H 12χρονη Έμα μεταξύ των θυμάτων, θρήνος και οργή για την αραβική κοινότητα των Δρούζων
«Ρώσικη ρουλέτα» για τη Μέση Ανατολή η σφαγή στο Γκολάν
AP Photo/Leo Correa
AP Photo/Leo Correa
H 12χρονη Έμα μεταξύ των θυμάτων, θρήνος και οργή για την αραβική κοινότητα των Δρούζων

«Ρώσικη ρουλέτα» για τη Μέση Ανατολή η σφαγή στο Γκολάν

Οι βαρύτερες απώλειες αμάχων από την 7η Οκτωβρίου φέρνουν έναν ανοιχτό πόλεμο Ισραήλ-Χεζμπολάχ πιο κοντά από οποιαδήποτε άλλη στιγμή στους εννέα εφιαλτικούς μήνες που έχουν μεσολαβήσει. Εν μέσω αγωνιωδών διεθνών προσπαθειών για εκεχειρία στη Γάζα, σκοτώνονται παιδιά στα Υψίπεδα του Γκολάν. Το ισχυρότερο «πιόνι» της Τεχεράνης ρίχνει «φωτιά» στο βόρειο μέτωπο παίζοντας «ρωσική ρουλέτα» με το μέλλον του Λιβάνου, και η διεθνής διπλωματία επιχειρεί να αποσοβήσει γενικευμένη ανάφλεξη.

Η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του Ισραήλ σταθμίζουν το εύρος και την κλίμακα της απάντησης στον Λίβανο. Μαχητικά έχουν χτυπήσει ήδη στόχους κατά μήκος των συνόρων, αλλά και βαθύτερα εντός της λιβανικής επικράτειας στην Κοιλάδα Μπεκάα, σε σειρά περιορισμένων αντιποίνων. Προς το παρόν, καθώς η βαρύτητα της αντίδρασης μένει να διαφανεί. To χτύπημα στην Κοιλάδα Μπεκάα δεν είναι σύνηθες, και ίσως «προμήνυμα». «Ο εχθρός θα χτυπηθεί σκληρά» είναι η δήλωση του υπουργού Άμυνας Γιοάβ Γκάλαντ· έκτακτων συσκέψεων προεδρεύει ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου κατόπιν της εσπευσμένης επιστροφής του στο Τελ Αβίβ από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Στους εννέα μήνες που η Μέση Ανατολή περιδινίζεται γύρω από τον κίνδυνο γενικευμένης περιφερειακής ανάφλεξης, το ρίσκο που έχει λάβει η Χεζμπολάχ επιτιθέμενη κατά του Ισραήλ από τον νότιο Λίβανο είχε σταθεί σχετικά «υπολογισμένο», και ο ίδιος ο Χασάν Νασράλα δεν έδειχνε διατεθειμένος να καταβάλουν ξανά η Χεζμπολάχ και ο Λίβανος το τίμημα του πολέμου του 2006. 

Έως το μπαράζ επιθέσεων της 27ης Ιουλίου στα Υψίπεδα του Γκολάν. Ο θάνατος 12 παιδιών ενώ έπαιζαν ποδόσφαιρο σε πόλη Αράβων Δρούζων μεταβάλλουν την μέχρι πρότινος ισορροπία τρόμου, και φέρνουν πιο κοντά το ενδεχόμενο να οδηγηθεί σε πόλεμο ολόκληρος ο Λίβανος. Να βρεθεί πλέον η Μέση Ανατολή απέναντι σε έναν διακρατικό πόλεμο, γεγονός που θα προκαλούσε σπιράλ εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή με απρόβλεπτες συνέπειες. Η διεθνής διπλωματία βρίσκεται ξανά στο «κόκκινο» προς αποφυγή του χειρότερου δυνατού σεναρίου.

Η Χεζμπολάχ αρνείται ότι ευθύνεται για την επιδρομή στο γήπεδο ποδοσφαίρου, το βαρύτερο πλήγμα κατά του Ισραήλ ή ελεγχόμενου από το Ισραήλ εδάφους από τη σφαγή της 7ης Οκτωβρίου, υποστηρίζοντας ότι η έκρηξη προκλήθηκε από ισραηλινό πύραυλο αναχαίτισης. «Η Χεζμπολάχ ευθύνεται και θα πληρώσει το τίμημα» δήλωσε ο Γιοάβ Γκάλαντ μεταβαίνοντας στην πόλη Ματζντάλ Σαμς, όπου τα παιδιά της αραβικής κοινότητας των Δρούζων τάφηκαν σε κλίμα οργής. Όλες οι ενδείξεις συνηγορούν πως ο πύραυλος εκτοξεύτηκε από τη Χεζμπολάχ και ουδεμία δικαιολογία υπάρχει για την τρομοκρατία της Χεζμπολάχ, ήταν η πρώτη δήλωση του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, Άντονι Μπλίνκεν, πριν έλθει η επίσημη, ρητή ανακοίνωση του Λευκού Οίκου για την υπαιτιότητα της οργάνωσης, με την Ουάσινγκτον να επαναβεβαιώνει την ακλόνητη στήριξή της στο Ισραήλ.

Διπλωμάτες της κυβέρνησης Μπάιντεν φέρονται κατά λιβανικές πηγές να έχουν ζητήσει από την κυβέρνηση στη Βηρυτό να διαβιβάσει «μήνυμα» στην Χεζμπολάχ να επιδείξει αυτοσυγκράτηση απέναντι σε όποια περαιτέρω ισραηλινή απάντηση. «Προσπαθούμε τώρα να συγκρατήσουμε τη Χεζμπολάχ από το να ανταποδώσει σε ό,τι κάνουν οι Ισραηλινοί στη συνέχεια», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών του Λιβάνου, Αμπντάλα Μπου Χαμπίμπ, στους New York Times -δίχως να καταστεί άμεσα δυνατή η επιβεβαίωση εκ μέρους Αμερικανών αξιωματούχων.

Χαρακτηριστική είναι σε κάθε περίπτωση η δήλωση του επικεφαλής των Δημοκρατικών στην αμερικανική Γερουσία, Τσακ Σούμερ, ότι το Ισραήλ «έχει κάθε δικαίωμα να αμυνθεί εναντίον της Χεζμπολάχ, όπως και κάνει εναντίον της Χαμάς», με τη σαφή αναγνώριση ότι το Ιράν είναι το «απόλυτο κακό» στη Μέση Ανατολή ( όπως και επισήμανε ο Μπενιαμίν Νετανιάχου κατά την προ ημερών ομιλία του στο Κογκρέσο), αλλά και την επισήμανση ότι «πρέπει να υπάρξουν κινήσεις αποκλιμάκωσης».

Σε πλήρη κινητοποίηση βρίσκεται και η γαλλική διπλωματία, μεταφέροντας μηνύματα μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ, σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές. Ηνωμένες Πολιτείες και ευρωπαϊκές χώρες, κυρίως η Γαλλία που διατηρεί ιστορικούς δεσμούς με τον Λίβανο, επιχειρούν εδώ και μήνες να αποτρέψουν ένα ευρύτερο πόλεμο πιέζοντας για συμφωνία που θα προβλέπει την απομάκρυνση της Χεζμπολάχ από τα σύνορα και την ενίσχυση της παρουσίας του στρατού του Λιβάνου. 

Η Χεζμπολάχ έχει επιμείνει πως δεν θα υπάρξει καμία συμφωνία με το Ισραήλ εάν δεν έχει προηγηθεί εκεχειρία στη Λωρίδα της Γάζας, ενώ το θεοκρατικό καθεστώς του Ιράν, η «πηγή» της τρομοκρατίας από τη Χαμάς έως τη Χεζμπολάχ και τους Χούθι έως τις πολιτοφυλακές σε Ιράκ και Συρία, στο γνωστό μοτίβο προειδοποιεί το Ισραήλ με «απρόβλεπτες συνέπειες» εάν κλιμακώσει. 

Η ισραηλινή κυβέρνηση έχει δηλώσει κατ' επανάληψη πως προς προτιμώμενη οδός είναι η διπλωματία, αλλά είναι έτοιμη για «ισχυρή δράση» προς αποκατάσταση της ασφάλειας στα βόρεια εδάφη του Ισραήλ. Εξήντα χιλιάδες κάτοικοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις κατοικίες τους μετά τις ωμότητες της 7ης Οκτωβρίου εν μέσω ομοβροντίας ρουκετών από την Χεζμπολάχ, και έως και σήμερα δεν μπορούν να επιστρέψουν. Τις 100.000 αγγίζει ο αριθμός των εκτοπισμένων στο νότιο Λίβανο. 

Το Ισραήλ απαιτεί συστηματικά την απόσυρση των δυνάμεων της Χεζμπολάχ βόρεια του ποταμού Λιτάνι στο Λίβανο, στη βάση του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας που τερμάτισε τον πόλεμο του 2006. Το ψήφισμα όριζε ότι στην περιοχή θα επιτρεπόταν η παρουσία μόνο των δυνάμεων των Ηνωμένων Εθνών και του λιβανικού στρατού.

Στο συγκεκριμένο ψήφισμα περί αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης στο νότιο Λίβανο αναφέρθηκε σε χθεσινή ανακοίνωσή του ο εκπρόσωπος του ισραηλινού υπουργείου Εξωτερικών, Όρεν Μάρμοστιν, υποδεικνύοντας ότι παραμένει ακόμη ανοιχτό ένα «παράθυρο» διπλωματίας που «περνά» μέσα από την πλήρη εφαρμογή του ψηφίσματος. Αλλά αυτό είναι κάτι που η Χεζμπολάχ, με τις «πλάτες», τα όπλα και την καθοδήγηση του Ιράν, θεωρείται απίθανο να αποδεχθεί. Ορισμένες φωνές την ίδια στιγμή ταυτόχρονα εντείνονται στους κόλπους της κυβέρνησης Νετανιάχου για μία σαρωτική απάντηση. 

Το ερώτημα αυτές τις ώρες δεν είναι εάν το Ισραήλ θα αντιδράσει, αλλά πώς. Οι Δυνάμεις Άμυνας του Ισραήλ (IDF) έχουν ανακοινώσει εδώ και καιρό πως η ανώτατη διοίκηση έχει εγκρίνει τα επιχειρησιακά σχέδια για μία πιθανή χερσαία επίθεση κατά της Χεζμπολάχ στον νότιο Λίβανο. Πλέον, ουδείς μπορεί να αποκλείσει επιδρομές μέχρι τη Βηρυτό, και αναφορές ισραηλινών μέσων θέλουν να ασκούνται πιέσεις προς αποφυγή μίας τέτοιας εξέλιξης.

Ο Λίβανος ούτε θέλει, ούτε αντέχει, να τον παρασύρει η Χεζμπολάχ σε ένα ολοκληρωτικό πόλεμο με το Ισραήλ, ιδίως με τόσο ενισχυμένη αμερικανική στρατιωτική παρουσία στην περιοχή. Είναι εξαιρετικά δύσκολη η «εξίσωση» για το Ισραήλ εάν θα ανοίξει ένα δεύτερο πολεμικό μέτωπο ενώ εκείνο της Γάζας δεν έχει κλείσει και οι όμηροι, νεκροί και ζώντες, δεν έχουν επιστρέψει. H Χεζμπολάχ είναι επίσης πιο ισχυρή και πιο εξοπλισμένη σήμερα απ’ ότι στον πόλεμο του 2006 (για τον οποίο αργότερα ο Νασράλα παραδεχόταν πως μετάνιωσε που πυροδότησε με την απαγωγή δύο Ισραηλινών στρατιωτών σε διασυνοριακή επιδρομή, και εν μέσω του οποίου πύραυλοι της Χεζμπολάχ είχαν πλήξει για πρώτη φορά τη Χάιφα).

Στη σκιά της επίθεσης κατά κόστισε τις ζωές 12 παιδιών -και καταδικάζεται ομόθυμα- αξιωματούχοι των Ηνωμένων Εθνών κάλεσαν το Ισραήλ και τη Χεζμπολάχ να «επιδείξουν τη μέγιστη δυνατή αυτοσυγκράτηση», προειδοποιώντας ότι «θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια ευρύτερη πυρκαγιά που θα συμπαρασύρει ολόκληρη την περιοχή σε μια καταστροφή πέρα από κάθε φαντασία», σύμφωνα με κοινή δήλωση της ειδικής συντονίστριας του ΟΗΕ για τον Λίβανο, Ζανίν Ενίς-Πλασέρ, και του επικεφαλής των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ στον Λίβανο, υποστράτηγου Αρόλντο Λάζαρο.

Υψίπεδα του Γκολάν και Δρούζοι

Τα Υψώματα του Γκολάν είναι ένα βραχώδες οροπέδιο στρατηγικής σημασίας. Οι ισραηλινές δυνάμεις εισήλθαν περίπου στα δύο τρίτα του θύλακα κατά τη διάρκεια του πολέμου του 1967 και τον προσάρτησαν το 1981. Το Ισραήλ κατέλαβε επιπροσθέτως μία έκταση περίπου περίπου 510 τετραγωνικών χιλιομέτρων στον πόλεμο του 1973, αλλά την επέστρεψε στη Συρία τον επόμενο χρόνο στο πλαίσιο της συμφωνίας ανακωχής. Η συμφωνία του 1974 καθιέρωσε επίσης μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη, όπου δύναμη παρατηρητών του ΟΗΕ επιτηρεί τη γραμμή κατάπαυσης του πυρός.

Περίπου 1.200 τετραγωνικά χιλιόμετρα των Υψιπέδων του Γκολάν, τα οποία συνορεύουν επίσης με τον Λίβανο και την Ιορδανία, προσαρτήθηκαν από το Ισραήλ στις 14 Δεκεμβρίου 1981.

Το ηφαιστειογενές οροπέδιο φιλοξενεί σημαντικές πηγές νερού που τροφοδοτούν τη Θάλασσα της Γαλιλαίας, τη μεγαλύτερη λίμνη γλυκού νερού στην περιοχή και τον τον ποταμό Ιορδάνη. Την περίοδο πριν από τον πόλεμο του 1967, το ζήτημα των υδάτινων πόρων στο Γκολάν αποτελούσε σημαντική πηγή έντασης μεταξύ του Ισραήλ και της Συρίας.

Η περιοχή κατοικείται σήμερα από Ισραηλινούς έποικους και μέλη της κοινότητας των Δρούζων, μία μυστικιστκή σέκτα του Ισλάμ. Οι Δρούζοι θεωρούνται αιρετική σέκτα από τους υπόλοιπους μουσουλμάνους, εξ ου και αντιμετωπίζονται εχθρικά από τους μουσουλμάνους Άραβες γείτονές τους, όπου ο όρος «δρούζος» χρησιμοποιείται συχνά ως προσβλητικός χαρακτηρισμός.

Διαβάστε Περισσότερα

Ενδοσκοπική Καρδιοχειρουργική

Η νεότερη εξέλιξη στις επεμβάσεις της καρδιάς