Ο σχηματισμός κοινής στρατιωτικής δύναμης με τη Μόσχα που ανακοίνωσε ο Πρόεδρος Λουκασένκο, μαζί με την προαναγγελία από τον Πούτιν νέων χτυπημάτων, προοιωνίζουν κλιμάκωση και τίποτα περισσότερο. Η επιχειρηματολογία του Αλεξάντερ Λουκασένκο ότι η χώρα του βρίσκεται στο στόχαστρο της Ουκρανίας, της Λιθουανίας και της Πολωνίας και ότι κινδυνεύει από επιθέσεις, είναι προφανώς προσχηματική και στερείται σοβαρότητας. Αν αποκλειστεί το σενάριο της χρήσης πυρηνικών, η Ρωσία είναι πιθανόν πλέον να επιστρατεύσει το «εγχειρίδιο της Συρίας», με βομβαρδισμούς και χτυπήματα κατά αμάχων (carpet bombing).
Δύο είναι από εδώ και πέρα τα πιθανά σενάρια. Στο λιγότερο κακό, η Μόσχα θα μεταφέρει στρατεύματα στη λευκορωσική επικράτεια και κυρίως προς Δυσμάς, συμπεριλαμβανομένων στοιχείων πυροβολικού, μαζί με βαλλιστικούς πυραύλους Iskander-Μ, οι οποίοι έχουν βεληνεκές 500 μιλίων, εντός του οποίου βρίσκονται αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Στο χειρότερο σενάριο, αργά ή γρήγορα η Λευκορωσία θα εμπλακεί ανοικτά στον πόλεμο και στρατεύματά της, από κοινού με ρωσικά, θα επιτεθούν στην Ουκρανία, ασκώντας προφανώς πολύ μεγάλη πίεση στην κυβέρνηση του Κιέβου.
Το ερώτημα σε μια τέτοια περίπτωση είναι τι θα πράξει η Δύση. Θα μείνει αδρανής ή θα προχωρήσει σε ενεργότερη ανάμειξη υπέρ των Ουκρανών;
Στρατιωτική πάντως λύση στον πόλεμο δεν διαφαίνεται. Δύσκολα θα επικρατήσει επί του πεδίου η μία ή η άλλη πλευρά. Ούτε η Δύση θα αφήσει να καταρρεύσει η Ουκρανία, ούτε η Μόσχα θα επιτρέψει στο Κίεβο να απελευθερώσει όλα τα εδάφη που έχει κατακτήσει ο ρωσικός στρατός από την αρχή του πολέμου. Εφ’ όσον αποκλειστεί η χρήση τακτικών ή μη πυρηνικών όπλων, το διαφαινόμενο αδιέξοδο θα επιλυθεί με την ανατροπή ενός εκ των δύο, είτε του καθεστώτος Πούτιν, είτε της κυβέρνησης Ζελένσκι.
Στο ερώτημα, κατά πόσο ο πόλεμος μπορεί να εξελιχθεί σε μια διαρκή, παγωμένη και παγιωμένη σύγκρουση που θα έχει «θερμά» χαρακτηριστικά και στην οποία θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεθεί τρόπος συμβιβασμού, η εκτίμησή μου είναι αυτό δεν συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες. Γιατί; Προφανώς επειδή κάτι τέτοιο δεν συμφέρει κανένα από τα δύο στρατόπεδα.
Ένας αέναος πόλεμος σημαίνει φθορά. Μια σύρραξη που θα σέρνεται, ένας φαύλος κύκλος χωρίς να διαφαίνονται δυνατότητες συμβιβασμού, σημαίνει για τη μεν Δύση περαιτέρω κλυδωνισμούς, και ενδεχόμενη διάρρηξη του αρραγούς μετώπου, το οποίο ήδη κλονίζεται από την ενεργειακή κρίση, για τη δε Ρωσία, ολοένα και μεγαλύτερη μείωση των πόρων της, οι οποίοι δεν είναι ανεξάντλητοι.
Τα δυτικά ανταλλακτικά, από τα οποία εξαρτάται σε μικρό ή μεγάλο βαθμό η πολεμική της μηχανή και η συνέχιση του πολέμου σε βάθος χρόνου, αρχίζουν σταδιακά να εκλείπουν. Δεν είναι δεδομένο ότι οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις θα αντέξουν σε μια μακροχρόνια σύρραξη.
Ταυτόχρονα, οι φωνές αμφισβήτησης της στρατηγικής Πούτιν είναι πολύ πιθανό να αυξηθούν με γεωμετρική πρόοδο στα ανώτατα ηγετικά κλιμάκια της Μόσχας. Και ακριβώς επειδή το ρωσικό καθεστώς δεν στηρίζεται σε μια δημοκρατία με βάση τα δυτικά πρότυπα, πρέπει να αντιμετωπίζεται με βάση τα ρωσικά δεδομένα και όχι με εκείνα της Δύσεως.
Δεν είναι ο λαός που θα ξεσηκωθεί και ο οποίος θα ρίξει τον Πούτιν, όπως θα συνέβαινε με έναν αντιδημοφιλή ηγέτη σε μια δυτική δημοκρατία. Αλλά είναι το βαθύ ρωσικό κράτος και οι ολιγάρχες, οι μόνοι που μπορούν να ξεσηκωθούν και να ρίξουν τον Πούτιν. Προφανώς και υπάρχουν πολλοί άνθρωποι σε ηγετικές ρωσικές θέσεις, οι οποίοι θεωρούν ότι ο πόλεμος δεν εξελίσσεται καλά.
Σε αυτή τη στροφή του πολέμου, οποιαδήποτε πρόβλεψη είναι παρακινδυνευμένη. Τόσο ο Πούτιν όσο και ο Λουκασένκο δεν λογοδοτούν σε κανέναν αλλά αισθάνονται τεράστια πίεση στο εσωτερικό των χωρών τους από εκείνες τις δυνάμεις που συνέβαλαν στην ανέλιξή τους στην εξουσία.
Ο Δρ. Ιωαν. Σ. Παπαφλωράτος είναι Νομικός-Διεθνολόγος, καθηγητής στρατιωτικών σχολών
