Στη χώρα μας, όπου οι νόμοι για άλλους είναι νόμοι και για άλλους είναι «ευχές»[1], έχουμε διαστρεβλώσει πολλές έννοιες. Πιστεύουμε ότι «το μνημόνιο έφερε την κρίση» και όχι το αντίθετο, θεωρούμε startup ακόμη και τοπικές εταιρείες κούριερ, ενώ, ανάλογα με την περίσταση, δικαιολογούμε ή και δικαιώνουμε για ιδεολογικούς λόγους τη χρήση βίας.
Ταυτόχρονα εννοείται ότι «θέλουμε την καταπολέμηση της διαφθοράς», αλλά καταλήγουμε συνήθως σε χαριεντισμούς ή σε δημόσιες διαπομπεύσεις πολιτικών αντιπάλων, με αμφίβολα αποτελέσματα. Ελάχιστοι είναι οι πολιτικοί (δήμαρχοι, νομάρχες, βουλευτές κλπ) που τα τελευταία 40 χρόνια συνελήφθησαν για λόγους διαφθοράς, δικάστηκαν και καταδικάστηκαν βάσει ατράνταχτων αποδείξεων. Η Ρουμανία ακολουθεί εδώ και χρόνια έναν διαφορετικό δρόμο...
Ρουμανία. «Σήκωσαν» από τη θέση του νομάρχη / πρώην υπουργό
Τις τελευταίες 30 μέρες έχουν συμβεί περισσότερα στη Ρουμανία από ότι στην Ελλάδα για πολλά χρόνια:
- Τον Δεκέμβριο του 2020 ανακοινώθηκαν οι ποινές φυλάκισης για ένα μεγάλο σκάνδαλο καταπάτησης κρατικών ακινήτων. Καταδικάστηκαν σε φυλάκιση πολιτικοί, μεγαλοστελέχη υπουργείων, ακόμη και ο ίδιος ο πρίγκηπας της Ρουμανίας, για τον οποίο βγήκε ένταλμα σύλληψης από την Interpol.
- Την ίδια περίοδο ο νέος «μητροπολιτικός» δήμαρχος Βουκουρεστίου έβγαλε στη δημοσιότητα αποδείξεις για τον τρόπο κατασπατάλησης του χρήματος των δημοτών από την προηγούμενη σοσιαλίστρια «μητροπολιτική» δήμαρχο.
- Η χρονιά ξεκίνησε με τον επίσης σοσιαλιστή δήμαρχο του 3ου δημοτικού διαμερίσματος να πρέπει να απαντήσει για μεγάλες αναθέσεις κονδυλίων διαφήμισης σε ΜΜΕ προεκλογικά...
- Ένας διάσημος «διακομματικός» δικηγόρος που επί χρόνια έκοβε και έραβε, κερδίζοντας σωρεία ευρωπαϊκών προγραμμάτων, κατεβαίνοντας μέχρι και για υποψήφιος πρόεδρος της χώρας, μηνύθηκε από την εισαγγελία για όσα είπε σε βίντεο του στο Tik Tok εναντίον των εκπαιδευτικών, ενώ φαίνεται να ακολουθούν και άλλες υποθέσεις, πιο «προσωπικές»
- Όμως το νέο της περασμένης εβδομάδας ήταν η προσαγωγή του εν ενεργεία νομάρχη Ιασίου (στη Ρουμανία λέγεται πρόεδρος του νομαρχιακού συμβουλίου), εκλεγμένου τον Σεπτέμβριο, μέχρι τότε υπουργού περιβάλλοντος. Ο συγκεκριμένος είναι δεξιός πολιτικός και παρά το ότι διοικεί έναν από τους 5 σημαντικότερους νομούς της χώρας, θα αντιμετωπίσει τη Δικαιοσύνη για σωρεία υποθέσεων.
Μέσα σε 8 χρόνια από απλός νομικός σύμβουλος στο κτηματολόγιο του Ιασίου, έγινε βουλευτής, υπουργός και νομάρχης. Την ίδια χρονική περίοδο, σύμφωνα με μεγάλα ερευνητικά ΜΜΕ η οικογένειά του βρέθηκε να κάνει δουλειές εκατομμυρίων και να έχει αποκομίσει πολύ μεγάλη περιουσία από διάφορες συναλλαγές, ακινήτων και όχι μόνο (σας θυμίζει κάτι όλο αυτό;).
Τον κατηγορούν ότι έχει λάβει μίζα το μάλλον «ευτελές» ποσό των 21.000 ευρώ σε είδος, για να υπογράψει την απόκτηση πιστοποιητικών διοξειδίου του άνθρακα από μία μεγάλη εταιρεία στο Galati, αξίας 180 εκατ. ευρώ. Ήδη φαίνεται ότι ανοίγουν οι φάκελοι και για διάφορες άλλες υποθέσεις του και αναμένουμε με ενδιαφέρον τη συνέχεια της δικαστικής υπόθεσης.
Ο νομάρχης δεν είναι η εξαίρεση, αλλά ο κανόνας - Πώς το πέτυχαν οι Ρουμάνοι
Το πρόβλημα της διαφθοράς είναι παγκόσμιο, αλλά στη «βαλκανική μας γειτονιά» είναι ιδιαίτερα έντονο. Οι Ρουμάνοι αποφάσισαν να το αντιμετωπίσουν από το 2005 και μετά, λίγους μήνες μετά την είσοδό τους στο ΝΑΤΟ (και τη φορολογική τους επανάσταση την ίδια χρονιά). Πώς το έκαναν;
- Ίδρυσαν μία Εθνική Υπηρεσία κατά της Διαφθοράς (DNA)
- Προσέλαβαν νομικούς στην πλειοψηφία τους νέους και νέες 25 – 35 ετών, προερχόμενους από φτωχές, τότε, οικογένειες της επαρχίας.
- Τους έδωσαν πλήρη εξοπλισμό παρακολουθήσεων, πρόσβαση και συνεργασία με τις μυστικές υπηρεσίες και ό,τι άλλο χρειαζόταν.
- Τους έδωσαν μεγάλους, τότε, μισθούς, πλήρη στήριξη, αυτονομία και απόλυτη κάλυψη των κινήσεών τους, εφόσον φυσικά αυτές ήταν νόμιμες.
Τα αποτελέσματα δεν άργησαν να φανούν...
Μέσα και πρώην πρωθυπουργοί...
Οι πρώτες καταδίκες ξεκίνησαν το 2006 – 2007, όμως έκτοτε «η μηχανή» δεν έχει σταματήσει:
- 2 πρώην πρωθυπουργοί έχουν φτάσει σε δίκη και ο ένας έχει καταδικαστεί και έχει εκτίσει την ποινή του, ο κάποτε παντοδύναμος σοσιαλιστής Adrian Nastase. (Σωρεία νομικών προβλημάτων φέρεται να έχει και ο πρώην πρωθυπουργός, Έλληνας κατά το ¼, Calin Popescu Tariceanu).
- Συγγενείς εν ενεργεία Προέδρου και Πρωθυπουργών
- Πολλοί πρώην υπουργοί, μέχρι και εν ενεργεία υπουργός που συνελήφθη στο υπουργικό του γραφείο και έμεινε 5 χρόνια φυλακή.
- Δεκάδες βουλευτές
- Εκατοντάδες δήμαρχοι και νομάρχες (στις δημοτικές εκλογές του 2016 το ανέκδοτο ήταν «να γίνουν γρήγορα, να αποκτήσουμε διοίκηση ξανά», μιας και 5 στους 7 δημάρχους Βουκουρεστίου ήταν φυλακή για διαφθορά, δεκάδες δήμαρχοι και νομάρχες σε όλη τη χώρα, ενώ σε μία μικρή κοινότητα είχαν φυλακισθεί για διαφθορά όλοι εκτός του φύλακα, που εκτελούσε για μήνες χρέη δημάρχου...)
- Εκατοντάδες / χιλιάδες κρατικοί λειτουργοί σε υπηρεσίες όπως πολεοδομία κλπ, εκ των οποίων πολλοί μετά την καταδίκη τους απολύθηκαν από το δημόσιο.
- Έχει συλληφθεί και καταδικαστεί μέχρι και η πρώην επικεφαλής της DNA, της υπηρεσίας για την καταπολέμηση της διαφθοράς!
Για όλους παρουσιάστηκαν αποδείξεις, τηρήθηκε με ευλάβεια η νομοθεσία, δικάστηκαν, συχνά καθυστέρησαν οι αποφάσεις, όμως όσοι αποδείχθηκε ότι παρανόμησαν, εξέτισαν ποινές φυλάκισης, μικρές ή μεγάλες και η περιουσία τους μεταφέρθηκε σε τμήμα της Εφορίας, αρμόδιο για την εκποίησή της, έτσι ώστε το δημόσιο να ανακτήσει τμήμα της ζημιάς που υπέστη από τις πράξεις τους.
Μέσα και κορυφαίοι επιχειρηματίες, ακόμη και κορυφαίοι αθλητές...
Αυτές τις μέρες ο γιος ενός Ρουμάνου με περιουσία κοντά στο 1 δισ. ευρώ καταζητείται από την αστυνομία και εντοπίστηκε στην Ελβετία, κατηγορούμενος μεταξύ άλλων για αντιποίηση αρχής. Τα προηγούμενα χρόνια είχαμε μπαράζ συλλήψεων και καταδικαστικών αποφάσεων για πλούσιους, ισχυρούς και «επώνυμους»:
- Ο πλουσιότερος Ρουμάνος επιχειρηματίας καταδικάστηκε σε φυλάκιση και εξέτισε μεγάλο μέρος της, ενώ έχασε και ακίνητά του λόγω κατασχέσεων
- Στους πρώτους 10 πλουσιότερους της χώρας θα βρούμε πολλούς ακόμη καταδικασμένους, μεταξύ τους και τον γνωστό στην Ελλάδα Βλάχο Gigi Becali, πρόεδρο της Dinamo, αλλά και καναλάρχες κ.α.
- Στους πρώτους 300, θα βρούμε τουλάχιστον 60 που επίσης έχουν εκτίσει φυλακή, για θέματα Εφορίας ή άλλα ποινικά.
- Ακόμη και ο θρυλικός ποδοσφαιριστής Gica Popescu, ο αρχηγός της Barcelona και μέλος της «χρυσής» ομάδας της Ρουμανίας που το 1994 έφτασε στα ημιτελικά του μουντιάλ, έμεινε στη φυλακή για πάνω από 1 χρόνο, για αθλητικό σκάνδαλο. Την ίδια διαδρομή ακολούθησαν και πολλοί άλλοι αθλητικοί παράγοντες.
- Φυλακή βρέθηκε μέχρι και η δικαστίνα που τους είχε αθωώσει την πρώτη φορά, με αποδείξεις ότι χρηματίστηκε...
Η αποτυχημένη προσπάθεια διάλυσης της Δικαιοσύνης του 2017
Τον Ιανουάριο του 2017 η νεοεκλεγμένη κυβέρνηση των σοσιαλιστών (με τη στήριξη του προαναφερθέντος Tariceanu, σε ένα σχήμα αντίστοιχο με αυτό των «Τσίπρα – Καμμένου» στην Ελλάδα) προσπάθησε να αλλάξει τους νόμους που διέπουν την απονομή Δικαιοσύνης στη χώρα. Ο κόσμος βγήκε στους δρόμους, οι διαδηλώσεις ήταν πρωτοφανείς και απόλυτα ειρηνικές και τελικά η προσπάθεια αυτή απέτυχε. Δευτερεύοντες νόμοι άλλαξαν (τους οποίους η νέα κεντροδεξιά κυβέρνηση ήδη ανακοίνωσε ότι θα επαναφερθούν άμεσα) και ο εμπνευστής της προσπάθειας αυτής, ο πανίσχυρος αρχηγός του σοσιαλιστικού κόμματος Liviu Dragnea καταδικάστηκε οριστικά για δεύτερη φορά και τον Μάιο του 2019 μπήκε στη φυλακή, όπου βρίσκεται ακόμη.
Όταν διάφοροι «μη γνώστες» λένε πως «μα στη Ρουμανία έχει διαφθορά, ο κόσμος βγήκε στους δρόμους», δυσκολεύονται να κατανοήσουν ότι ακριβώς επειδή εκεί έχει ξεκινήσει και λειτουργεί η Δικαιοσύνη, ο κόσμος βγήκε στους δρόμους και προστάτεψε αυτό το πολύτιμο αγαθό.
Πρώτη Ευρωπαία Εισαγγελέας η Ρουμάνα Laura Kovesi
Τον Σεπτέμβριο του 2020 ορκίστηκαν η Ευρωπαία Γενική Εισαγγελέας και 22 ακόμη εισαγγελείς (ένας από αυτούς Έλληνας) που θα ξεκινήσουν τη στελέχωση του νέου Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ανεξάρτητης Δημόσιας Εισαγγελείας. Η πρώτη επικεφαλής του θα είναι η Ρουμάνα Laura Kovesi, αυτή που ενορχήστρωσε και εκτέλεσε με επιτυχία όλα τα παραπάνω. Τυχαίο;
Η Ρουμανία δεν είναι τέλεια. Όμως φαίνεται πως λειτουργεί η δύναμη του παραδείγματος
Όλα τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι η Ρουμανία είναι τέλεια. Φυσικά και ακόμη πρέπει να γίνουν πολλά, ειδικά να διορθωθούν όσα «χάλασαν» τα τελευταία 4 χρόνια. Όμως ήδη στην κοινωνία της είναι εμπεδωμένη η άποψη ότι «αν κάνεις κάτι, το πιθανότερο είναι να σε πιάσουν και να σε διαπομπεύσουν», κάτι που έχει ευεργετικές συνέπειες σε πολλούς τομείς της κοινωνίας και οικονομίας. Η χώρα έχει άπειρα ακόμη προβλήματα (όπως και πάρα πολλές άλλες), όμως η δύναμη του παραδείγματος εξαπλώνεται και λειτουργεί.
Πιο πιθανό να περάσει 1 μήνας χωρίς ήλιο στο Βουκουρέστι ή χωρίς σύλληψη κάποιου μεγαλόσχημου;
Μη βιαστείτε να απαντήσετε... Από τις 11 Νοεμβρίου ως τις 12 Δεκεμβρίου 2014 ο ήλιος δεν ήταν ορατός στο Βουκουρέστι, λόγω ενός μετεωρολογικού φαινομένου. Από την άλλη, δεν υπάρχει μήνας χωρίς σύλληψη κάποιου μεγαλόσχημου, με κατηγορίες διαφθοράς, φοροδιαφυγής κλπ.
Αν κάποιος θέλει να κάνει δουλειές στη Ρουμανία, εκτός από την ασφάλεια που θα νιώσει σε κάθε μεγάλη και μικρή πόλη (λένε ότι «οι ταλαντούχοι Ρουμάνοι «διαπρέπουν» εκτός της χώρας τους, γιατί εκεί δεν τους παίρνει») θα καταλάβει γρήγορα ότι δεν είναι μία χώρα που προσφέρει γόνιμο έδαφος σε τυχοδιώκτες. Πχ στη Ρουμανία αν δεν πληρώσεις τους εξαιρετικά χαμηλούς φόρους σου, θα έχεις πρόβλημα.
ΥΓ. Το άρθρο αυτό δεν είναι πολιτικό, δεν παίρνει θέση για την ενοχή ή μη οποιουδήποτε προσώπου και δεν υπονοεί απολύτως τίποτε για κανένα πρόσωπο στην Ελλάδα.
[1] Copyright Αντώνης Πανούτσος
