Ο Ντόναλντ Τραμπ ανέστειλε για 30 ημέρες τους βαρείς δασμούς στο Μεξικό και τον Καναδά με τους οποίους απειλούσε μετά από διαπραγματεύσεις της τελευταίας στιγμής με τους δύο γείτονες των ΗΠΑ. O εμπορικός πόλεμος που θα προκαλούσε οικονομικούς κλυδωνισμούς στη Βόρεια Αμερική αναβάλλεται - προς το παρόν - και οι εμπλεκόμενες πλευρές καταγράφουν τα κέρδη τους.
Σε πρώτη φάση, κέρδισε ο Τραμπ
Η υψηλού ρίσκου αντιπαράθεση του προέδρου Τραμπ με τους στενότερους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ φαίνεται ότι απέδωσε καρπούς, καθώς τόσο το Μεξικό όσο και ο Καναδάς συμφώνησαν σε αυστηρότερη ασφάλεια των συνόρων και έλαβαν μεγαλύτερα μέτρα για την αντιμετώπιση της διακίνησης φαιντανύλης.
Η στρατηγική εργαλειοποίησης της αμερικανικής οικονομίας προκειμένου να εξαναγκαστούν σε παραχωρήσεις οι άλλες χώρες είναι μια νίκη για την ατζέντα «πρώτα η Αμερική» του Τραμπ και του επιτρέπει να ακολουθήσει την υλοποίηση βασικών σημείων εντός των συνόρων, χωρίς οι Αμερικανοί καταναλωτές να αισθανθούν τις συνέπειες των οικονομικών συνεπειών ενός εμπορικού πολέμου.
Η απειλή των δασμών δεν είναι πάντως κάτι νέο.
Οι δασμοί του Τραμπ στον χάλυβα και το αλουμίνιο κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του προκάλεσαν αντιδράσεις από το Μεξικό, τον Καναδά και την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά οι οικονομολόγοι λένε ότι τα μέτρα αυτά ήταν πιο περιορισμένης εμβέλειας.
Αυτή τη φορά, ο Τραμπ έχει υποσχεθεί σαρωτικούς δασμούς σε αγαθά από το Μεξικό και τον Καναδά, καθώς και από την Κίνα, η οποία εξακολουθεί να βλέπει αύξηση των δασμών κατά 10% σε αγαθά από τα μεσάνυχτα της Τρίτης.
Πάντως, δεν είναι ξεκάθαρο το αν ο Τραμπ θα πραγματοποιήσει τις απειλές του προς τον Καναδά και το Μεξικό μόλις λήξει η προθεσμία των 30 ημερών. Αυτή η αβεβαιότητα ανακινεί φόβους που ίσως κάνουν τις επιχειρήσεις να μειώσουν την εξάρτησή τους από τις αμερικανικές αγορές, να αναβάλλουν τις επενδύσεις για την κατασκευή νέων εργοστασίων ή την πρόσληψη εργαζομένων έως ότου η εμπορική αντιπαράθεση γίνει πιο ξεκάθαρη.
Ανακουφισμένοι στον Καναδά
Αναστεναγμούς ανακούφισης προκάλεσε σε Καναδούς πολιτικούς και επιχειρηματίες η 30ήμερη παύση των αμερικανικών δασμών.
Παρότι η απειλή των δασμών παραμένει, ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό πέτυχε μια προσωρινή ανακωχή σε έναν καταστροφικό εμπορικό πόλεμο.
Τα μέτρα ασφαλείας των συνόρων που ανακοινώθηκαν τη Δευτέρα δεν είναι πάντως όλα καινούργια.
Τον Δεκέμβριο, ο Καναδάς ανακοίνωσε μέτρα ύψους 1,3 δισ. δολαρίων Καναδά που περιλάμβαναν προσπάθειες για τη διακοπή του εμπορίου φαιντανύλης, νέα εργαλεία για την επιβολή του νόμου και ενισχυμένο συντονισμό με την επιβολή του νόμου στις ΗΠΑ.
Καναδέζικα μη επανδρωμένα αεροσκάφη επιτήρησης και δύο ελικόπτερα Black Hawk άρχισαν πρόσφατα να περιπολούν στα σύνορα μεταξύ των δύο χωρών.
Οι αξιωματούχοι επικαλούνται αυτές τις προσπάθειες εδώ και εβδομάδες για να δείξουν ότι λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους τις ανησυχίες του Τραμπ για τα σύνορα.
Ένα νέο στοιχείο φαίνεται να είναι ο διορισμός ενός «τσάρου της φαιντανύλης» και επενδύσει 200 εκατ. δολαρίων Καναδ για μια υπηρεσία για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της φαιντανύλης.
Ένα ερώτημα που παραμένει είναι τι σημαίνει αυτό για το μέλλον της σχέσης Καναδά-ΗΠΑ, καθώς η εταιρική σχέση μεταξύ των συμμάχων έχει κλονιστεί βαθιά από τις οικονομικές απειλές του Τραμπ.
Η Σέινμπαουμ αγόρασε χρόνο
Καθ' όλη τη διάρκεια αυτής της εμπορικής κρίσης, η πρόεδρος Κλαούντια Σέινμπάουμ ζήτησε «ψυχραιμία» και «ηρεμία».
Ακόμη και την Παρασκευή, δήλωσε ότι είναι βέβαιη για μια αναστολή της τελευταίας στιγμής από τους δασμούς 25% στα μεξικανικά προϊόντα. Και έτσι αποδείχθηκε, μετά από μια τηλεφωνική επικοινωνία που είχε νωρίς το πρωί με τον πρόεδρο Τραμπ.
Η Μεξικανή πρόεδρος συμφώνησε να στείλει στρατιώτες της Εθνοφρουράς στα σύνορα για να επικεντρωθούν στο λαθρεμπόριο φαιντανύλης, αλλά, κυρίως, εξασφάλισε αυτό που ήθελε και από τον Τραμπ.
Εκτός από το προφανές -μια παύση των δασμών- κατάφερε επίσης να «υποσχεθεί» στον Τραμπ ότι οι ΗΠΑ θα κάνουν περισσότερα για την αντιμετώπιση της διακίνησης όπλων μεγάλης ισχύος από τις ΗΠΑ στο Μεξικό, ώστε να μην καταλήγουν στα χέρια των ενόπλων των καρτέλ.
Όμως, αγόρασε επίσης ένα άλλο ζωτικό αγαθό: τον χρόνο.
Έχει τώρα αρκετές εβδομάδες στη διάθεσή της για να βασιστεί στα σημεία που συμφωνήθηκαν σε αυτή την τηλεφωνική επικοινωνία και να μετατρέψει την προσωρινή αναστολή των δασμών σε μόνιμη.
Στο Μεξικό περιμένουν ότι ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο θα επισκεφθεί σύντομα τη χώρα για να συζητήσει αυτά τα θέματα και ότι θα συσταθεί κοινή ομάδα για τη φαιντανύλη με αξιωματούχους υγείας και ασφάλειας του Μεξικού και των ΗΠΑ.
Εάν πράγματι η Σέινμπάουμ καταφέρει να αποτρέψει περαιτέρω εμπορικές εχθροπραξίες, θα είναι η πρώτη σημαντική νίκη της νέας της κυβέρνησης, η οποία βρίσκεται στην εξουσία μόλις από τον Οκτώβριο. Και μπορεί να δώσει τον τόνο για τις μελλοντικές αλληλεπιδράσεις με τον πρόεδρο Τραμπ και τη διοίκησή του.
