Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Στη Βουλή κατατέθηκε το φορολογικό νομοσχέδιο το οποίο για πρώτη φορά μετά από 10 χρόνια περιλαμβάνει μειώσεις και διευκολύνσεις για όλους. Από τη μείωση του φόρου εισοδήματος για τα φυσικά πρόσωπα και τη μείωση των συντελεστών για τις επιχειρήσεις, μέχρι τον διπλασιασμό των δόσεων για όσους χρωστούν στο ελληνικό δημόσιο. Το σχέδιο νόμου περιλαμβάνει και αρκετές διορθώσεις σε σχέση με αυτό που δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση οι οποίες προέκυψαν μετά από τα σχόλια των πολιτών.
Συγκεκριμένα τροποποιείται η ρύθμιση για τις e-αποδείξεις (περιλαμβάνεται και η διατροφή στα έξοδα) αλλά και η διάταξη που προβλέπει έκπτωση φόρου 40% για δαπάνες (υπηρεσίες ) επισκευής κτιρίων (θα συνεχίσει να προσμετράται η υφιστάμενη έκπτωση 5%). Ταυτόχρονα περιλαμβάνει διάταξη που ορίζει τη μείωση της φορολογία στα δικαιώματα προαίρεσης αγορών μετοχών, τα γνωστά stock options. Πρόθεση της κυβέρνησης, είναι τα stock options να φορολογούνται αυτοτελώς με συντελεστή 15%. Σήμερα τα δικαιώματα φορολογούνται ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες με συντελεστή που φθάνει το 45%.
Οι σημαντικότερες αλλαγές του φορολογικού νομοσχεδίου:
- η δραστική μείωση των φόρων εισοδήματος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις,
- η μείωση του φόρου μερισμάτων που διανέμουν τα νομικά πρόσωπα,
- η επιβράβευση της επιχειρηματικότητας προς όφελος των εργαζομένων και της πραγματικής οικονομίας,
- η ευνοϊκή αντιμετώπιση δράσεων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και παροχών υπέρ των εργαζομένων,
- η προσέλκυση ξένων επενδυτών στην Ελλάδα με ισχυρά επενδυτικά κίνητρα.
Αναλυτικότερα προβλέπονται τα εξής στους επιμέρους τομείς:
Α. Στον τομέα της φορολογικής ελάφρυνσης των φυσικών προσώπων και των επιχειρήσεων, οι κυριότερες φορολογικές ελαφρύνσεις περιλαμβάνουν:
- Μείωση του συντελεστή φορολογίας εισοδήματος των επιχειρήσεων από το 28% που είναι σήμερα στο 24% για το 2019, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ συνεχίζει να ισχύει η μείωση κατά 50% του φορολογικού συντελεστή του πρώτου κλιμακίου της για τις νεοφυείς επιχειρήσεις για τα τρία πρώτα χρόνια λειτουργίας τους. Επισημαίνεται ότι σταθερή βούληση αποτελεί η περαιτέρω μείωση του συντελεστή της φορολογίας εισοδήματος των νομικών προσώπων κατά τα επόμενα έτη, με σκοπό η ελληνική οικονομία να ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά της πιο δυναμικά στο ευρωπαϊκό και διεθνές οικονομικό περιβάλλον.
- Καθιέρωση εισαγωγικού φορολογικού συντελεστή 9% για φυσικά πρόσωπα, ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες, μισθωτούς και συνταξιούχους, από 22% που είναι σήμερα. Με τη μείωση αυτή αναμένεται να ευνοηθούν όχι μόνο όσοι έχουν εισόδημα κάτω των 10.000 ευρώ, αλλά το σύνολο των φορολογουμένων, αφού το εισόδημά τους φορολογείται κλιμακωτά. Επιπλέον, μειώνονται κατά μία ποσοστιαία μονάδα και οι συντελεστές για τα υψηλότερα εισοδήματα.
- Καθιέρωση χαμηλού φορολογικού συντελεστή 10% για τα αγροτικά συνεταιριστικά σχήματα με στόχο την ελάφρυνση τους από τα φορολογικά βάρη και την ταυτόχρονη δυνατότητα ανάπτυξης του πρωτογενή τομέα της ελληνικής οικονομίας, μέσω της σύστασης νέων αγροτικών σχημάτων.
- Μείωση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος στο 95% του φόρου που προκύπτει για τα νομικά πρόσωπα (για το 2018).
Επιπρόσθετα, αναπροσαρμόζεται η μείωση του φόρου εισοδήματος με βάση τον αριθμό των παιδιών, εφαρμόζονται μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ για τη στήριξη ευπαθών ομάδων (βρεφική προστασία), καθώς και για την κοινωνική προστασία και αποκαθίστανται διαπιστωμένες ανισότητες σε βάρος ευπαθών κοινωνικών ομάδων, ήτοι:
- Αύξηση του «αφορολόγητου» κατά 1.000 ευρώ για κάθε προστατευόμενο τέκνο, ανεξαρτήτως αριθμού αυτών, ενώ ειδικά για τους πολύτεκνους με 5 παιδιά και άνω δεν ισχύει η μείωση των 20 ευρώ για κάθε 1.000 ευρώ αύξησης του εισοδήματός τους, εφόσον το φορολογητέο τους εισόδημα υπερβαίνει τα 12.000 ευρώ.
- Απαλλαγή από την εισφορά αλληλεγγύης όλων των ΑμεΑ με ποσοστό αναπηρίας από 80% και άνω ανεξαρτήτως της μορφής της αναπηρίας.
- Μείωση του ΦΠΑ για τα βρεφικά είδη από το 24% που είναι σήμερα στον μειωμένο συντελεστή 13%.
- Μείωση του ΦΠΑ για τα κράνη των μοτοσικλετιστών και τα παιδικά καθίσματα από το 24% που είναι σήμερα στον μειωμένο συντελεστή 13%.
- Εξορθολογισμός του τρόπου φορολόγησης των stock options, για τα οποία πλέον η υπεραξία από την άσκησή τους, δε θα προστίθεται στα λοιπά εισοδήματα του φορολογούμενου, προκειμένου να υπαχθεί στην φορολόγηση με βάση την κλίμακα, αλλά αντίθετα θα φορολογείται αυτοτελώς με συντελεστή 15%.
- Οι καταβολές προς τους εργαζομένους λόγω εξαγοράς ασφαλιστηρίου συμβολαίου τους εξαιτίας της συμμετοχής τους σε εθελούσια έξοδο, δεν αποτελούν πλέον πρόωρη εξαγορά και δεν φορολογούνται με συντελεστή προσαυξημένο κατά 50%.
- Αναγωγή των ανείσπρακτων δεδουλευμένων αποδοχών που εισπράττονται το έτος 2014 και μετά και εφόσον αναγράφονται διακεκριμένα στην ετήσια βεβαίωση αποδοχών που χορηγείται στον δικαιούχο ή προκύπτει με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο το έτος στο οποίο ανάγονται, σε φόρο με βάση τις διατάξεις του έτους που ανάγονται.
- Εξορθολογίζονται οι παροχές σε είδος προς τους εργαζομένους με τη μορφή εταιρικού αυτοκινήτου, με τη φορολόγησή τους κλιμακωτά, με βάση τη Λιανική Τιμή Προ Φόρων και με νέους δικαιότερους συντελεστές ανά κλιμάκιο και με εξαίρεση από τη φορολόγηση ως εισόδημα των οχημάτων που παραχωρούνται αποκλειστικά για επαγγελματικούς σκοπούς και έχουν Λιανική Τιμή Πώλησης προ Φόρων έως 17.000 ευρώ.
- Όσον αφορά τις παροχές σε είδος με τη μορφή δανείου, πλέον ως παροχή σε είδος δεν λογίζεται το σύνολο του ποσού του δανείου, αλλά η διαφορά των τόκων που προκύπτει με βάση το επιτόκιο με το οποίο βαρύνεται το δάνειο που λαμβάνει ο εργαζόμενος και του επιτοκίου με το οποίο θα βαρυνόταν αν λάμβανε το δάνειο με επιτόκιο ίσο με το μέσο επιτόκιο της αγοράς.
- Γίνεται διασάφηση ότι η παροχή σε είδος προσμετράται στο εισόδημα αυτού που τη λαμβάνει, κατά το τμήμα της που υπερβαίνει τα 300 ευρώ σε αξία.
- Καταργείται η εισφορά 0,6% του ν. 128/1975 στις πιστώσεις factoring και leasing με στόχο τη μείωση του κόστους χρηματοδότησης και συνεπώς λειτουργίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
- Παρατείνεται ο τρόπος φορολόγησης οχημάτων δημοσίας χρήσης.
- Τέλος, εξορθολογίζεται ο τρόπος φορολόγησης των εταιρειών επενδύσεων όπως των εταιρειών που επενδύουν σε ακίνητη περιουσία (ΑΕΕΑΠ), των αμοιβαίων κεφαλαίων ακινήτων, των εταιρειών επενδύσεων χαρτοφυλακίου και των ΟΣΕΚΑ με στόχο την ενίσχυση της πραγματοποίησης επενδύσεων.
Β. Συγκαταλέγονται σημαντικά κίνητρα για την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων και κεφαλαίων. Ειδικότερα:
- Με στόχο την προσέλκυση επενδύσεων, αποσαφηνίζεται και απλουστεύεται η νομοθεσία για τη φορολογική κατοικία ενώ παράλληλα θεσπίζεται εναλλακτικός τρόπος φορολόγησης των εισοδημάτων αλλοδαπής προέλευσης με πληρωμή ετήσιου κατ' αποκοπή φόρου στις περιπτώσεις επενδύσεων άνω των 500.000 ευρώ.
- Περαιτέρω, μειώνεται ο συντελεστής φορολόγησης των μερισμάτων από 10% σε 5% και θεσπίζεται η υπό όρους απαλλαγή νομικών προσώπων που είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας από το φόρο υπεραξίας μεταβίβασης τίτλων συμμετοχής.
- Επίσης, προβλέπεται απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος και την εισφορά αλληλεγγύης των τόκων εταιρικών ομολόγων εισηγμένων σε οργανωμένη αγορά.
- Ρυθμίζεται η αγορά για τις ναυλώτριες εταιρίες γυμνών πλοίων (bareboat chartering) και πλοίων υπό χρηματοδοτική μίσθωση, όπως και θέματα φορολογίας ρυμουλκών, αλιευτικών πλοίων και πλοίων δεύτερης κατηγορίας.
Γ. Εισάγονται μέτρα για την επανεκκίνηση της οικονομίας σε σημαντικούς κλάδους με συνεισφορά στο ΑΕΠ της χώρας και που έχουν πληγεί ιδιαίτερα από την οικονομική κρίση. Ειδικότερα:
- Αναστέλλεται η επιβολή ΦΠΑ στις οικοδομές με άδεια από 1-1-2006 και εφεξής, ενώ η αναστολή του Φ.Π.Α. καταλαμβάνει και την αντιπαροχή.
- Αναστέλλεται η επιβολή του φόρου υπεραξίας στη μεταβίβαση ακινήτων για τρία χρόνια.
- Εισάγονται κίνητρα για την πραγματοποίηση δαπανών που θα πραγματοποιηθούν για τη λήψη υπηρεσιών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων, με τη χορήγηση έκπτωσης φόρου 40% για δαπάνες των σχετικών εργασιών, με συνολικό ύψος δαπάνης τις 16.000 ευρώ, ισόποσα κατανεμημένες σε περίοδο 4 ετών.
- Aυξάνεται ο μέγιστος αριθμός των δόσεων της πάγιας ρύθμισης οφειλών από 12 σε 24 και σε ειδικές περιπτώσεις έκτακτων οφειλών από 24 σε 48. Παρέχεται η δυνατότητα ένταξης των ίδιων οφειλών από τον ίδιο οφειλέτη για δεύτερη φορά εάν η ρύθμιση απολεσθεί για οποιοδήποτε λόγο που αφορά σε υπαιτιότητά του.
- Μειώνεται το μίσθωμα για την εκμίσθωση δημόσιων ιχθυοτρόφων υδάτων σε αλιευτικούς συνεταιρισμούς από 10% σε 5% επί της αξίας των αλιευμάτων.
Δ. Εισάγονται φορολογικά μέτρα για την ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξης, όπως:
- Η εισαγωγή δέσμης μέτρων για την προώθηση χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς και οχημάτων μηδενικών ή χαμηλών ρύπων, παρακολουθώντας βέλτιστες πρακτικές άλλων κρατών-μελών. Πιο συγκεκριμένα, δεν λογίζεται ως παροχή σε είδος η χορήγηση αυτοκινήτου οχήματος χαμηλών ή μηδενικών ρύπων. Επιπλέον χορηγείται στην επιχείρηση η δυνατότητα υπερέκπτωσης κατά 30% της δαπάνης για τη μίσθωση αυτοκινήτου μηδενικών ή χαμηλών ρύπων, ενώ και για τη δαπάνη αγοράς, εγκατάστασης και λειτουργίας δημόσια προσβάσιμων σημείων φόρτισης οχημάτων μηδενικών ή χαμηλών ρύπων χορηγείται στην επιχείρηση η δυνατότητα υπερέκπτωσης κατά 30% της ανωτέρω δαπάνης. Τέλος, χορηγείται στην επιχείρηση η δυνατότητα υπεραποσβέσεων με αυξημένους συντελεστές έναντι των υφιστάμενων για την απόκτηση επιβατικών αυτοκινήτων, φορτηγών και λεωφορείων τα οποία είναι χαμηλών ή μηδενικών ρύπων.
- Η ενίσχυση της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και των παροχών στους εργαζόμενους, δίδοντας:
- έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων για τις δαπάνες που αφορούν σε δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης,κάρτες απεριορίστων διαδρομών στα ΜΜΜ χωρίς αυτές να αποτελούν εισόδημα για τον εργαζόμενο,
- ενίσχυση της παροχής δωρεών σε χρήμα και σε είδος από ιδρύματα προς το Δημόσιο, μέσω της έκπτωσης από το εισόδημα των δαπανών για δωρεές σε χρήμα ή σε είδος προς το Ελληνικό Δημόσιο και τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης.
Ε. Σημαντική παρέμβαση στην κατεύθυνση της διαφάνειας και του περιορισμού της φοροδιαφυγής είναι οι ρυθμίσεις για την επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Ειδικότερα:
- Οι μισθωτοί, συνταξιούχοι, ελεύθεροι επαγγελματίες και εισοδηματίες θα πρέπει να πραγματοποιούν δαπάνες ίσες με το 30% του πραγματικού τους εισοδήματος με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.
Επιπρόσθετα, θα πρέπει να σημειωθεί ότι πέραν των ανωτέρω:
1. Στον υπολογισμό του πραγματικού εισοδήματος δεν περιλαμβάνεται το ποσό της εισφοράς αλληλεγγύης, καθώς και το ποσό της διατροφής διαζευγμένου συζύγου ή τέκνου.
2. Σε περίπτωση που έχουν πραγματοποιηθεί δαπάνες που αφορούν καταβολές φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων και ΕΝΦΙΑ, δανειακές υποχρεώσεις προς χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και ενοίκια, οι οποίες υπερβαίνουν το 60% του πραγματικού εισοδήματος, το απαιτούμενο ποσοστό δαπανών περιορίζεται από το τριάντα τοις εκατό (30%) στο είκοσι τοις εκατό (20%) του πραγματικού τους εισοδήματος
3. Στον φορολογούμενο του οποίου έχει κατασχεθεί ο λογαριασμός, το όριο δαπανών περιορίζεται στις πέντε χιλιάδες ευρώ (5.000 €).
4. Προβλέπονται εξαιρέσεις για φορολογούμενους που έχουν αντικειμενικές δυσκολίες χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής.
ΣΤ. Γίνονται παρεμβάσεις για την μείωση του γραφειοκρατικού φόρτου της Φορολογικής Διοίκησης και των επιχειρήσεων, με ταυτόχρονη ωφέλεια των φορολογουμένων.
- Γίνεται εφάπαξ διαγραφή οφειλών φυσικών και νομικών προσώπων συνολικής αξίας έως 10 ευρώ ανά φορολογούμενο. Με αυτό τον τρόπο, αφενός αποφορτίζεται η Φορολογική Διοίκηση από το γραφειοκρατικό κόστος για την παρακολούθηση των οφειλών αυτών, ενώ πάνω από 500.000 φορολογούμενοι θα αποκτήσουν και πάλι τη δυνατότητα έκδοσης φορολογικής ενημερότητας, με ότι θετικό αυτό συνεπάγεται για την οικονομική δραστηριότητά τους.
- Εφαρμόζεται η περιοδική διαγραφή μικροοφειλών συνολικής αξίας έως 1 ευρώ ανά φορολογούμενο, προκειμένου και με αυτό τον τρόπο να αποφορτιστεί η λειτουργία της Φορολογικής Διοίκησης.
- Δίνεται στις επιχειρήσεις η δυνατότητα να διαγράφουν ποσά ληξιπρόθεσμων οφειλών από πελάτες τους, συνολικού ύψους έως 300 ευρώ ανά οφειλέτη, χωρίς να χρειάζεται να έχουν εξασκήσει προηγουμένως όλες τις νόμιμες διαδικασίες για την είσπραξή τους, δεδομένου ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων το κόστος της διαδικασίας είναι υψηλότερο από το ύψος της οφειλής.
- Τέλος, επιστρέφεται ή διαγράφεται ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης ΕΦΚ που βεβαιώθηκε για κρασιά τα οποία μέχρι και την τελευταία ημέρα ισχύος του ΕΦΚ κρασιού (31.12.2018) δεν είχαν διατεθεί στην κατανάλωση.
Τα παραπάνω μέτρα αναμένεται να λειτουργήσουν με πολλαπλασιαστικά οφέλη για την ελληνική οικονομία και κοινωνία διαμορφώνοντας ένα νέο οικονομικό περιβάλλον με ευκαιρίες και δυνατότητες για όλους τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.
Το σχέδιο νόμου μπορείτε να το διαβάσετε εδώ.
