Η αυλαία της πρώτης στα χρονικά ποινικής δίκης με κατηγορούμενο πρώην πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών έπεσε στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης, και εναπόκειται στο 12μελές σώμα των ενόρκων να εκδώσει μία εξαιρετικής βαρύτητας ετυμηγορία -που δεν «περιορίζεται» κατ’ ανάγκη σε αθώος ή ένοχος- μεσούσης της προεκλογικής εκστρατείας για τις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου.
Ο Ντόναλντ Τραμπ κάθισε στο εδώλιο για την υπόθεση της Στόρμι Ντάνιελς, η οποία ανάγεται στην περίοδο πριν τις προεδρικές εκλογές του 2016, όταν αποφάσισε ότι θέλει να γίνει πρόεδρος για να ακολουθήσει μία ταραχώδης θητεία που τερματίστηκε με την αμερικανική Δημοκρατία βαθιά τραυματισμένη. Για την εισβολή στο Καπιτώλιο και την απόπειρα ανατροπής της εκλογικής έκβασης του 2020 ο Ντόναλντ Τραμπ επίσης θα λογοδοτήσει, όμως επιχειρεί πάση θυσία να καθυστερήσει διά της νομικής οδού αυτές τις δίκες για μετά τις εκλογές, και δείχνει να το επιτυγχάνει.
Έπειτα από έξι εβδομάδες ακροαματικής διαδικασίας οι 12 ένορκοι της Νέας Υόρκης καλούνται τώρα να σταθμίσουν τα στοιχεία και τις καταθέσεις που δόθηκαν ενώπιόν τους για να κρίνουν εάν ο 45ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών θα πρέπει να καταδικαστεί ή μη για κάθε μία από τις 34 κατηγορίες κακουργηματικού χαρακτήρα που σχετίζονται με την παραποίηση επιχειρηματικών εγγράφων με στόχο να αποκρύψει χρήματα που καταβλήθηκαν διά του τότε συνηγόρου του Μάικλ Κόεν για την εξαγορά της σιωπής της πρωταγωνίστριας ερωτικών ταινιών Στόρμι Ντάνιελς.
Καθ’ οδόν προς τις προεδρικές εκλογές του 2016, ο πρώην εξ απορρήτων και νυν μεγάλος εχθρός του Τραμπ, Μάικλ Κόεν, κατέβαλε (όπως κατέθεσε στο δικαστήριο) το ποσό των 130.000 δολαρίων στην Ντάνιελς προκειμένου εκείνη να μην μιλήσει στα μέσα ενημέρωσης για την ερωτική επαφή (που επίσης η ίδια κατέθεσε) πως είχε με τον Τραμπ μία δεκαετία νωρίτερα -αποκαλύψεις που θεωρήθηκε ότι θα ήταν επιζήμιες για την εκστρατεία του.
Η καταβολή χρημάτων προς εξαγορά της σιωπής κάποιου προσώπου δεν είναι παράνομη στις Ηνωμένες Πολιτείες, όμως η παραποίηση επιχειρηματικών αρχείων για να εμφανιστούν ως «νομικά έξοδα» τα 130.000 δολάρια που αργότερα επέστρεψε ο Τραμπ στον λογαριασμό του Κόεν, είναι. Και το πλέον ουσιώδες είναι ότι το κατηγορητήριο δεν εξαντλείται εκεί, καθώς η κατηγορούσα αρχή έχει συνδέσει την όλη υπόθεση με ευρύτερη συνωμοσία εξαπάτησης του εκλογικού σώματος πριν τις εκλογές του 2016 και απόκρυψης από τους Αμερικανούς ψηφοφόρους στοιχείων που θα μπορούσαν να βαρύνουν στην κρίση τους.
Ο Τραμπ αρνείται τόσο τη σχέση του με την Στόρμι Ντάνιελς, όσο και την παραποίηση αρχείων, και χαρακτηρίζει τον Μάικλ Κόεν ως τον «μεγαλύτερο ψεύτη όλων των εποχών» (ο τελευταίος έχει εκτίσει ποινή φυλάκισης παραδεχόμενος φορολογική απάτη). Μόνιμη επωδός του Τραμπ είναι ότι όλες οι κατηγορίες -από την υπόθεση εξαγοράς της σιωπής της Στόρμι Ντάνιελς έως, και κυρίως, την απόπειρα ανατροπής της έκβασης της κάλπης του 2020, με όλα όσα ακολούθησαν- εντάσσονται σε ένα κυνήγι μαγισσών και ο ίδιος είναι θύμα πολιτικού διωγμού από τους Δημοκρατικούς και το δικαστικό σύστημα.
Άλλωστε, όπως δήλωσε ο συνήγορος υπεράσπισης Τοντ Μπλανς στον δικαστή Χουάν Μέρτσαν «κάθε προεκλογική εκστρατεία σε αυτή τη χώρα είναι μια συνωμοσία για την προώθηση ενός υποψηφίου, μια ομάδα ανθρώπων που συνεργάζονται για να βοηθήσουν κάποιον να κερδίσει». Κατόπιν της ολοκλήρωσης της δίκης, και καθώς άρχισαν χθες να συνεδριάζουν οι ένορκοι, ο Τραμπ συνέκρινε εαυτόν με την Μητέρα Τερέζα. Διασχίζοντας τους διαδρόμους του δικαστηρίου του Μανχάταν, δήλωσε: «Η Μητέρα Τερέζα δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει αυτές τις κατηγορίες. Οι κατηγορίες είναι στημένες. Το όλο θέμα είναι στημένο».
Αθώος, ένοχος ή hung jury;
Το ερώτημα φυσικά είναι εάν το σώμα των ενόρκων θα κρίνει τον Τραμπ αθώο ή ένοχο, όμως μία «καθαρή» ετυμηγορία δεν είναι δεδομένη. Υπάρχουν τρεις πιθανές εκδοχές που όλες απαιτούν ομοφωνία, ενώ σε περίπτωση που οι ένορκοι δεν μπορούν να καταλήξουν σε ομόφωνη απόφαση (hung jury), τότε θα κηρυχθεί κακοδικία και εναπόκειται στην εισαγγελία της Νέας Υόρκης να αποφασίσει εάν θα ζητήσει επανάληψη της δίκης (γεγονός που δεν θεωρείται πιθανό).
Η πρώτη εκδοχή είναι να κριθεί ένοχος ο Τραμπ για όλες τις κατηγορίες. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει να διαπιστώσουν οι ένορκοι πέραν πάσης αμφιβολίας ότι ο Τραμπ παραποίησε ή προκάλεσε την παραποίηση των επιχειρηματικών αρχείων «με πρόθεση να εξαπατήσει», αλλά και ότι το έπραξε με πρόθεση να διαπράξει ή να αποκρύψει άλλο έγκλημα. Αυτό το δεύτερο στοιχείο -η πρόθεση διάπραξης ή απόκρυψης άλλου εγκλήματος- είναι που αναβαθμίζει τις κατηγορίες σε κακουργήματα.
Οι εισαγγελείς έχουν αναφέρει τρία πιθανά υποκείμενα εγκλήματα -παραβάσεις της πολιτειακής ή ομοσπονδιακής εκλογικής νομοθεσίας και φορολογικό έγκλημα - αλλά οι ένορκοι δεν χρειάζεται να συμφωνήσουν ομόφωνα για το ποιο ήταν αυτό το ξεχωριστό έγκλημα, όπως έχει αποφανθεί ο δικαστής Χουάν Μέρτσαν. Σε αυτή την περίπτωση είναι βέβαιο πως ο Τραμπ θα ασκήσει έφεση και θα ξεσπάσει κατά πάντων με νέους όρκους για «εκδίκηση» στη δεύτερη θητεία στην οποία προσβλέπει μεταξύ άλλων για να αποκρούσει και τις ακόμη πιο σημαντικές ποινικές δίκες που τον περιμένουν, ενώ το επιτελείο Μπάιντεν θα επιμείνει ακόμη περισσότερο πως η αμερικανική Δημοκρατία διατρέχει κίνδυνο.
Μία αθώωση, από την άλλη πλευρά, θα παρουσιαστεί από τον Τραμπ ως απόλυτη δικαίωση και επιβεβαίωση των ισχυρισμών του πως κάθε κατηγορία εις βάρος του είναι πολιτικά υποκινούμενη. Η πλήρης αθώωση για όλες τις κατηγορίες είναι η δεύτερη εκδοχή, αλλά υπάρχει και η τρίτη -αυτή της καταδίκης για ορισμένες κατηγορίες και αθώωσης για άλλες, όπου εκεί το τοπίο «θολώνει». Όσον αφορά το ενδεχόμενο να μην μπορέσουν να καταλήξουν οι ένορκοι καθόλου σε απόφαση, το λεγόμενο hung jury εκτιμάται ότι και πάλι θα αξιοποιηθεί ως νίκη εκ μέρους του Ντόναλντ Τραμπ και του επιτελείου του.
Στη φυλακή ή όχι;
Εφόσον ο Τραμπ καταδικαστεί εναπόκειται στον δικαστή Χουάν Μέρτσαν να αποφασίσει εάν η τιμωρία του θα περιλαμβάνει ποινή φυλάκισης. Κάθε μία εκ των 34 κατηγοριών επισύρει μέγιστη ποινή φυλάκισης τέσσερα έτη, ωστόσο γενική εκτίμηση νομικών και αναλυτών είναι ότι ο δικαστής δεν θα εκδώσει απόφαση για τη φυλάκιση του Τραμπ, δεδομένης της φύσης των κατηγοριών που εμπίπτουν στην χαμηλότερη βαθμίδα κακουργήματος στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, του γεγονότος ότι διαθέτει καθαρό ποινικό μητρώο, της ηλικίας του, και σαφώς λαμβάνοντας υπόψη και τις πιθανές πολιτικές επιπτώσεις της φυλάκισης ενός πρώην προέδρου και νυν υποψηφίου των Ρεπουμπλικανών για την προεδρία. Ειδικοί εκτιμούν πως η ποινή είτε θα είναι με αναστολή, είτε θα αφορά στην καταβολή προστίμου, είτε θα περιλαμβάνει κοινωνική εργασία ή κάποιο συνδυασμό αυτών.
Ενδεχόμενη καταδίκη, ακόμη και φυλάκιση, σε κάθε περίπτωση δεν θα έφρασε το δρόμο του Τραμπ να διεκδικήσει την προεδρία. Δεν είναι, πάντως, σαφές πώς θα αντιδρούσαν οι ψηφοφόροι των Ρεπουμπλικανών, και αν θα ήταν εκείνοι που θα μπορούσαν να του φράξουν το δρόμο προς την επανεκλογή δεδομένου ότι η μάχη της 5ης Νοεμβρίου διαφαίνεται ότι θα κριθεί στο νήμα.
Και οι Ρεπουμπλικανοί ψηφοφόροι;
Οι δημοσκοπήσεις έχουν δείξει μια συχνά μικρή αλλά δυνητικά καθοριστική πτώση της υποστήριξης στον Τραμπ εάν καταδικαστεί για κάποιο έγκλημα. Από τα τέλη του 2023, οι μετρήσεις καταδείκνυαν ότι μία καταδίκη θα έδινε σημαντικό προβάδισμα έως και 14 ποσοστιαίων μονάδων για τον Τζο Μπάιντεν, όμως πρόσφατες δημοσκοπήσεις υποδηλώνουν έναν πιο υποτονικό αντίκτυπο.
Δημοσκόπηση των Reuters-Ipsos τον περασμένο μήνα έδειξε μετατόπιση μόλις δύο μονάδων υπέρ του Μπάιντεν εάν ο Τραμπ καταδικαστεί, με μεγαλύτερη μετατόπιση έξι μονάδων εάν ο Τραμπ φυλακιστεί. Αυτές οι δημοσκοπήσεις, ωστόσο, εξέτασαν την καταδίκη του Τραμπ για οποιοδήποτε έγκλημα -και οι Αμερικανοί θεωρούν εδώ και καιρό τις κατηγορίες του Μανχάταν ως τις λιγότερο σοβαρές, σημειώνει σε ανάλυσή του ο Άαρον Μπλέικ της Washington Post.
Όσον αφορά τη συγκεκριμένη δίκη, δημοσκόπηση των ABC News-Ipsos τον περασμένο μήνα έδειξε ότι μια καταδίκη θα οδηγούσε το 20% των υποστηρικτών του Τραμπ τουλάχιστον να «επανεξετάσει» την ψήφο του, αλλά μόλις το 4% δηλώνει ότι θα τον εγκατέλειπε.
Με άλλα λόγια, δεδομένου ότι ο Τραμπ βρίσκεται λίγο πιο κάτω από το 50% στις περισσότερες δημοσκοπήσεις, αυτό θα αφαιρούσε περίπου δύο μονάδες από το ποσοστό των ψήφων του. Αυτή είναι μια μικρή μετατόπιση, αλλά θα μπορούσε να έχει σημασία σε μια χώρα στην οποία οι δύο τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις κρίθηκαν για περίπου μία ποσοστιαία μονάδα στις πολιτείες-κλειδιά.
Το μεγάλο ερώτημα από εκεί και πέρα φαίνεται να είναι αν μια καταδίκη συνοδεύεται από ποινή φυλάκισης, η οποία φαίνεται να έχει σημασία για τους ψηφοφόρους- ενδεχομένως επειδή θα υποδείκνυε τη σοβαρότητα του εγκλήματος, επισημαίνει ο Άαρον Μπλέικ. Αλλά δεν γνωρίζουμε αν μια καταδίκη στο Μανχάταν θα απέδιδε κάτι τέτοιο. Και υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο το ακλόνητο κίνημα MAGA να αποφασίσει ότι δεν τους αφορά το ζήτημα ή φυσικά ότι ο Τραμπ έχει διωχθεί, καταδικαστεί ή και φυλακιστεί από ένα υποταγμένο στους Δημοκρατικούς διεφθαρμένο δικαστικό σύστημα, όπως ακριβώς τους λέει ο Τραμπ.
