Για δεύτερη φορά σε λίγους μήνες, ο Νικολάς Μαδούρο, ο πρόεδρος της Βενεζουέλας επισκέπτεται τη Ρωσία προκειμένου να έχει συζητήσεις με τον στενότερο ίσως σύμμαχο του αυτά τα χρόνια, τον πρόεδρο της χώρας Βλαντιμίρ Πούτιν.
Χωρίς να έχει γίνει γνωστή η ατζέντα των συνομιλιών των δύο ανδρών, αναλυτές εικάζουν ότι οι συζητήσεις θα περιστραφούν γύρω από την οικονομική και στρατιωτική συνεργασία Ρωσίας και Βενεζουέλας. Σχετικό δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg αναφέρει όμως ότι «είναι αμφίβολο αν θα υπογραφεί κάποια νέα συμφωνία», χωρίς ωστόσο κανείς να είναι σίγουρος για το τι μέλλει γενέσθαι.
Από τον Δεκέμβριο του 2018, όποτε και ο Μαδούρο πάτησε τελευταία φορά ρωσικό έδαφος, η κατάσταση στη Βενεζουέλα δεν έχει γίνει καλύτερη. Αντίθετα, η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια από τις χειρότερες ανθρωπιστικές κρίσεις στην υφήλιο, με πληθωρισμό που φτάνει δυσθεώρητα ύψη και ανυπολόγιστα χρέη, γεγονότα τα οποία οφείλονται βασικά στους χειρισμούς της κυβέρνησης Μαδούρο. Η κατάσταση επιδεινώθηκε όταν τον Ιανουάριο του 2019, ο πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης της χώρας Χουάν Γκουαιδό κάνοντας χρήση άρθρου του Συντάγματος κήρυξε την νέα θητεία του Μαδούρο «άκυρη» αναλαμβάνοντας προσωρινά την προεδρία της Βενεζουέλας σε μια προσπάθεια να λυτρώσει τους δεινοπαθούντες συμπολίτες του.
Στο διάστημα αυτό όμως, η στήριξη της Μόσχας στον Μαδούρο υπήρξε η σανίδα σωτηρίας που χρειαζόταν για να παραμείνει στην εξουσία, στήριξη την οποία το Κρεμλίνο φρόντισε να δείξει με κάθε τρόπο. Χαρακτηριστικά, στις 24 Μαρτίου, δύο ρωσικά αεροσκάφη με 100 στρατιωτικούς και 35 τόνους υλικών είχαν προσγειωθεί στο Καράκας. Για λίγες μέρες μάλιστα, η Ρωσική πλευρά αρνούνταν κάθε παρουσία στη χώρα, μόνο και μόνο για να παραδεχθεί αργότερα, ότι επρόκειτο για «ειδικούς» και όχι στρατιωτικούς. Σαν να μην έφτανε αυτό, πλάνα που είχαν δοθεί εκείνη την περίοδο στη δημοσιότητα από την εταιρεία Image Sat έδειχναν τα ρωσικά πυραυλικά συστήματα αεράμυνας S-300 «επιχειρησιακά λειτουργικά».
Ένα μήνα αργότερα, η Ρωσία «εγκαινίαζε» κέντρο για να εκπαιδεύει Βενεζουελάνους πιλότους να χειρίζονται τα ρωσικά μαχητικά ελικόπτερα τύπου Mi-35M, όπως και ρωσικά στρατιωτικά μεταγωγικά ελικόπτερα. Όταν άλλωστε στις αρχές Ιουνίου δημοσίευμα της εφημερίδας Wall Street Journal (WSJ), έκανε λόγο για σταδιακή απόσυρση των ρώσων στρατιωτικών συμβούλων «εξαιτίας των αμφιβολιών που έχει η Μόσχα για τη σταθερότητα του καθεστώτος», το Κρεμλίνο έσπευσε να διαψεύσει μέσω της κρατικής εταιρείας Rostec.
Με φόντο τα παραπάνω, δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg, τον περασμένο Ιούνιο ανέφερε ότι Ρωσία και Βενεζουέλα έδωσαν «τα χέρια» ώστε να δοθούν τεράστιες φορολογικές ελαφρύνσεις στην Rosneft για την παραγωγή και εξαγωγή φυσικού αερίου στα πεδία Πατάο και Μεχιγιόνες στα ανοικτά της ανατολικής ακτής της χώρας. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι η «συμφωνία» είναι προϊόν πίεσης που άσκησαν οι Ρώσοι αξιωματούχοι στους Βενεζουέλανους ομολόγους τους. Όπως είναι ενδεχομένως γνωστό, ο ρωσικός κολοσσός ενέργειας, η Rosneft, συμμετέχει συνολικά σε πέντε πρότζεκτ της Petroleos de Venezuela SA (PDVSA), της κρατικής δηλαδή εταιρείας διαχείρισης πετρελαϊκών πόρων και φυσικού αερίου. Την τελευταία τριετία η Rosneft έχει δανείσει κάπου έξι δισ. δολάρια στην PDVSA της Βενεζουέλας υπό μορφή προκαταβολών για παραδόσεις πετρελαίου. Το δάνειο αυτό πρόκειται να εξοφληθεί εν μέρει μέσω εκχώρησης μετοχικού κεφαλαίου στη Rosneft στα μεγάλα πρότζεκτ της PDVSA και εν μέρει μέσω μεταφοράς πετρελαίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην κατοχή της Rosneft έχει περάσει και το 49,9% των διυλιστηρίων της κρατικοποιημένης αμερικανικής εταιρίας Citgo, λόγω κατάπτωσης των εγγυήσεων ενός δανείου ύψους 1,5 δισ. ευρώ.Το υπόλοιπο 50,1% ανήκει ακόμα στην PDVSA αλλά βρίσκεται ενεχυριασμένο στα χέρια της Rosneft, έναντι ενός ομολόγου που λήγει το 2020.
Γιάννης Μαντζίκος
Sergei Chirikov/Pool Photo via AP
