Το πραγματικό στοίχημα των προκριματικών στην Άιοβα (vids)
AP Photo/Abbie Parr
AP Photo/Abbie Parr

Το πραγματικό στοίχημα των προκριματικών στην Άιοβα (vids)

Θα αποκτήσει η Νίκι Χέιλι το «μομέντουμ» για να εδραιωθεί ως η εναλλακτική των Ρεπουμπλικανών στη διχαστική υποψηφιότητα Τραμπ; Η Άιοβα ψηφίζει και ο «άγνωστος Χ» δεν είναι εάν ο Ντόναλντ Τραμπ επικρατήσει, αλλά εάν η πρώην κυβερνήτης της Νότιας Καρολίνας εξασφαλίσει τη δεύτερη θέση κερδίζοντας κρίσιμη ώθηση στην εκστρατεία της εν όψει της επόμενης αναμέτρησης στο Νιου Χάμσαϊρ -εκεί όπου οι δημοσκοπήσεις την εμφανίζουν πράγματι να απειλεί τον μέχρι στιγμής πολιτικά άτρωτο πρώην πρόεδρο.

Οι πολιτικές θερμοκρασίες που επικρατούν στην πολιτεία των μεσοδυτικών ΗΠΑ διατάραξαν το φίνις της προεκλογικής εκστρατείας και φόβος των υποψηφίων είναι ότι θα επηρεάσουν και την προσέλευση των ψηφοφόρων.

Η Άιοβα δεν διαθέτει ιδιαίτερο ειδικό βάρος όσον αφορά τον αριθμό των αντιπροσώπων (αντιστοιχούν μόλις στο 1%) που «στέλνει» στο Εθνικό Συνέδριο των Ρεπουμπλικανών, τον Ιούλιο, όταν και θα «κλειδώσει» το χρίσμα. Ούτε και έχει τη φήμη ότι μπορεί να «προβλέψει» τον νικητή του χρίσματος τόσο για το ρεπουμπλικανικό, όσο και για το δημοκρατικό «στρατόπεδο». Το 2016 ενδεικτικά ήταν ο ευαγγελικός γερουσιαστής του Τέξας Τεντ Κρουζ που επικράτησε στην πολιτεία, αλλά το χρίσμα έλαβε ο Ντόναλντ Τραμπ.

Ωστόσο, καθώς είναι η πρώτη πολιτεία που παραδοσιακά ανοίγει τον κύκλο των προκριματικών, αναπόφευκτα συγκεντρώνει πάνω της όλα τα φώτα της δημοσιότητας και σε επίπεδο εντυπώσεων η «ετυμηγορία» της μπορεί να ενισχύσει (όπως στις περιπτώσεις των Μπαράκ Ομπάμα και Τζίμι Κάρτερ) ή να ανακόψει τη δυναμική των υποψηφίων σε ένα κρίσιμο, πρώιμο στάδιο της διαδικασίας.

Η κυριαρχία του Ντόναλντ Τραμπ στις δημοσκοπήσεις είναι αδιαμφισβήτητη αφότου δήλωσε ξανά «παρών» για το χρίσμα και την προεδρία το Νοέμβριο του 2022, και δεν έχει καμφθεί παρά τις δίκες και το χάος που τον συνοδεύει. Ωστόσο, αν και «αθόρυβη» συγκριτικά με το κίνημα MAGA, υπάρχει μία ικανή βάση Ρεπουμπλικανών ψηφοφόρων και ανεξάρτητων που δεν θέλουν να δουν τον Ντόναλντ Τραμπ να επιστρέφει στην προεδρία, καθώς και πολλοί μέγα-δωρητές των Ρεπουμπλικανών που αναζητούν έναν εναλλακτικό υποψήφιο να χρηματοδοτήσουν.

Το στοίχημα της Νίκι Χέιλι στην Άιοβα είναι να προσελκύσει αμφότερους, κατακτώντας τη δεύτερη θέση και αφήνοντας αρκετά πίσω της τον κυβερνήτη της Φλόριντα Ρον Ντε Σάντις. Η δεύτερη θέση, ακόμη και σε μεγάλη απόσταση από τον Τραμπ, θα αντιμετωπιστεί ως νίκη για την εκστρατεία της Νίκι Χέιλι, ενώ ένα μη ικανοποιητικό αποτέλεσμα για τον Ντε Σάντις θα ανοίξει το χορό των πιέσεων για να αποσυρθεί από την κούρσα. 

Ως προς τη σημερινή αναμέτρηση, η τελευταία δημοσκόπηση που δημοσιοποιήθηκε προτού «ανοίξουν» οι κομματικές συνελεύσεις (caucuses) στην πολιτεία επιβεβαίωσε το τεράστιο προβάδισμα Τραμπ με ποσοστό 48%, αλλά έδειξε την Νίκι Χέιλι να ξεπερνά τον Ρον Ντε Σάντις με ποσοστό 20% έναντι 16%. Όλες οι μετρήσεις «δίνουν» πλέον στον Ντε Σάντις μονοψήφια ποσοστά σε Νιου Χάμσαϊρ, Νεβάδα και Νότια Καρολίνα -οι πολιτείες που έπονται της Άιοβα.

Στο Νιου Χάμσαϊρ, το οποίο παραλαμβάνει τη σκυτάλη στις 23 Ιανουαρίου, η Νίκι Χέιλι εμφανίζεται στην τελευταία δημοσκόπηση του CNN να έχει μειώσει αισθητά τη διαφορά της από τον Ντόναλντ Τραμπ, συγκεντρώνοντας ποσοστό 32% έναντι 39% του πρώην προέδρου. Το ποσοστό της είναι αυξημένο κατά 12% συγκριτικά με την αμέσως προηγούμενη μέτρηση του αμερικανικού δικτύου.

Τον Φεβρουάριο ψηφίζουν η Νεβάδα και η Νότια Καρολίνα, η πολιτεία όπου έχει διατελέσει κυβερνήτης για δύο θητείες η Χέιλι. Μία ενδεχόμενη επικράτησή της σε οποιαδήποτε από τις πολιτείες που ψηφίζουν πρώτες θα την εδραίωνε ως μόνη «βιώσιμη» εναλλακτική στον Τραμπ, μειώνοντας αυτή την αίσθηση του αναπόφευκτου ως προς την κατάκτηση του χρίσματος από τον ίδιο, και θα μεταφραζόταν σε περισσότερη στήριξη και περισσότερες δωρεές.

Από την άλλη, ακόμη και με μία νίκη Χέιλι στο Νιου Χάμσϊρ ο Τραμπ θα παρέμενε το μεγάλο φαβορί, όπως καταδεικνύουν τα ποσοστά που του δίνουν, αυτή τη στιγμή τουλάχιστον, οι δημοσκοπήσεις ανά τη χώρα. Στο μέσο όρων των μετρήσεων έως και την 14η Ιανουαρίου, ο Ντοναλντ Τραμπ προηγείται στην κούρσα για το ρεπουμπλικανικό χρίσμα με ποσοστό 62,8% και ακολουθούν η Νίκι Χέιλι με 11,9% και ο Ρον Ντε Σάντις με 11,8%, σύμφωνα με το FiveThirtyEight. Ο τέταρτος υποψήφιος που έχει απομείνει στην κούρσα, ο 38χρονος Βιβέκ Ραμασουάμι, πρώην επιχειρηματίας στον τομέα της τεχνολογίας που υποστηρίζει τον Τραμπ, λαμβάνει 4,0%.

Από την εσωκομματική αναμέτρηση αποσύρθηκε την περασμένη εβδομάδα και ο πρώην κυβερνήτης του Νιου Τζέρζι Κρις Κρίστι, με την αποχώρησή του να ευνοεί κυρίως την Νίκι Χέιλι. Ειδικά για το Νιου Χάμσαϊρ, δημοσκόπηση έχει καταδείξει πως το 65% των υποστηρικτών του (συγκέντρωνε 12% στην πολιτεία) θεωρεί την Χέιλι ως δεύτερη επιλογή του. Ανοιχτό είναι ωστόσο το ενδεχόμενο πολλοί υποστηρικτές του Κρις Κρίστι -ο οποίος και έθεσε τη μάχη κατά του Τραμπ στην κορυφή της εκστρατείας του-, απογοητευμένοι από την τροπή της διαδικασίας, να μην προσέλθουν να ψηφίσουν στις προκριματικές.

Όσο για τις σημερινές προκριματικές στην Άιοβα, το ακραίο ψύχος αναμένεται να επηρεάσει την προσέλευση, ειδικά από τη στιγμή που η πολιτεία ψηφίζει για το χρίσμα μέσω της διαδικασίας των κομματικών συνελεύσεων (caucuses). Τα μέλη του κόμματος πρέπει να βρίσκονται αυτοπροσώπως σε συγκεκριμένη ώρα και σε συγκεκριμένες τοποθεσίες, σχολεία, κοινοτικά κέντρα και εκκλησίες, όπου εκπρόσωποι των υποψηφίων πρώτα εκφωνούν ομιλίες προτού οι παριστάμενοι ψηφίσουν γράφοντας το όνομα του υποψηφίου που προτιμούν για να ακολουθήσει η καταμέτρηση.

Οι περισσότερες πολιτείες έχουν απομακρυνθεί από αυτό το σύστημα, αλλά το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα της Άιοβα -μαζί με εκείνα της Νεβάδα, του Άινταχο, του Μιζούρι, της Βόρειας Ντακότα, της Χαβάης, του Γουαϊόμινγκ και του Κεντάκι- έχουν επιμείνει στη διαδικασία.

Όλοι οι υποψήφιοι έχουν καλέσει τους πολίτες να δώσουν το «παρών» παρά τις πολικές θερμοκρασίες, το χιόνι, τον πάγο και τους ανέμους, προτάσσοντας την κρισιμότητα των στιγμών. Ο Ντόναλντ Τραμπ «αστειεύτηκε» απευθυνόμενος στους υποστηρικτές του, λέγοντας πως «ακόμη και αν ψηφίσεις και μετά πεθάνεις, αξίζει»… Το ζητούμενο για εκείνον είναι να εξασφαλίσει μία «ιστορική νίκη» στην Άιοβα «για να στείλει μήνυμα σε ολόκληρη τη χώρα, και στην πραγματικότητα, σε ολόκληρο τον κόσμο». Η ιστορική νίκη μεταφράζεται σε ποσοστό άνω του 50%.