Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ πρότεινε το Σάββατο το βράδυ κάτοικοι της Λωρίδας της Γάζας να μετεγκατασταθούν στην Αίγυπτο και στην Ιορδανία, στο πλαίσιο ειρηνευτικού σχεδίου που θα συνέβαλε επίσης να «νοικοκυρευτεί» ο παλαιστινιακός θύλακος, όπου η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός σε γενικές γραμμές αντέχει καθώς εισέρχεται στη δεύτερή της εβδομάδα σήμερα.
Η συμφωνία, που τέθηκε σε ισχύ τη 19η Ιανουαρίου, επέτρεψε να ανταλλαχτούν την Σάββατο το πρωί τέσσερις στρατιωτίνες του Ισραήλ και περίπου 200 παλαιστίνιους φυλακισμένους.
Έπειτα από 15 μήνες πόλεμου, έναυσμα του οποίου ήταν η άνευ προηγουμένου έφοδος της Χαμάς σε νότιους τομείς της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου 2023, ο Ντόναλντ Τραμπ συνέκρινε ξανά χθες τον θύλακο, που έχει υποστεί τεράστια καταστροφή, με «εργοτάξιο κατεδάφισης» και πρόσθεσε πως μίλησε για την κατάσταση με τον βασιλιά Αμπντάλα Β΄ της Ιορδανίας και σήμερα θα τη συζητήσει με τον αιγύπτιο πρόεδρο Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι.
«Σχεδόν τα πάντα έχουν κατεδαφιστεί και πεθαίνει κόσμος εκεί πέρα και θα προτιμούσε να συνεργαστούμε με κάποιες από τις αραβικές χώρες και να μείνουν κάπου αλλού όπου θα μπορέσουν να ζήσουν ειρηνικά έτσι γι’ αλλαγή», είπε ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ.
«Μιλάμε για ενάμισι εκατομμύριο ανθρώπους, και μετά θα καθαρίσουμε όλο αυτό το πράγμα. Ξέρετε, στη διάρκεια των αιώνων, έγιναν πολλοί, πολλοί πόλεμοι εκεί. Και τώρα, δεν ξέρω, κάτι πρέπει να γίνει», συνέχισε.
Συμπλήρωσε πως επαίνεσε τον μονάρχη της Ιορδανίας που δέχθηκε παλαιστίνιους πρόσφυγες και πως του είπε «θα ήθελα να υποδεχτείτε κι άλλους».
«Του είπα πως θα ήθελα να πάρει πιο πολύ κόσμο, διότι κοιτάω όλη τη Λωρίδα της Γάζας αυτή τη στιγμή και γίνεται χαμός, είναι μεγάλο χάλι. Θα ήθελα να πάρει κόσμο», επανέλαβε.
Ερωτηθείς αν αναφέρεται σε μακροπρόθεσμη μετεγκατάσταση των πολιτών της Λωρίδας της Γάζας, ο κ. Τραμπ απάντησε «θα μπορούσε να είναι είτε το ένα είτε τ’ άλλο».
Την πρόταση εξήρε ο υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης του πρωθυπουργού Νετανιάχου, ο Μπεζαλέλ Σμότριτς, υποσχόμενος «με τη βοήθεια του θεού» να εργαστεί «ώστε να τεθεί σε εφαρμογή το συντομότερο».
Ο Ντόναλντ Τραμπ, που επαναλάμβανε κατά την πρώτη του θητεία στην προεδρία (2017-2021) ότι το Ισραήλ «ουδέποτε είχε καλύτερο φίλο στον Λευκό Οίκο», επιβεβαίωσε εξάλλου πως προχώρησε στην άρση της αναστολής παραδόσεων βομβών 2.000 λιβρών (907 κιλών) στον ισραηλινό στρατό που είχε αποφασιστεί από την προηγούμενη κυβέρνηση.
Η κυβέρνηση του Δημοκρατικού προκατόχου του Τζο Μπάιντεν ανέστειλε την περασμένη χρονιά τις παραδόσεις των βομβών αυτών, που θεωρούνται ακριβείας μεν, αλλά έχουν εξαιρετικά μεγάλη ισχύ, επιχειρηματολογώντας πως προκάλεσαν «μεγάλη ανθρώπινη τραγωδία».
Η ομάδα του κ. Τραμπ, σε συντονισμό με αυτή του κ. Μπάιντεν, άσκησε πίεση στις δυο πλευρές να κλειστεί συμφωνία κατάπαυσης του πυρός πριν από την ορκωμοσία του τη Δευτέρα. Στο πλαίσιο της συμφωνίας αυτής, η οποία τέθηκε σε εφαρμογή μια ημέρα νωρίτερα, απελευθερώθηκαν το Σάββατο τέσσερις στρατιωτίνες 19 ως 20 ετών και μεταφέρθηκαν στο Ισραήλ, όπου ξαναβρέθηκαν με τους δικούς τους. Κατόπιν διακομίστηκαν με ελικόπτερο σε κοντινό νοσοκομείο στο Τελ Αβίβ για να υποβληθούν σε εξετάσεις.
Το βράδυ, συγγενείς ομήρων και υποστηρικτές τους διαδήλωσαν ιδίως στο Τελ Αβίβ για να απαιτήσουν η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Νετανιάχου να τηρήσει πλήρως τη συμφωνία και να επιστρέψουν οι υπόλοιποι όμηροι - απομένουν 87, από τους οποίους όμως 34 έχουν κηρυχθεί νεκροί από τον ισραηλινό στρατό - από τους συνολικά 251 που είχαν οδηγηθεί, ζωντανοί ή νεκροί, στον θύλακο την 7η Οκτωβρίου 2023.
Η έφοδος της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ την 7η Οκτωβρίου 2023 είχε αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 1.210 άνθρωποι στην ισραηλινή πλευρά, στην πλειονότητά τους άμαχοι, σύμφωνα με καταμέτρηση του Γαλλικού Πρακτορείου βασισμένη σε επίσημα δεδομένα.
Η συμφωνία κατάπαυσης τοιυ πυρός
Στην πρώτη φάση της συμφωνίας, διάρκειας 42 ημερών, προβλέπεται να αφεθούν ελεύθεροι 33 ισραηλινοί όμηροι με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση 1.904 παλαιστινίων εγκλείστων σε ισραηλινά κέντρα κράτησης. ΟΙ υπόλοιποι ισραηλινοί όμηροι, ζωντανοί και νεκροί, πρόκειται να επαναπατριστούν στις επόμενες δυο φάσεις.
Οι έμμεσες διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην κυβέρνηση Νετανιάχου και αντιπροσωπεία παλαιστινιακών κινημάτων με τη μεσολάβηση του Κατάρ, της Αιγύπτου και των ΗΠΑ αναμένεται να ξαναρχίσουν σύντομα για να συγκεκριμενοποιηθούν η δεύτερη και η τρίτη φάση.
Ωστόσο, το εάν θα κλειστεί συμφωνία παραμένει ανοικτό σε αυτό το στάδιο και πολλοί στο Ισραήλ φοβούνται πως ο πόλεμος θα ξαναρχίσει όταν η πρώτη φάση τερματιστεί, κάτι για το οποίο πιέζουν ασφυκτικά οι σύμμαχοι του ισραηλινού πρωθυπουργού Νετανιάχου.
Ένδειξη των δυσκολιών στην εφαρμογή της συμφωνίας: διαφωνία της τελευταίας στιγμής εμπόδισε χθες την έναρξη της προβλεπόμενης επιστροφής στο βόρειο τμήμα του θυλάκου εκατοντάδων χιλιάδων εκτοπισμένων.
Η ισραηλινή πλευρά θέτει ως όρο για να ανοίξει ο «διάδρομος του Νετσαρίμ», που χωρίζει το βόρειο από το νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, με την απελευθέρωση άμαχης ομήρου, της Αρμπέλ Γεχούντ, 27 ετών. Καταγγέλλει την αθέτηση όρου της συμφωνίας που δεν είχε δημοσιοποιηθεί και την υποχρέωνε να αφήσει «πρώτες» ελεύθερες άμαχες ομήρους.
Στέλεχος της Χαμάς εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο μιλώντας υπό τον όρο να μην κατονομαστεί ότι η νεαρή θα αφεθεί ελεύθερη «στην τρίτη ανταλλαγή» ομήρων και φυλακισμένων, την 1η Φεβρουαρίου.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP, Reuters, dpa
