Του Γιώργου Παυλόπουλου
Όπως αναμενόταν, το βράδυ της Τρίτης δεν βγήκε λευκός καπνός από τις Βρυξέλλες και το κονκλάβιο των ηγετών της ΕΕ.
Έτσι, η επιλογή του επόμενου προέδρου της Κομισιόν – η οποία ουσιαστικά θα συνοδεύεται, όσο κι αν αυτό δεν ανακοινωθεί δημοσίως, από συμφωνία και για τους άλλους σημαντικούς θώκους, όπως η προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της ΕΚΤ – παραπέμπεται στην τακτική σύνοδο κορυφής που θα διεξαχθεί στις 20-21 Ιουνίου.
Μέχρι τότε, το μόνο σίγουρο είναι ότι θα μεσολαβήσει ένα έντονο και κατά βάση παρασκηνιακό παζάρι ανάμεσα στους «28». Με σκοπό είτε να βρεθεί μια συναινετική λύση είτε να διαμορφωθεί μια αδιαμφισβήτητη πλειοψηφία, τόσο στο Συμβούλιο όσο και στην Ευρωβουλή, υπέρ κάποιου ή κάποιας υποψηφίου.
Ο βρετανικός «δάκτυλος»
Εδώ, μάλιστα, αξίζει να σημειώσουμε ότι για να καταλήξει σε πρόταση προς την Ευρωβουλή το Συμβούλιο, θα πρέπει αυτή να υποστηριχθεί από τουλάχιστον 20 κράτη-μέλη (το 72%), που ταυτόχρονα πρέπει να αντιπροσωπεύουν το 65% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ. Κάτι που σημαίνει, πολύ απλά, ότι ένα «αντάρτικο» από την πλευρά του διαδόχου της Τερέζα Μέι και με δεδομένο το ειδικό βάρος του Ηνωμένου Βασιλείου, μπορεί να καταστήσει τον συμβιβασμό πρακτικά ανέφικτο.
Σε κάθε περίπτωση, για την ώρα η σύγκλιση μοιάζει δύσκολη, καθώς όλες οι πλευρές – και σε επίπεδο κρατών-μελών και σε επίπεδο πολιτικών ομάδων – εμμένουν στις θέσεις τους. Το σκηνικό περιπλέκεται και από το γεγονός ότι η Ευρωβουλή και το Συμβούλιο φέρνουν ξανά στο προσκήνιο την κόντρα τους, καθώς το πρώτο εμμένει στη διαδικασία επιλογής μέσα από τη λίστα των λεγόμενων «Spitzenkandidaten» (των υποψηφίων των πολιτικών ομάδων για το αξίωμα κατά την προεκλογική περίοδο), ενώ οι ηγέτες ξεκαθαρίζουν ότι δεν δεσμεύονται από τη συγκεκριμένη διαδικασία.
Όσο για το μέχρι πρότινος θεωρούμενο φαβορί για τη διαδοχή του Ζαν - Κλοντ Γιουνκέρ, τον Μάνφρεντ Βέμπερ, είδε τις πιθανότητές του να μειώνονται στο «μυστικό δείπνο» της Τρίτης. Αν και το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα συνεχίζει να στηρίζει την υποψηφιότητά του, Σοσιαλιστές, Φιλελεύθεροι και Πράσινοι έχουν σχεδόν αποκλείσει την υπερψήφισή του. Το ίδιο έχουν κάνει και μια σειρά ηγέτες, όπως οι πρωθυπουργοί της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, Πέδρο Σάντσεθ και Αντόνιου Κόστα, που σε αυτό το θέμα μοιάζουν να συμπλέουν με τον Εμανουέλ Μακρόν.
Το σχέδιο του Μακρόν και το δίλημμα της Μέρκελ
Ο πρόεδρος της Γαλλίας παίζει ένα λεπτό πολιτικό παιχνίδι, καθώς προωθεί τον Μισέλ Μπαρνιέ, χωρίς παράλληλα να αποκλείει τον σοσιαλιστή Φρανς Τίμερμανς και την φιλελεύθερη Μαργκρέτ Βεστάγκερ, σε μια προσπάθεια να οικοδομήσει ένα νέο πολιτικό μέτωπο στην Ευρώπη. Ένα μέτωπο το οποίο, όπως είναι προφανές, δεν θα εξαντλήσει την επιρροή του στην εκλογή του νέου προέδρου της Κομισιόν, αλλά θα επιχειρήσει να επιδράσει καταλυτικά και για την αλλαγή των συνολικών συσχετισμών.
Μπροστά σε αυτή την εικόνα, ακόμη και η στήριξη της Άνγκελα Μέρκελ στο πρόσωπο του Βέμπερ δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη. «Η αλληλεγγύη της Μέρκελ με τον Βέμπερ έχει όρια», είναι ο χαρακτηριστικός τίτλος στη σχετική ανάλυση της ιστοσελίδας του Der Spiegel. Σύμφωνα με τις πληροφορίες και την εκτίμηση του γερμανικού περιοδικού, η Γερμανίδα καγκελάριος ναι μεν επιθυμεί ο – προερχόμενος από τις τάξεις των Βαυαρών εταίρων της – Βέμπερ να αναλάβει τη συγκεκριμένη θέση, όμως δεν θα διακινδυνεύσει να επιμείνει μέχρι τέλους εάν αυτό θα έχει ως κόστος το βέτο ισχυρών εταίρων της και ειδικά του Μακρόν σε άλλα σημαντικά θέματα που αφορούν τη λειτουργία και το μέλλον της ΕΕ, όπως είναι για παράδειγμα ο νέος επταετής προϋπολογισμός. Ούτε, βεβαίως, θα θελήσει να εμφανιστούν η Γερμανία και το ΕΛΚ μόνοι εναντίον όλων των άλλων, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται.
Έτσι, κάθε πρόβλεψη για το ποιος θα είναι τελικώς ο νέος Γιούνκερ – ο οποίος, πριν πέντε χρόνια, εξελέγη μάλλον εύκολα και με ευρεία συναίνεση – μοιάζει αυτή τη στιγμή παρακινδυνευμένη. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, να δούμε να υλοποιείται το σενάριο παράτασης της διαδικασίας και παραμονής του Γιούνκερ στη θέση του υπηρεσιακού προέδρου της Κομισιόν για κάποιο διάστημα.
