Παρά τα πιεστικά αιτήματα της Κίνας, οι ΗΠΑ δεν προτίθενται να αποσύρουν, τουλάχιστον σύντομα, πυραυλικό σύστημα μέσου βεληνεκούς το οποίο ανέπτυξαν νωρίτερα φέτος στις Φιλιππίνες, και δοκιμάζεται το ενδεχόμενο χρήσης του σε περίπτωση σύρραξης στην περιφέρεια. Αυτό δήλωσαν στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters πηγές του ενημερωμένες για τις προθέσεις της Ουάσιγκτον και της Μανίλας.
Ο λόγος για το σύστημα Typhon, το οποίο εκτοξεύει πυραύλους κρουζ ικανούς να πλήξουν στόχους στην Κίνα, και μεταφέρθηκε στο αρχιπέλαγος στο πλαίσιο κοινών γυμνασίων την άνοιξη, όπως είχε ανακοινωθεί από τις δυο χώρες τότε. Έκτπτε, παραμένει εκεί.
Νότιος γείτονας της Ταϊβάν, ι Φιλιππίνες έχουν πλέον σημαντικό ρόλο στη στρατηγική των ΗΠΑ στην Ασία. Θα μετατρέπονταν σε σημαντικό ενδιάμεσο σταθμό για την ανάπτυξη δυνάμεων σε περίπτωση που απαιτείτο να προσφερθεί υποστήριξη στην Ταϊβάν — σε περίπτωση επίθεσης της Κίνας στη νήσο. Τόσο η Κίνα όσο και η Ρωσία καταδίκασαν την ανάπτυξη του συστήματος στην περιοχή, κατηγορώντας τις ΗΠΑ πως πυροδοτούν κούρσα εξοπλισμών.
«Απειλή»
Στο μεταξύ, μεγάλη ανησυχία προκαλεί στο Πεκίνο το αμερικανικό σχέδιο βάσει του οποίου προβλέπεται το σύστημα να παραμείνει εκεί. «Εγείρει σοβαρή απειλή για την ασφάλεια των χωρών της περιφέρειας και εντείνει τη γεωπολιτική σύγκρουση», έκρινε ο εκπρόσωπος της κινεζικής διπλωματίας Λιν Τζιαν.
Η εξέλιξη καταγράφεται καθώς η Κίνα και οι Φιλιππίνες, σύμμαχος των ΗΠΑ, βρίσκονται σε ολοένα πιο θερμή διένεξη για τη Νότια Σινική Θάλασσα, με σειρά αεροπορικών και ναυτικών επεισοδίων ανάμεσά τους. Σύμφωνα με αξιωματούχους των Φιλιππίνων και των ΗΠΑ, οι ένοπλες δυνάμεις των δύο χωρών συνεχίζουν την εκπαίδευσή τους στη χρήση του συστήματος στο βόρειο νησί Λουζόν, κοντά στο Στενό της Ταϊβάν.
Οι πηγές αυτές σημείωσαν πως δεν είναι ενήμερες για σχέδια να αποσυρθεί, παρότι τα κοινά γυμνάσια των στρατών των δυο χωρών τυπικά ολοκληρώνονται εντός του μήνα. Εκπρόσωπος των ενόπλων δυνάμεων των Φιλιππίνων δήλωσε την Τετάρτη (19/9) πως η εκπαίδευση στο σύστημα συνεχίζεται και δεν έχει αποφασιστεί πόσο θα παραμείνει στο έδαφος του αρχιπελάγους.
Εκπρόσωπος των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων άφησε ανοικτό το πόσο θα παραμείνει το σύστημα εκεί. Αξιωματούχος της κυβέρνησης των Φιλιππίνων και ακόμη ένα πρόσωπο με γνώση του θέματος επιβεβαίωσαν πως η Ουάσιγκτον και η Μανίλα δοκιμάζουν το κατά πόσον το σύστημα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε περίπτωση πολέμου στην περιοχή.
Το σύστημα Typhon, που έχει τη δυνατότητα να μετακινείται αν χρειάζεται, βρίσκεται στις Φιλιππίνες για να «δοκιμαστεί» μεταξύ άλλων το πόσο γρήγορα θα μπορούσε να «αναπτυχθεί», εξήγησε η μια από τις πηγές. Το γραφείο του προέδρου των Φιλιππίνων Φέρντιναντ Μάρκος του νεότερου δεν απάντησε όταν το Reuters του ζήτησε να σχολιάσει.
«Άγρυπνες νύχτες»
Οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις μετέφεραν το σύστημα Typhon –ικανό να εκτοξεύει πυραύλους SM-6 ή Tomahawk, έχει εμβέλεια μεγαλύτερη από 1.600 χιλιόμετρα– στην επικράτεια των Φιλιππίνων τον Απρίλιο. Η Ουάσιγκτον έκανε λόγο τότε για «ιστορική πρώτη» και «σημαντικό βήμα στη συμμαχική σχέση μας με τις Φιλιππίνες».
Δορυφορική φωτογραφία τραβηγμένη την Τετάρτη από την Planet Labs, ιδιωτική εταιρεία δορυφορικής απεικόνισης, κι εξετάστηκε από το Ρόιτερς δείχνει το σύστημα Typhon ανεπτυγμένο στο διεθνές αεροδρόμιο Λαοάγκ, στην επαρχία Ιλόκος Νόρτε.
Ανώτερος αξιωματούχος τόνισε στο Reuters πως δεν θα αποσυρθεί σύντομα. «Αν αποσυρθεί ποτέ, αυτό θα γίνει επειδή επιτεύχθηκε ο στόχος και μπορεί να το φέρουμε (πίσω)», δήλωσε ο αξιωματούχος, προσθέτοντας πως έχει στρατηγική αξία για τις Φιλιππίνες και αποτρεπτικό χαρακτήρα για την Κίνα. «Θέλουμε να τους κάνουμε να περνούν άγρυπνες νύχτες», πρόσθεσε, αναφερόμενους στους Κινέζους.
Κούρσα εξοπλισμών
Οι ΗΠΑ συγκεντρώνουν αντιπλοϊκά οπλικά συστήματα στην Ασία, καθώς η Ουάσιγκτον προσπαθεί να προφτάσει το Πεκίνο στην κούρσα ανάπτυξης πυραύλων στον Ινδο-Ειρηνικό και η Κίνα έχει προβάδισμα, σύμφωνα με παλιότερο ρεπορτάζ του Reuters. Μολονότι οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ δεν έχουν αποκαλύψει πόσοι πύραυλοι θα αναπτυχθούν στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, αναμένεται να μεταφερθούν εκεί πάνω από 800 SM-6 μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, σύμφωνα με έγγραφα του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας.
Στο αμερικανικό οπλοστάσιο περιλαμβάνονται ήδη αρκετές χιλιάδες πύραυλοι Τόμαχοκ, κατά τα έγγραφα. Η Κίνα έχει στηλιτεύσει την ανάπτυξη του συστήματος Typhon επανειλημμένα, ιδίως τον Μάιο, όταν ο Γου Τσιαν, εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Άμυνας, τόνισε πως η Μανίλα και η Ουάσιγκτον εγείρουν «μεγάλο κίνδυνο να ξεσπάσει πόλεμος στην περιοχή».
Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν αναφέρθηκε στην ανάπτυξη του συστήματος τον Ιούνιο, όταν ανακοίνωσε πως η χώρα του θα ξαναρχίσει την παραγωγή βαλλιστικών πυραύλων με βραχύ και μέσο βεληνεκές ικανών να φέρουν πυρηνικές κεφαλές. Ο υπουργός Εξωτερικών των Φιλιππίνων, ο Ενρίκε Μανάλο, διαβεβαίωσε τον Ιούλιο τον κινέζο ομόλογό του ότι η παρουσία του αμερικανικού οπλικού συστήματος στο έδαφος της χώρας του δεν στρέφεται εναντίον της Κίνας και δεν θα οδηγήσει σε αποσταθεροποίηση της περιοχής.
Το Πεκίνο έχει στρατιωτικοποιήσει πλήρως τουλάχιστον τρία από τα τεχνητά νησιά που έχει οικοδομήσει στη Νότια Σινική Θάλασσα, ενώ διεκδικεί σχεδόν όλη την τεράστια θαλάσσια περιοχή, αψηφώντας απόφαση διεθνούς δικαστηρίου (2016) που δικαίωνε τις Φιλιππίνες. Η Ουάσιγκτον τονίζει πως οι κινεζικές ένοπλες δυνάμεις έχουν αναπτύξει αντιπλοϊκούς και αντιαεροπορικούς πυραύλους στα νησιά αυτά. Η Κίνα αντιτείνει ότι οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις στα νησιά Σπράτλι έχουν εντελώς αμυντικό χαρακτήρα και μπορεί να κάνει ό,τι θέλει στην επικράτειά της.
