Η επόμενη ημέρα της χώρας συνδέεται άμεσα με την φορολογική μεταρρύθμιση. Καμία σοβαρή στροφή στο αναπτυξιακό μοντέλο δεν μπορεί να περπατήσει αν δεν μειωθούν τα βάρη στην μισθωτή εργασία. Κανείς επενδυτής δεν πρόκειται να προτιμήσει την Ελλάδα αν δεν ελαττωθούν οι συντελεστές στην φορολογία και στις ασφαλιστικές εισφορές.
Στην λογική αυτή στηρίζονται οι προτάσεις της επιτροπής Πισσαρίδη για τον επανασχεδιασμό του φορολογικού συστήματος, κεφάλαιο που – όχι τυχαία- καταλαμβάνει μεγάλο μέρος του πακέτου των 151 σελίδων το οποίο αυτή παρουσίασε χθες στον πρωθυπουργό.
Η μείωση των φόρων στην εργασία αποτελεί το «κλειδί» για το σχέδιο Πισσαρίδη. Σε μια κλειστή οικονομία σαν την ελληνική, υπερρυθμισμένη, εσωστρεφή, με χαμηλή παραγωγικότητα και μεγάλη παραοικονομία, τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει αν δεν μειωθούν πρώτα οι φόροι, ειδικά εκείνοι στα μεσαία και υψηλότερα εισοδήματα.
Σήμερα το άθροισμα της φορολογικής επιβάρυνσης στην Ελλάδα, δηλαδή ο φόρος εισοδήματος συν οι ασφαλιστικές εισφορές, βρίσκεται στο 32% για τα χαμηλά εισοδήματα έως τα 12.500 ευρώ μεικτά. Δηλαδή στα 100 ευρώ του μισθολογικού κόστους ενός εργαζόμενου, τα 32 καταλήγουν στο κράτος.
Εκεί που η κατάσταση αλλάζει επί τα χείρω και η πρόσληψη ενός εργαζομένου με υψηλές δεξιότητες καθίσταται για μια μικρή ή μεσαία επιχείρηση υπόθεση σχεδόν απαγορευτική αφορά στην κατηγορία των μεσαίων εισοδημάτων και άνω.
Για 25.000 ευρώ μεικτό εισόδημα η φορολογία είναι 45%, για 30.000 ευρώ ανεβαίνει στο 55%, για 50.000 ευρώ το κράτος κρατά το 61% και για 60.000 ευρώ το αντίστοιχο ποσοστό εκτινάσσεται στο 67%.
Αν μια επιχείρηση για παράδειγμα τεχνολογίας με φιλόδοξους στόχους θέλει να κρατήσει τους ταλαντούχους μηχανικούς της ή να φέρει στελέχη από το εξωτερικό, δεν μπορεί να το κάνει.
Σαν αποτέλεσμα, όπως σημειώνει και το κείμενο της επιτροπής, πολλές επιχειρήσεις προκειμένου να αποφύγουν το πλήρες κόστος της υπερφορολόγησης, επιλέγουν την μερική έστω παραοικονομία. Επιλογή που με την σειρά της έχει για τις ίδιες μεγάλο κόστος. Οι επιχειρήσεις αυτές δημιουργούν λιγοστές θέσεις εργασίας, χαμηλών προοπτικών, χαμηλών αμοιβών και συχνά ημιδηλωμένες. Εγκλωβίζονται σε μικρά και ανοργάνωτα σχήματα χαμηλής ανταγωνιστικότητας, χωρίς ικανό προσωπικό, άρα χωρίς καμία ελπίδα επιβίωσης στην εποχή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Ο φαύλος κύκλος κλείνει με το Δημόσιο να χάνει έσοδα αφού οι τζίροι των επιχειρήσεων είναι μικροί, η οικονομία ως σύνολο παραμένει μη ανταγωνιστική με αδύναμη παραγωγική βάση και όλο αυτό φυσικά επιστρέφει πίσω στην κοινωνία η οποία και βιώνει τις συνέπειες.
Στην ουσία, όλες οι αλλαγές που προτείνει η επιτροπή Πισσαρίδη, από την στροφή στην μεταποίηση και την πράσινη οικονομία έως την ανάδειξη νέων τομέων επιχειρηματικότητας, πέραν του τουρισμού, περνούν αναγκαστικά από την μείωση της φορολογίας στην μισθωτή εργασία.
Στόχος της πρότασης είναι να αναδείξει ότι οι πλέον παραγωγικοί συμπολίτες μας περιορίζονται συχνά σε επαγγελματικές σταδιοδρομίες με χαμηλότερα εισοδήματα, διαφορετικά μεταναστεύουν. Έτσι όμως η οικονομία και κυρίως οι επιχειρήσεις χάνουν τα πλέον παραγωγικά και περιζήτητα στελέχη τους. Στελέχη με κρίσιμο ρόλο για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, εργαζόμενοι που εξασφαλίζουν την ικανότητα της οικονομίας και κοινωνίας να αξιοποιήσει, τελικά προς όφελος όλων, τις ευκαιρίες που δίνει η 4η βιομηχανική επανάσταση.
Οι τρεις πυλώνες στο Ασφαλιστικό
Πέραν των παραπάνω, το κείμενο της επιτροπής κάνει ιδιαίτερη αναφορά στην μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος, όπου σήμερα το κράτος καλύπτει σχεδόν το 100% των συντάξεων. Κεντρική πρόταση είναι η ανάγκη τα επαγγελματικά ταμεία να γίνουν ο 2ος πυλώνας του ασφαλιστικού και να ενισχυθεί με κίνητρα ο 3ος, δηλαδή το σκέλος της ιδιωτικής ασφάλισης.
Η μετατροπή του σε σύστημα τριών πυλώνων, όπως σε πολλές χώρες του εξωτερικού, σημαίνει ότι οι κρατικές συντάξεις (και οι αντίστοιχες εισφορές) θα ανέρχονται στο μισό περίπου των τωρινών και θα συμπληρώνονται από ιδιωτικές ή και επαγγελματικές συντάξεις-με τις τελευταίες να είναι συνάρτηση των αποταμιεύσεων, χωρίς μεταφορές μεταξύ γενεών ή επαγγελμάτων.
Σε ένα σύστημα πολλαπλών πυλώνων, οι εισφορές που ένας εργαζόμενος θα πληρώνει για την ιδιωτική του σύνταξη θα του "ανήκουν", ως μέρος του ατομικού του συνταξιοδοτικού λογαριασμού, και επομένως θα αντιμετωπίζονται ως αποταμίευση και όχι ως φόρος στην εργασία. Επιπλέον θα μπορούν να επιδοτούνται από το κράτος, για παράδειγμα με το να καταβάλλονται από το μεικτό και όχι το καθαρό εισόδημα, όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ, στη Βρετανία, και σε πολλές άλλες χώρες με αντίστοιχα συστήματα
