Ο πρόεδρος Μπασάρ αλ-Άσαντ επιδιώκει πολιτικό πλεονέκτημα από τον σεισμό που έχει καταστρέψει μεγάλα τμήματα της Συρίας και της Τουρκίας, καθώς στοχεύει να μειώσει τη διεθνή απομόνωσή του, λένε αναλυτές.
Εν μέσω ενός κύματος συμπάθειας για τους Σύρους που επλήγησαν από τον σεισμό, η Δαμασκός άδραξε την ευκαιρία για να επαναλάβει το πάγιο αίτημά της για συντονισμό της βοήθειας που φτάνει στη χώρα από την κυβέρνησή που έχει απομονωθεί από τη Δύση από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στη Συρία το 2011.
Οι δυτικές δυνάμεις δεν έχουν δείξει κανένα σημάδι ότι είναι έτοιμες να ικανοποιήσουν αυτό το αίτημα ή να επανασυνδεθούν με τον Άσαντ, αλλά το αίτημα του φαίνεται να ενισχύεται για πρακτικούς λόγους καθώς οι διασυνοριακές ροές βοήθειας προς το βορειοδυτικό τμήμα προς την υπό τον έλεγχο των ανταρτών βορειοδυτική Συρίας έχουν γίνει σχεδόν αδύνατες μέσω Τουρκίας.
Οι ροές βοήθειας, ζωτικής σημασίας για 4 εκατομμύρια ανθρώπους στην περιοχή, έχουν σταματήσει προσωρινά μετά τον σεισμό, αν και ένας αξιωματούχος του ΟΗΕ εξέφρασε την ελπίδα ότι θα μπορούσαν να συνεχιστούν από αύριο. Η Δαμασκός έχει δηλώσει εδώ και καιρό ότι η βοήθεια προς τον θύλακα των ανταρτών στο βορρά θα πρέπει να πηγαίνει μέσω της Συρίας και όχι μέσω των τουρκικών συνόρων.
"Προφανώς υπάρχει κάποιου είδους ευκαιρία σε αυτή την κρίση για τον Άσαντ, για να δείξει "πρέπει να συνεργαστείτε μαζί μου ή μέσω εμού"", δήλωσε ο Άρον Λουντ, ειδικός σε θέματα Συρίας στο Ίδρυμα Century.
"Αν είναι έξυπνος, θα διευκολύνει τη βοήθεια σε περιοχές εκτός του ελέγχου του και θα έχει την ευκαιρία να φανεί ως υπεύθυνος παράγοντας, αλλά το καθεστώς είναι πολύ επίμονο".
Η Δύση αποφεύγει εδώ και καιρό τον Άσαντ, επικαλούμενη τη βιαιότητα της κυβέρνησής του κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου που διαρκεί πάνω από 11 χρόνια και έχει σκοτώσει εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, έχει ξεριζώσει περισσότερο από τον μισό πληθυσμό και έχει αναγκάσει εκατομμύρια ανθρώπους να φύγουν στο εξωτερικό ως πρόσφυγες.
Όμως οι γραμμές του μετώπου έχουν παγώσει εδώ και χρόνια και ο Άσαντ, υποστηριζόμενος από τη Ρωσία και το Ιράν, ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος της κατακερματισμένης χώρας.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ απέρριψε τον υπαινιγμό ότι ο σεισμός θα μπορούσε να αποτελέσει μια ευκαιρία για την Ουάσινγκτον να προσεγγίσει τη Δαμασκό, λέγοντας ότι θα εξακολουθήσει να παρέχει βοήθεια στους Σύρους στις περιοχές που ελέγχονται από την κυβέρνηση μέσω ΜΚΟ επί τόπου και όχι μέσω της κυβέρνησης.
"Θα ήταν αρκετά ειρωνικό, αν όχι και αντιπαραγωγικό, να απευθυνθούμε σε μια κυβέρνηση που έχει κακοποιήσει βάναυσα τον λαό της επί δώδεκα χρόνια τώρα», δήλωσε ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών Νεντ Πράις σε ενημέρωση αυτή την εβδομάδα.
Παρόλα αυτά, οι ηγέτες ορισμένων αραβικών κρατών που πρόσκεινται στις ΗΠΑ έχουν έρθει σε επαφή με τον Άσαντ μετά την καταστροφή, συμπεριλαμβανομένου του βασιλιά της Ιορδανίας και των προέδρων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Αιγύπτου.
Η Ιορδανία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τα οποία κάποτε υποστήριζαν την αντιπολίτευση της Συρίας, αλλά τα τελευταία χρόνια έχουν εξομαλύνει τους δεσμούς τους με τον Άσαντ, έχουν στείλει βοήθεια στη Δαμασκό, ανέφεραν τα συριακά κρατικά μέσα ενημέρωσης.
Οι περιοχές που ελέγχονται από την κυβέρνηση έχουν πληγεί σοβαρά από τον σεισμό. Ο συνολικός απολογισμός των νεκρών που έχει αναφερθεί μέχρι στιγμής από τη Συρία -περίπου 2.500- κατανέμεται εξίσου μεταξύ των περιοχών που ελέγχονται από την κυβέρνηση και των ανταρτών.
Η βασική σύμμαχος Ρωσία έχει παράσχει στήριξη, στέλνοντας ομάδες διάσωσης και αναπτύσσοντας δυνάμεις που βρίσκονται ήδη στη Συρία για να συμμετάσχουν στο έργο αρωγής.
Η Ρωσία, η οποία είναι εγκλωβισμένη σε μια σύγκρουση στην Ουκρανία και υπό τις κυρώσεις των ΗΠΑ, βοήθησε γρήγορα τη Συρία. Η Μόσχα θεωρεί τη συμμαχία της με τη Δαμασκό ως διαπραγματευτικό χαρτί με τη Δύση.
Διαμάχη για τους πόρους
Η Μόσχα υποστηρίζει εδώ και καιρό ότι η παροχή βοήθειας στη βορειοδυτική Συρία από την Τουρκία παραβιάζει τη συριακή κυριαρχία. Η παράταση της εντολής για την εν λόγω επιχείρηση βοήθειας προκάλεσε διπλωματικές διαμάχες μεταξύ της Ρωσίας και των δυτικών δυνάμεων στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
Οι Σύριοι στον θύλακα ανησυχούν ότι η Δαμασκός θα έβρισκε τρόπους η βοήθεια να μην φτάνει σε αυτούς.εάν η τουρκική οδός έκλεινε και η κυβέρνηση έλεγχε τις ροές.
Εν τω μεταξύ, οι οργανισμοί παροχής βοήθειας διερευνούν τρόπους για να συνεχίσουν τη ροή βοήθειας προς την περιοχή, μεταξύ άλλων και μέσω περιοχών που ελέγχονται από την κυβέρνηση.
«Ο ΟΗΕ και οι εταίροι θα συνεχίσουν να αναζητούν τρόπους για να επεκτείνουν τα σημεία πρόσβασης και να διασφαλίσουν ότι η βοήθεια θα φτάσει στους πιο ευάλωτους», δήλωσε ο Ελ-Μοστάφα Μπενλαμλίχ, ο κορυφαίος αξιωματούχος του ΟΗΕ για την ανθρωπιστική βοήθεια στη Συρία. «Η διασφάλιση ότι η βοήθεια θα φτάσει σε αυτούς που τη χρειάζονται περισσότερο θα απαιτήσει πολιτική βούληση από όλους τους φορείς».
Ο πρεσβευτής της Συρίας στον ΟΗΕ Bassam Sabbagh ζήτησε βοήθεια από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες σε συνάντηση που είχε τη Δευτέρα. Αλλά είπε ότι οι ροές βοήθειας πρέπει να συντονίζονται με την κυβέρνηση και να παραδίδονται μέσω της Συρίας και όχι μέσω των τουρκικών συνόρων.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Συρίας Faisal Mekdad δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι η κυβέρνηση είναι έτοιμη "να επιτρέψει την είσοδο της βοήθειας σε όλες τις περιοχές, αρκεί να μην φτάσει στις ένοπλες τρομοκρατικές ομάδες", αναφερόμενος στους αντάρτες.
Ο Mekdad δήλωσε στον αραβικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα al-Mayadeen ότι οι κυρώσεις "αυξάνουν τη δυσκολία της καταστροφής".
Η Συριακή Ερυθρά Ημισέληνος με έδρα τη Δαμασκό ζήτησε την άρση των κυρώσεων, τις οποίες η κυβέρνηση της Συρίας κατηγορεί εδώ και καιρό για τις αυξανόμενες οικονομικές δυσκολίες. Η Ουάσινγκτον αυστηροποίησε τις κυρώσεις το 2020.
Τα δυτικά κράτη λένε ότι στοχεύουν να ασκήσουν πίεση στον Άσαντ να τερματίσει την καταστολή και να διαπραγματευτεί μια πολιτική διευθέτηση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες λένε ότι οι κυρώσεις δεν στοχεύουν στην ανθρωπιστική βοήθεια.
Ο Τζόσουα Λάντις, επικεφαλής του Κέντρου Μελετών Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα, δήλωσε ότι η Δαμασκός προσπαθεί να αξιοποιήσει τη βοήθεια "για να νομιμοποιήσει το καθεστώς".
"Υπάρχει ένα ξέσπασμα συμπόνιας από όλους τους Άραβες και τον κόσμο γενικότερα για τους Σύρους που έχουν υποφέρει τόσο πολύ. Ο Άσαντ θα προσπαθήσει να το εκμεταλλευτεί αυτό".
