Tου Γιώργου Παυλόπουλου
Πιο δυνατά ακούγονται ξανά τα τύμπανα του πολέμου και των εθνικιστικών συγκρούσεων στη γειτονιά της Ελλάδας. Στο νοτιοανατολικό άκρο της Μεσογείου, ο στρατός του Μπασάρ αλ-Άσαντ, με τη βοήθεια των Ρώσων (από αέρος) και των Ιρανών (από ξηράς), ετοιμάζεται να εισβάλει και να καταλάβει το τελευταίο προπύργιο των αντικαθεστωτικών ανταρτών, στην Ιντλίμπ, εδραιώνοντας έτσι την κυριαρχία του στο μεγαλύτερο τμήμα της πάλαι ποτέ ενιαίας Συρίας.
Την ίδια στιγμή, η ξαφνική ακύρωση της χθεσινής συνάντησης κορυφής ανάμεσα στους προέδρους της Σερβίας και του Κοσόβου αναδεικνύει τα τεράστια προβλήματα που έχει το σχέδιο επίλυσης των διαφορών τους -αλλά και τους κινδύνους αναζωπύρωσης της έντασης και των συγκρούσεων στα βόρεια σύνορα της χώρας.
Η πολιορκία της Ιντλίμπ
Όσον αφορά στις εξελίξεις στη Συρία, οι πληροφορίες από την Τεχεράνη αναφέρουν ότι κατά τη διάσκεψη που διεξήχθη εκεί χθες ανάμεσα στους προέδρους του Ιράν, της Ρωσίας και της Τουρκίας, ο Ταγίπ Ερντογάν δεν κατάφερε να πείσει τον Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Χασάν Ρουχανί να μην προχωρήσουν στην τελική φάση της επίθεσης κατά της Ιντλίμπ. Αν και οι τρεις χώρες φέρονται να βρίσκονται σε ανοιχτή γραμμή τους τελευταίους μήνες και να «συντονίζουν» τη δράση τους στη Συρία, στο συγκεκριμένο θέμα ο Ερντογάν διαφοροποιήθηκε, φοβούμενος ότι εάν το καθεστώς της Δαμασκού αποκτήσει τον έλεγχο και της Ιντλίμπ, τότε θα είναι ευάλωτος και ο θύλακας της βόρειας Συρίας, δυτικά του ποταμού Ευφράτη, όπου βρίσκονται οι τουρκικές δυνάμεις και οι σύμμαχοί τους -που διατηρούν και 12 τουλάχιστον «παρατηρητήρια» γύρω από την Ιντλίμπ.
Η ανησυχία του «σουλτάνου» ασφαλώς εντάθηκε μόλις πληροφορήθηκε ότι αρκετοί από τους Κούρδους της Συρίας -που χαρακτηρίζονται τρομοκράτες από τον ίδιο και την Άγκυρα- φέρονται έτοιμοι να συμμετέχουν στην επιχείρηση κατάληψης της πόλης. Όπως αναφέρει, μάλιστα, σχετικό ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας Guardian, βασικό κίνητρο των Κούρδων μαχητών που έχουν παραταχθεί στο πλευρό των δυνάμεων του Άσαντ και της Χεζμπολάχ είναι να πάρουν εκδίκηση από τους συμμάχους της Τουρκίας και του Ερντογάν, οι οποίοι αποτελούν μεγάλο μέρος των υπερασπιστών της Ιντλίμπ και την άνοιξη τους είχαν εκδιώξει από το καντόνι της Αφρίν.
Σε κάθε περίπτωση, όπως δείχνει και η εμπειρία από την πολιορκία και άλλων πόλεων (Χαλέπι, Χομς και ανατολική Γκούτα στη Δαμασκό), η ανθρωπιστική καταστροφή θα είναι μεγάλη, όπως και το κόστος σε ανθρώπινες ζωές. Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, ότι ο Ερντογάν, θέλοντας να εκβιάσει τους συνομιλητές του (χωρίς αποτέλεσμα, όπως αποδείχθηκε), διεμήνυσε ότι η Τουρκία δεν είναι σε θέση να δεχθεί άλλους πρόσφυγες και θα κλείσει τα σύνορά της για όσους επιχειρήσουν να εγκαταλείψουν την Ιντλίμπ.
Βραχυκύκλωμα για Κόσοβο
Δυστυχώς, όπως προαναφέρθηκε, τα ανησυχητικά μηνύματα για την Ελλάδα δεν έρχονται μόνο εξ'' Ανατολάς αλλά και από τον Βορρά. Η -ούτως ή άλλως αμφιλεγόμενη και με μεγάλο ρίσκο- προσπάθεια να επιτευχθεί ένας ιστορικός συμβιβασμός ανάμεσα σε Σερβία και Κόσοβο, με βάση ένα σχέδιο που στηρίζουν κυρίως οι ΗΠΑ και περιλαμβάνει ανταλλαγή εδαφών και πληθυσμών ανάμεσα στις δύο χώρες, οδηγήθηκε χθες σε αδιέξοδο. Λίγο μετά την τετ-α-τετ συνάντηση που είχαν με την «υπουργό Εξωτερικών» της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι, ο Αλεξάντερ Βούτσιτς και ο Χασίμ Θάτσι, ανακοινώθηκε ότι η προγραμματισμένη συνάντησή τους αναβάλλεται επ'' αόριστον.
Σύμφωνα με τις δημοσιογραφικές πληροφορίες και τις δηλώσεις που έγιναν, την πρωτοβουλία για την αναβολή φέρεται να έλαβε η σερβική πλευρά, η οποία κατηγόρησε τους Κοσοβάρους ότι προέβαλαν υπερβολικές απαιτήσεις, χωρίς να είναι έτοιμοι να προχωρήσουν σε ουσιαστικές παραχωρήσεις από την δική τους πλευρά. Είναι γεγονός, ωστόσο, ότι τόσο στο Βελιγράδι όσο και στην Πρίστινα είχαν ήδη εκδηλωθεί έντονες αντιδράσεις από τους λεγόμενους «σκληρούς» των δύο πλευρών απέναντι στην διαφαινόμενη συμφωνία, με ορισμένους μάλιστα να φτάνουν να κατηγορούν τον Βούτσιτς και τον Θάτσι για προδοσία. Ενώ ταυτόχρονα, η Γερμανία και κυρίως η Ανγκελα Μέρκελ εξέφραζαν έντονες επιφυλάξεις για το σχέδιο που βρίσκεται στο τραπέζι.
Για την ώρα, λοιπόν, μάλλον ήταν αναγκαστικό ένα «πάγωμα» της όλης διαδικασίας, τουλάχιστον μέχρις ότου γίνει το αναγκαίο «μασάζ» στις δύο πρωτεύουσες και λειανθεί το έδαφος -ακριβώς, δηλαδή, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της πΓΔΜ, με τις αλλεπάλληλες επισκέψεις ξένων αξιωματούχων ενόψει του δημοψηφίσματος της 30ής Σεπτεμβρίου για τη συμφωνία των Πρεσπών.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμη κι αν τελικά η διαδικασία προχωρήσει ανάμεσα σε Σερβία και Κόσοβο, αυτό δεν εγγυάται πιο ήρεμες μέρες για τα Βαλκάνια. Πολύ απλά, διότι τα ανοιχτά μέτωπα είναι πολλά και πολλοί θα είναι εκείνοι που θα σπεύσουν να διεκδικήσουν κάτι ανάλογο, καθώς θεωρούν ότι τους ανήκει δικαιωματικά.
