσεθ και την κυβέρνησή του, καθώς οι λίγες έδρες του είναι απαραίτητες για την έγκριση νομοθεσίας σε ένα κατακερματισμένο και πολωμένο Κοινοβούλιο. Και το «ιστορικό» του δείχνει ότι θα προβάλλει νέα αιτήματα κάθε φορά που η κυβέρνηση θα χρειάζεται την υποστήριξή του.
Η πλειονότητα των Ισπανών είναι αντίθετη στο νόμο περί αμνήστευσης, όπως έχουν καταδείξει οι δημοσκοπήσεις και μαζικές διαδηλώσεις διοργανώθηκαν μετεκλογικά και συνεχίζουν να λαμβάνουν χώρα. Βετεράνοι των Σοσιαλιστών έχουν επίσης διαχωρίσει τη θέση τους. Από τις ηχηρότερες φωνές, αυτή του πρώην πρωθυπουργού Φελίπε Γκονζάλεθ, ο οποίος έχει προειδοποιήσει δημόσια πως τα σχέδια αμνήστευσης απειλούν «να καταστρέψουν την κοινωνική ειρήνη».
