Η συζήτηση για το διαρκώς αυξανόμενο Δημόσιο Χρέος των ΗΠΑ, για το τεράστιο κόστος εξυπηρέτησης του και για το καλπάζον έλλειμμα, δεν άνοιξε ποτέ κατά τη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα για την Προεδρία και για τα δυο νομοθετικά σώματα των ΗΠΑ. Λες και το χρέος αφορά κάποιους άλλους και όχι τους πολιτικούς που θα αναγκαστούν να λάβουν τις σχετικές αποφάσεις και τους ψηφοφόρους που θα κληθούν να πληρώσουν τους αντίστοιχους φόρους.
Αντιθέτως, αμφότεροι οι υποψήφιοι προσέγγιζαν το εκάστοτε ακροατήριο τους, υποσχόμενοι είτε φοροελαφρύνσεις, είτε αυξήσεις των δαπανών. Οι Ρεπουμπλικάνοι υπόσχονταν μείωση των φορολογικών συντελεστών για τους ιδιώτες, αλλά κυρίως για τα εταιρικά κέρδη στο 15%, με παράλληλη αύξηση των στρατιωτικών δαπανών καθώς και των δαπανών που αφορούν τη θωράκιση και ασφάλεια των συνόρων με το Μεξικό. Να σημειώσουμε ότι από το 1909 μέχρι και σήμερα οι εταιρικοί φόροι στις ΗΠΑ κινούντο κατά μέσο όρο πέριξ του 32%. Με τις ακραίες τιμές να έχουν καταγραφεί ιστορικά με το 1% του 1910 και το 52% του 1968. Από την άλλη πλευρά, οι Δημοκρατικοί υπόσχονταν στις προεκλογικές τους συγκεντρώσεις αύξηση των κοινωνικών δαπανών, με έμφαση στη στέγαση, την εκπαίδευση, τη φροντίδα των παιδιών και τη βελτίωση των παροχών του συστήματος υγείας.
Σύμφωνα με τις εξαγγελίες, το συνολικό δημοσιονομικό αποτύπωμα του προγράμματος του Ντόναλντ Τραμπ, οδηγεί σε ένα επιπλέον χρέος της τάξης των $7,75 τρισ. μέχρι το 2035, ενώ το αντίστοιχο πρόγραμμα της Κάμαλα Χάρις σε ένα επιπλέον χρέος ύψους $3,95 τρισ. Το πρόγραμμα των Δημοκρατικών θα οδηγούσε με βάση τα τρέχοντα δεδομένα τον δείκτη Χρέος/ΑΕΠ στο 134% μέσα στην επόμενη δεκαετία.
Αυτό βέβαια μετά τη νίκη Τραμπ, αποτελεί ένα θεωρητικό σενάριο. Το υπαρκτό και τρέχον σενάριο σύμφωνα με τις εξαγγελίες του νέου Ρεπουμπλικανού ένοικου του Λευκού Οίκου, θα οδηγήσει τον δείκτη Χρέος/ΑΕΠ στο 143% μέχρι το 2035.
Πού βρισκόμαστε σήμερα; Σύμφωνα με το Congressional Budget Office (CBO) των ΗΠΑ, που είναι κάτι αντίστοιχο με το δικό μας Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, το Δημόσιο Χρέος των ΗΠΑ το οποίο βρίσκεται στα χέρια ιδιωτών έχει ξεπεράσει τα $27 τρισ. που αντιστοιχεί στο 99% του Αμερικανικού ΑΕΠ. Το CBO προβλέπει ότι το Δημόσιο Χρέος που κατέχουν οι ιδιώτες θα αγγίξει το 122% του ΑΕΠ μέχρι το 2034.
Το CBO υπολογίζει επίσης, πως το κόστος εξυπηρέτησης του Χρέους των ΗΠΑ θα ξεπεράσει μέχρι το τέλος του 2024 τα $890 δισ. Υπερβαίνοντας για πρώτη φορά, το ύψος των αμυντικών δαπανών των ΗΠΑ. Σύμφωνα με την ίδια έκθεση σε βάθος δεκαετίας το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους θα ξεπεράσει το $1,7 τρισ. Πλησιάζοντας με αυτόν τον τρόπο το προϋπολογιζόμενο για το 2034 ύψος των δαπανών για το Medicare.
Μέχρι τις αρχές του 2024, η διαμάχη για το ποιος ευθύνεται για το κολοσσιαίο χρέος των ΗΠΑ και τα αυξανόμενα δημοσιονομικά ελλείμματα, βρισκόταν ψηλά στην ατζέντα της αντιπαράθεσης ανάμεσα στους Δημοκρατικούς και τους Ρεπουμπλικάνους.
Σύμφωνα με σχετική ανάλυση του think tank CRFB (Committee for a Responsible Federal Budget) κατά τη διάρκεια της θητείας του Ντόναλντ Τραμπ στο Λευκό Οίκο η αύξηση του χρέους από το 2016 έως το 2020, βρισκόταν στα $8,4 τρισ. Σχεδόν διπλάσια από την αντίστοιχη επί προεδρίας Τζο Μπάιντεν, η οποία από το 2020 μέχρι σήμερα υπολογίζεται στα $4,3 τρισ. Βέβαια, σε αυτά τα ποσά συνυπολογίζονται και οι πόροι οι οποίοι είχαν διοχετευτεί μέσω των μέτρων της οικονομικής και κοινωνικής ανακούφισης από την πανδημία. Ωστόσο, ακόμα και αν δεν υπολογιστούν τα συγκεκριμένα ποσά, η προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ επιβαρύνεται με επιπλέον χρέος της τάξης των $4,8 τρισ. και η αντίστοιχη του Τζο Μπάιντεν με $2,2 τρισ.
Τα απόλυτα μεγέθη που αναφέραμε είναι μεγάλα. Το γεγονός ότι τα ερωτηματικά που τα συνοδεύουν, δεν απαντήθηκαν κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, δεν σημαίνει ότι το χρέος και τα ελλείμματα, έχουν εξαφανιστεί, ως δια μαγείας. Κατοικοεδρεύουν μέσα στο Λευκό Οίκο, σαν τον αόρατο ελέφαντα τον οποίο όλοι αρνούνται να αποδεχθούν ότι υπάρχει.
