Δεν είναι (μόνο) ένα ξέσπασμα τυφλής οργής του Βλαντιμίρ Πούτιν για την ταπείνωση στο Κουρσκ το συνεχές μπαράζ επιδρομών σε ολόκληρη την Ουκρανία, αλλά κρύβει πίσω του μία υπολογισμένη στρατηγική τρομοκράτησης των αμάχων εν όψει του χειμώνα. Η ίδια στρατηγική του ενεργειακού στραγγαλισμού για να καθυποτάξει τους εξουθενωμένους από το κρύο και το σκοτάδι Ουκρανούς απέβη μάταιη τους δύο περασμένους χειμώνες, ο Πούτιν ωστόσο επιμένει. Όπως επιμένει και στο «πρώτα το Ντονμπάς».
Με καταιγισμό πυραύλων και drone-καμικάζι κατά καίριων πολιτικών υποδομών, το Κρεμλίνο στήνει το σκηνικό ενός εφιαλτικού χειμώνα, ελπίζοντας ότι οδηγώντας τους Ουκρανούς στα όρια της επιβίωσης δίχως ρεύμα, θέρμανση και νερό θα αποθαρρυνθούν τόσο πολύ ώστε να εξωθηθεί η κυβέρνηση Ζελένσκι προς μία συμφωνία τερματισμού του πολέμου με τους όρους της Μόσχας.
Επαναλαμβάνει ο Πούτιν την ίδια στρατηγική, και ας μην απέδωσε το χειμώνα του 2022-2023 ούτε και τον επόμενο, ποντάροντας σε διαφορετική έκβαση, και σε κάθε περίπτωση στο να «εξουδετερώσει» την τονωτική ένεση που αποτέλεσε η εισβολή στο Κουρσκ για το ηθικό ενός λαού που επί σχεδόν τρία χρόνια βιώνει τον πόλεμο και έχει παράλληλα τώρα βάσιμους λόγους να φοβάται τι θα σημάνει για το μέλλον του μία ενδεχόμενη επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Από τους ρωσικούς σχεδιασμούς, οι οποίοι κατ’ εκτίμηση πολλών αναλυτών δεν αποτελούν αντίποινα για το Κουρσκ αλλά είχαν αποφασιστεί αρκετά νωρίτερα, δεν λείπει και το στοιχείο ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν καλλιεργεί συνθήκες για την προοπτική μίας νέας μαζικής εξόδου προσφύγων προς την Ευρώπη. Για τη μεγαλύτερη εισβολή επί ρωσικού εδάφους από το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Πούτιν και το Κρεμλίνο έχουν δηλώσει ότι θα δοθεί «αποφασιστική» και «κατάλληλη απάντηση», που δεν είναι σαφές τι μορφή θα μπορούσε να λάβει.
Ο απόλυτος αιφνιδιασμός των Ρώσων στο Κουρσκ ήταν μία μεγάλη επιτυχία της Ουκρανίας σε τακτικό και επικοινωνιακό επίπεδο, αλλά θα χρειαστεί χρόνος για να διαφανεί ο συνολικός αντίκτυπος σε στρατιωτικό επίπεδο και αν πράγματι μπορεί να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα διαμόρφωσης της πορείας του πολέμου και της έκβασης μίας μελλοντικής διαπραγμάτευσης προς όφελος του Κιέβου, όπως είναι και το ζητούμενο του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Δεν είναι σαφές εάν η εισβολή στο Κουρσκ θα έλθει τελικά με κόστος σε εδάφη στα ανατολικά της Ουκρανίας. Το επιχειρησιακό κέντρο βάρους στον πόλεμο παραμένει στο Ντονμπάς και η πλήρης κατάληψή του παραμένει ο πιο άμεσος πολεμικός στόχος της Ρωσίας. Παρά την εισβολή επί του εδάφους της -που τρεις εβδομάδες μετά δεν έχει αποκρούσει, ούτε και διαφαίνεται ότι μπορεί να το πράξει σύντομα-, η Μόσχα σημειώνει σταθερά κέρδη στην ανατολική Ουκρανία προελαύνοντας προς τη στρατηγικής σημασίας πόλη Ποκρόβσκ, πόλη-προπύργιο της ουκρανικής άμυνας στο μέτωπο.
Την ίδια στιγμή, ο ρυθμός της ουκρανικής προέλασης στο Κουρσκ έχει μεν επιβραδυνθεί αλλά κατέλαβε από την 6η Αυγούστου μεγαλύτερο έδαφος απ’ ότι οι ρωσικές δυνάμεις στην Ουκρανία καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Δέκα χιλιάδες άνδρες των επίλεκτων ουκρανικών δυνάμεων επιχειρούν στο Κουρσκ· ελέγχουν τώρα 1.294 τετραγωνικά χιλιόμετρα και 100 οικισμούς και έχουν αιχμαλωτίσει 594 στρατιώτες, κατά δήλωση του στρατηγού Ολεξάντρ Σίρσκι που ηγείται των χερσαίων δυνάμεων της Ουκρανίας.
Επιχειρήθηκε, δε, χθες κατά ανεπιβεβαίωτες αναφορές διείσδυση στη γειτονική περιφέρεια Μπέλγκοροντ. Ο κυβερνήτης του Μπέλγκοροντ, Βιάτσεσλαβ Γκλάντκοφ, δήλωσε ότι οι ουκρανικές δυνάμεις είχαν εκτοξεύσει 23 drones και δεκάδες πυρομαχικά σε πόλεις και χωριά της περιοχής τις τελευταίες 24 ώρες. Υποστήριξε επίσης ότι υπάρχουν αναφορές για ουκρανικά στρατεύματα που επιχείρησαν να περάσουν τα σύνορα, μετέδωσε το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Tass, λέγοντας ότι η κατάσταση παραμένει «δύσκολη αλλά υπό έλεγχο», χωρίς να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις. Δεν υπήρξε κάποιο σχόλιο για το Μπέλγκοροντ από το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας, ούτε και από Ουκρανούς αξιωματούχους.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει δηλώσει προηγουμένως ότι η Ουκρανία δεν έχει καμία πρόθεση να κρατήσει ή να προσαρτήσει τα εδάφη που ελέγχει στο ρωσικό έδαφος. Ένα από τα κίνητρα της εισβολής ήταν να αποσπάσει τις ρωσικές δυνάμεις από το μέτωπο στην ανατολική Ουκρανία (κάτι που δεν έχει συμβεί), αλλά και να χρησιμοποιήσει τα εδάφη ως διαπραγματευτικό χαρτί σε μελλοντική διαπραγμάτευση. Το ίδιο επανέλαβε σε χθεσινή συνέντευξη Τύπου ο Ζελένσκι, αναφέροντας ότι η τολμηρή επιχείρηση που εκτελέστηκε υπό άκρα μυστικότητα εντάσσεται σε ευρύτερο σχέδιο για τερματισμό του πολέμου.
Στο πλαίσιο αυτό ο Ουκρανός πρόεδρος προανήγγειλε ότι θα παρουσιάσει το σχέδιο στον Αμερικανό πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν, και τους υποψηφίους για την προεδρία Κάμαλα Χάρις και Ντόναλντ Τραμπ, το φθινόπωρο. «Το κύριο θέμα […] είναι να αναγκάσουμε τη Ρωσία να τερματίσει τον πόλεμο. Θέλουμε πραγματικά δικαιοσύνη για την Ουκρανία. Και αν αυτό το σχέδιο γίνει αποδεκτό -και δεύτερον, αν εφαρμοστεί- πιστεύουμε ότι ο κύριος στόχος θα επιτευχθεί», δήλωσε.
Ανέφερε πως το σχέδιο θα περιλαμβάνει βήματα στο διπλωματικό και οικονομικό μέτωπο, αρνούμενος να δώσει λεπτομέρειες για την πρότασή του. Στην ίδια συνέντευξη, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι η Ουκρανία πραγματοποίησε την πρώτη δοκιμή βαλλιστικού πυραύλου εγχώριας παραγωγής, ενώ γνωστοποίησε πως έκανε χρήση δυτικών F-16 για να αποκρούσει την ομοβροντία ρωσικών πυραύλων και drones κατά της επικράτειάς της. Υπογράμμισε πως η χώρα του έχει ανάγκη περισσότερα μαχητικά -για 120 είχε μιλήσει το Μάιο για να αντιμετωπίσει επί ίσοις όροις τη Ρωσία- ενώ μετά το κύμα επιδρομών έχει επαναφέρει επιτακτικά το αίτημα προς τη Δύση να επιτρέψει στο Κίεβο τη χρήση όπλων μεγάλου βεληνεκούς για να πλήξει στόχους βαθιά στη Ρωσία ώστε να μπορέσει να αμυνθεί.
Αυτή είναι, ωστόσο, μία εξαιρετικά περίπλοκη συζήτηση για τη Δύση, με την απροθυμία της, η οποία δεν είναι καθολική, να πηγάζει από τον φόβο της κλιμάκωσης. Δηλαδή, τις ανησυχίες πως το να επιτραπεί τόσο ισχυρά όπλα που προμηθεύουν ΝΑΤΟϊκές χώρες να πλήξουν στόχους βαθιά μέσα στη Ρωσία θα μπορούσε, ενδεχομένως, να ωθήσει το Κρεμλίνο να προβεί σε αντίποινα κατά της Δύσης και να προκαλέσει έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας.
Ανάλογες απειλές εξαπολύει ο Βλαντιμίρ Πούτιν από την πρώτη κιόλας ημέρας της εισβολής την 24η Φεβρουαρίου 2022, και τις ίδιες κατέφυγε χθες ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας Σεργκέι Λαβρόφ επανερχόμενης στα περί προσαρμογής του δόγματος της Μόσχας για τα πυρηνικά όπλα και λέγοντας ότι είναι επικίνδυνο για τις δυτικές πυρηνικές δυνάμεις να «παίζουν με τη φωτιά». Μίλησε για ουκρανικές απαιτήσεις που ισοδυναμούν με εκβιασμό και «διαμήνυσε» στις ΗΠΑ ότι ένας νέος παγκόσμιος πόλεμος δεν θα περιοριζόταν στην Ευρώπη.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει προμηθεύσει την Ουκρανία περισσότερα όπλα από οποιαδήποτε άλλη χώρα, και είχε σταθεί και η πιο επιφυλακτική ως προς το να επιτρέψει στην Ουκρανία τη χρήση τους αποκλειστικά πέραν των συνόρων. Ορισμένοι σύμμαχοι της Ουκρανίας εμφανίζονται πρόθυμοι να δράσουν άλλα όχι μόνοι τους, και το να πείσουν τις ΗΠΑ είναι και το δυσκολότερο. Η Ουάσινγκτον καθυστέρησε να στείλει τα άρματα μάχης Abrams στην Ουκρανία και να υποστηρίξει τις προσπάθειες της Δανίας και της Ολλανδίας να προμηθεύσει την Ουκρανία με αεροσκάφη F-16, αλλά και να δώσει πρόσφατα το πράσινο φως για χτυπήματα εντός ρωσικού εδάφους, αλλά μόνο κοντά στα σύνορα, αφότου η Μόσχα άνοιξε ξανά το μέτωπο του Χαρκόβου.
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, έχει συγκαλέσει για σήμερα το Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ουκρανίας κατόπιν αιτήματος του Κιέβου. Η συνεδρίαση θα διεξαχθεί σε επίπεδο πρεσβευτών.
Κεντρική φωτογραφία: Ουκρανοί στρατιώτες φυλάνε σκοπιά με τα πολυβόλα τους στραμμένα στον ουρανό. Οι ενεργειακές υποδομές του Κιέβου δέχθηκαν μια από τις πιο μαζικές ρωσικές επιθέσεις με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη την 26η Αυγούστου 2024 (AP Photo/Efrem Lukatsky)
