Ποιο είναι το plan b των ΗΠΑ για τα πυρηνικά του Ιράν
Διεθνή

Ποιο είναι το plan b των ΗΠΑ για τα πυρηνικά του Ιράν

Η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων στη Βιέννη στις 29 Νοεμβρίου, αφού είχαν ανασταλεί για πέντε μήνες, πραγματοποιείται σε ένα μάλλον απαισιόδοξο κλίμα. Υπάρχει σαφής προβληματισμός πως το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης, όπως ονομαζόταν η συμφωνία του 2015 που υπογράφηκε επί προεδρίας Ομπάμα και αντιπροεδρίας Μπάιντεν, είναι πλέον ανεπαρκής, έπειτα από την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στο πυρηνικό πρόγραμμα του ιρανικού καθεστώτος. Σε κάθε περίπτωση όμως, η Τεχεράνη φαίνεται να αρνείται καν να δεχθεί και αυτούς του ελέγχους των εγκαταστάσεων της.

Η Ουάσιγκτον φαίνεται να έχει καταλήξει στο συμπέρασμα πως το Ιράν χρησιμοποιεί τον χρόνο που περνάει κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τη διεθνή κοινότητα για να προχωράει το πυρηνικό πρόγραμμά του. Όσο ο Τραμπ βρισκόταν στο τιμόνι των ΗΠΑ, το Ιράν μπορούσε να το κάνει με μία ισχυρή δικαιολογία λόγω των αλλεπάλληλων μονομερών κυρώσεων στις οποίες προχωρούσε. Από τη στιγμή που ανέλαβε ο Μπάιντεν και η συναινετική προεδρία του, οι δικαιολογίες εξέλειψαν.

Ωστόσο, η Τεχεράνη δεν εμφανίζεται να προσπαθεί για μία συμφωνία, παρά τη δυσχερή κατάσταση που βρίσκεται η οικονομία της λόγω των κυρώσεων. Πέρα από την αναβλητικότητα που τη διακρίνει, ζητά δεσμεύσεις που είναι μάλλον αδύνατο να εγγυηθεί η προεδρία Μπάιντεν.

Εάν αρθούν οι πολλαπλές αμερικανικές και διεθνείς κυρώσεις, θα προσφέρουν σημαντικό οξυγόνο στην Τεχεράνη που ασφυκτιά από τον διεθνή κλοιό. Βέβαια, στο στρατόπεδο των Ιράνων αρκετοί ισχυρίζονται πως ο θετικός αντίκτυπος της συμφωνίας του 2015 δεν ήταν αρκούντως σημαντικός, από οικονομικής πλευράς, ενώ το πολιτικό αντίκρισμα της πυρηνικοποιήσης του Ιράν θα είναι κομβικότερο. Το κύρος και η ισχύς που θα αποκτήσει ένα Ιράν με πυρηνικά όπλα φαίνεται πιο ισχυρό κίνητρο.

Το ερώτημα που τίθεται βέβαια είναι το τι θα κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες απέναντι στο ορατό πλέον ενδεχόμενο. Ποια θα είναι η δηλαδή η κλιμάκωση των πιέσεων, με την οποία απειλούν;

Εάν επρόκειτο για τους στενούς συμμάχους των ΗΠΑ στο Ισραήλ, η απάντηση είναι σαφής. Η μόνη απάντηση που μπορεί να δωθεί στη στάση του σκληροπυρηνικού καθεστώτος του Ιράν είναι στρατιωτική. Άλλωστε για τη στρατιωτική διάσταση της αντιμετώπισης του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν προβλέπεται ένα σημαντικό κονδύλι άνω του 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων στον ισραηλινό κρατικό προϋπολογισμό από την περίοδο Νετανιάχου. Όσο κι αν ο νέος συνασπισμός δείχνει να θέλει να συμβαδίσει περισσότερο με τις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι κατανοητό τι σημαίνει η δήλωση του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπένετ πως το Ισραήλ δεν θα δεσμεύεται από κάποια διεθνή συνθήκη σε σχέση με το Ιράν.

Προς το παρών οι Αμερικανοί επαναλαμβάνουν προς το Ισράηλ πως οποιαδήποτε χτύπημα δεν πρόκειται να σταματήσει το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, καθώς όλο αυτό το διάστημα έχει επιτρέψει στην Τεχεράνη να βελτιώσει τις αμυντικές του δυνατότητες, αποκεντρώνοντας τις εγκαταστάσεις του υπό άκρα μυστικότητα.

Βέβαια, από τη μεριά των Ηνωμένων Πολιτειών είναι ασαφές τι μπορεί να σημαίνει η κλιμάκωση της πίεσης απέναντι στο Ιράν. Ούτως ή άλλως, οι ΗΠΑ είναι εκτός της συμφωνίας με τις πράξεις των τελευταίων χρόνων. Η μόνη αμερικανική αντίδραση που έχει παρατηρηθεί μέχρι στιγμής, πέρα της ρητορικής όξυνσης, είναι η ευθυγράμμιση των συμμάχων των ΗΠΑ στον Κόλπο στην τροχιά της, που ούτως ή άλλως έχουν πολύ μικρά περιθώρια επιρροής στη σημερινή κατάσταση. Ενδεχομένως, η Ουάσιγκτον να θεωρεί πως μπορεί με μία αύξηση των οικονομικών θέλγητρων να πείσει την Τεχεράνη. Ωστόσο, όσο δεν καλύπτει τις πολιτικές φιλοδοξίες των Ιράν, μία συμφωνία θα παραμένει μακρινό ενδεχόμενο.