Εκεχειρίες σε… δόσεις «προσφέρει» το Κρεμλίνο καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες χειρίζονται πλέον με τη διαδικασία του κατεπείγοντος το Ουκρανικό ζήτημα και τίθεται εν αμφιβόλω η συνέχιση της διαμεσολάβησης. Ίσως, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει αρχίσει πράγματι να βλέπει το πραγματικό πρόσωπο του Βλαντιμίρ Πούτιν και να ομαλοποιούνται (;) οι σχέσεις του με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, όμως αυτό δεν συνεπάγεται πως το Κίεβο βρίσκεται σε καλύτερη μοίρα.
Το μεγαλείο της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου προσέδωσε έναν σχεδόν απόκρυφο χαρακτήρα στο καρέ με τους Τραμπ και Ζελένσκι να συνομιλούν καθισμένοι σε απόσταση αναπνοής σε μία απομονωμένη γωνιά με φόντο την περίτεχνη τοιχογραφία της Βάπτισης του Ιησού λίγο πριν τη νεκρώσιμη ακολουθία για τον Πάπα Φραγκίσκο. Ο συνδυασμός χώρου και περίστασης κατέστησαν τη φωτογραφία ιστορική. Όμως η λεζάντα που εν τέλει θα τη συνοδεύσει δεν έχει γραφτεί ακόμη.
Η ανυπομονησία του Ντόναλντ Τραμπ για τερματισμό του πολέμου είναι δεδομένη, όπως και το γεγονός ότι μετά το «άνοιγμα» που έκανε απλόχερα στο Κρεμλίνο προφανώς περίμενε διαφορετική ανταπόκριση από τον Πούτιν και όχι να κωλυσιεργεί και να εξακολουθεί να βομβαρδίζει αμάχους. Μετά τη Ρώμη, πλησιάζει η σειρά του Τραμπ να κάνει την επόμενη κίνηση, ίσως και για να ενισχύσει το ποσοστό αποδοχής του από τους Αμερικανούς καθώς στις 100 ημέρες της θητείας του, που συμπληρώνονται σήμερα, η δημοτικότητά του καταγράφει αρνητικό χαμηλό από εποχής Αϊζενχάουερ.
Διά του επικεφαλής διπλωματίας Μάρκο Ρούμπιο, η Ουάσινγκτον εκπέμπει ξανά σήμα πως ο χρόνος για αμφότερες Ουκρανία και Ρωσία μετρά αντίστροφα και οι επόμενες ημέρες είναι «καθοριστικές» ως προς το εάν οι ΗΠΑ θα εγκαταλείψουν ή μη τη διαμεσολάβηση. Η αλλαγή τόνου που έχει παρατηρηθεί εκ μέρους του Τραμπ με το να διερωτάται εάν η Μόσχα τον εμπαίζει και να επαναφέρει την προοπτική κυρώσεων, θα έχει ουσία εφόσον οι λέξεις και οι αναρτήσεις συνοδευτούν από πράξεις -πέραν του ότι θα πρέπει να προσμετρηθούν οι διαρκείς διακυμάνσεις στη συμπεριφορά του.
Μέχρι τώρα, η πραγματικότητα ήταν και παραμένει πως το Κίεβο τελεί υπό ασφυκτικό κλοιό πίεσης και το αμερικανικό «ειρηνευτικό σχέδιο» που έχει τεθεί ενώπιόν του, εν είδει τελεσιγράφου, ικανοποιεί μόνο τις τρεις βασικές απαιτήσεις της Μόσχας: Αναγνώριση της προσάρτησης της Κριμαίας από τη Ρωσική Ομοσπονδία, ντε φάκτο ρωσικό έλεγχο σχεδόν στο σύνολο των κατεχόμενων εδαφών και την Ουκρανία διά παντός εκτός ΝΑΤΟϊκών δομών. Εάν η «διπλωματία της κηδείας» της Ρώμης, όπως το έθεσε ο Γερμανός πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Στάινμαγερ, έχει πραγματικά αλλάξει κάτι, μένει να διαφανεί.
Για το Βερολίνο, που ετοιμάζεται για τη μετάβαση σε μεγάλο συνασπισμό Χριστιανοδημοκρατών-Σοσιαλδημοκρατών με καγκελάριο τον Φρίντριχ Μερτς την 6η Μαΐου, οι αμερικανικές προτάσεις ουσιαστικά ισοδυναμούν με συνθηκολόγηση της Ουκρανίας. Η δήλωση ανήκει στον απερχόμενο Σοσιαλδημοκράτη υπουργό Άμυνας Μπόρις Μπιστόριους, ο οποίος πιθανώς θα διατηρήσει το χαρτοφυλάκιο στην υπό συγκρότηση νέα κυβέρνηση. «Η Ουκρανία γνωρίζει, φυσικά, εδώ και αρκετό καιρό ότι μια βιώσιμη, αξιόπιστη κατάπαυση του πυρός ή μια ειρηνευτική συμφωνία μπορεί να περιλαμβάνει εδαφικές παραχωρήσεις», δήλωσε ο Μπόρις Πιστόριους σε συνέντευξή του στο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο ARD για να προσθέσει: «Αλλά αυτές σίγουρα δεν μπορούν να φτάσουν… τόσο μακριά όσο στην τελευταία πρόταση του Αμερικανού προέδρου». «Η Ουκρανία από μόνη της θα μπορούσε να έχει πάρει πριν από ένα χρόνο αυτά που περιλαμβάνονται σε αυτή την πρόταση [του Τραμπ], η οποία ισοδυναμεί με συνθηκολόγηση. Δεν μπορώ να διακρίνω καμία προστιθέμενη αξία», επισήμανε.
Ισχυρό μήνυμα για τη στάση του έναντι της Μόσχας δίνει παράλληλα ο ίδιος ο Φρίντριχ Μερτς με τη χθεσινή ανακοίνωση ότι αναθέτει το υπουργείο Εξωτερικών στον Γιόχαν Βάντεπουλ. Τα νέα είναι καλά για το Κίεβο καθώς ο πρώτος Χριστιανοδημοκράτης στο γερμανικό ΥΠΕΞ εδώ και 60 χρόνια, εκ των κορυφαίων στελεχών του κόμματος στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής, είναι σφοδρός πολέμιος του Πούτιν και ένθερμος υποστηρικτής της Ουκρανίας. Έχει πιέσει για την αποστολή περισσότερων όπλων για τον αγώνα της και έχει χαρακτηρίσει τη Ρωσία υπ’ αριθμόν ένα απειλή για την Ευρώπη και τους πολίτες της.
Η όλη εικόνα παραμένει συγκεχυμένη με τον Ντόναλντ Τραμπ να «βλέπει» τώρα τον Ζελένσκι έτοιμο να παραδώσει την Κριμαία, όπως δήλωσε ερωτηθείς από δημοσιογράφους στο αεροδρόμιο του Νιου Τζέρτζι την επομένη της 15λεπτης συνομιλίας τους στο Βατικανό. Ο Τραμπ αναμένει από την Ουκρανία να αποδεχθεί την οριστική απώλεια της Κριμαίας, που κατελήφθη και προσαρτήθηκε παράνομα από τη Ρωσική Ομοσπονδία το 2014, ωστόσο δεν είναι σαφές από πού προκύπτει η εκτίμησή του ότι αυτό μπορεί να συμβεί. Ο Ζελένσκι σταθερά απορρίπτει την αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας επί της Κριμαίας, και έχει καλέσει τις ΗΠΑ να μην προχωρήσουν σε de jure αναγνώριση. Η ουκρανική πλευρά απέφυγε να σχολιάσει τις τελευταίες συγκεκριμένες αναφορές Τραμπ.
Σχολιάζει όμως το Κίεβο την νέα ανακοίνωση που ήλθε χθες από τον Βλαντιμίρ Πούτιν περί εκεχειρίας από την 8η Μαΐου και για τρεις ημέρες ώστε να συμπίπτει με τις εκδηλώσεις για την Ημέρα της Νίκης. Και αυτό που λέει -κοιτώντας προς την πλευρά Τραμπ- είναι ότι εάν η Μόσχα πραγματικά επιθυμεί την ειρήνη, πρέπει να κηρύξει άμεσα εκεχειρία διαρκείας. Ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών, Αντρίι Σιμπίχα, επαναλαμβάνει ότι το Κίεβο παραμένει έτοιμο για άνευ όρων και συνολική εκειχείρία αρχικής διάρκειας 30 ημερών, την οποία έχει προτείνει ο ίδιος ο Τραμπ και την έχει αποδεχθεί η Ουκρανία, αλλά όχι η Ρωσία.
Η υποτιθέμενη εκεχειρία των 30 ωρών που κήρυξε ο Πούτιν για το Πάσχα, πέραν του ότι συνοδεύτηκε από εκατέρωθεν καταγγελίες για παραβίασή της, δεν ήταν τίποτε παραπάνω από ένας ελιγμός στο πλαίσιο της παρελκυστικής τακτικής που ακολουθεί, επιδιώκοντας και να παρατείνει τον πόλεμο και να μην δυσαρεστήσει τον Τραμπ σε βαθμό που να διακινδυνεύσει τη διμερή προσέγγιση που έχει εκκινήσει, εάν ο Αμερικανός πρόεδρος θεωρήσει κυρίως τη Μόσχα υπαίτια γιατί δεν μπορεί τελικά να επιδείξει στους Αμερικανούς και διεθνώς τη λήξη του πολέμου που υποσχόταν ότι θα έλθει σε 24 ώρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του.
Οι 24 ώρες έγιναν 100 ημέρες -αυτός ήταν ο επόμενος στόχος που είχε τεθεί εκ μέρους του ειδικού απεσταλμένου για την Ουκρανία και τη Ρωσία Κιθ Κέλογκ, ο οποίος έχει περάσει πλέον σε δεύτερο πλάνο καθώς ο Τραμπ έχει εμπιστευτεί το Ουκρανικό στον στενό του φίλο και απεσταλμένο για τη Μέση Ανατολή Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος και δείχνει να μετρά για τον Τραμπ ακόμη περισσότερο από τον καθ’ ύλην αρμόδιο επικεφαλής διπλωματίας Μαρκ Ρούμπιο.
Η χθεσινή ανακοίνωση Πούτιν ήλθε ως ένα ακόμη ελιγμός για να αποφύγει να προκαλέσει περισσότερο τον Τραμπ, αν και είναι άγνωστο πόσο θα εξακολουθήσει το συγκεκριμένο μοτίβο να αποδίδει. Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, δήλωσε στη συνέχεια πως αυτό που ο Τραμπ επιθυμεί είναι μία «μόνιμη κατάπαυση του πυρός» και ότι είναι «όλο και πιο απογοητευμένος από τους ηγέτες και των δύο χωρών». Πολιτικοί αναλυτές, εν τω μεταξύ, εκτιμούν ότι η ανακοίνωση Πούτιν είναι επίσης μία κίνηση για να αποφευχθεί ενδεχομένως το θέαμα ουκρανικών drones να διακόπτουν την παρέλαση για την Ημέρα της Νίκης στην Κόκκινη Πλατεία την 9η Μαΐου, φέρνοντας σε δύσκολη θέση τον πρόεδρο της Ρωσίας μπροστά σε ξένους ηγέτες στη Μόσχα.
Η ανακοίνωση της τριήμερης εκεχειρίας συνοδεύτηκε από την εξίσου χειριστική και υποκριτική δήλωση του Σεργκέι Λαβρόφ ότι η Μόσχα είναι έτοιμη για «άνευ προϋποθέσεων» συνομιλίες με την Ουκρανία με την απαραίτητη διευκρίνιση ότι «η διεθνής αναγνώριση της κυριαρχίας της Ρωσίας στην Κριμαία, τη Σεβαστούπολη, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Λουχάνσκ, τις περιοχές Χερσώνα και Ζαπορίζια είναι επιτακτική». Επίσης, ανέφερε ότι η Μόσχα είναι αντίθετη στο να ανακτήσει η Ουκρανία τον έλεγχο του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, είπε από πλευράς του ότι στις προτάσεις των ΗΠΑ «υπάρχουν πολλά στοιχεία που πραγματικά συμφωνούν με τη θέση μας» -και αυτό είναι δύσκολο να το αρνηθεί κανείς.
Στη δήλωσή του αναφορικά με την τριήμερη εκεχειρία, ο Πούτιν μίλησε επίσης περί ρωσικής προθυμίας για εποικοδομητική συνεργασία με διεθνείς εταίρους για την αντιμετώπιση των «βαθύτερων αιτίων» της αποκαλούμενης ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης. Είναι η κωδική ονομασία για τους πλέον μαξιμαλιστικές απαιτήσεις, συμπεριλαμβανομένης της παρεμπόδισης της Ουκρανίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, του περιορισμού του μεγέθους του στρατού της και να έχει το ελευθέρας η Μόσχα να παρεμβαίνει στην εσωτερική πολιτική της. Με τα περί «αποναζιστικοποίησης» και «αποστρατιωτικοποίησης» της Ουκρανίας ξεκινούσε η ρωσική εισβολή 1.161 ημέρες πριν… Ειδησεογραφικές πληροφορίες πριν από την τελευταία, τέταρτη κατά σειρά επίσκεψη του Στιβ Γουίτκοφ στη Μόσχα ανέφεραν ότι επρόκειτο να ζητήσει από τον Πούτιν να εγκαταλείψει τα περί αποστρατιωτικοποίησης της Ουκρανίας, δεδηλωμένο πολεμικό στόχο, ως μέρος μίας ευρύτερης προσπάθειας για εξασφάλιση εγγυήσεων στο Κίεβο. Επ' αυτού παραμένει άγνωστο τι διημείφθη.
