Της Μαίρης Βενέτη
Στην πρόσφατη Ετήσια Σύνοδο του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, ασχοληθήκαμε κυρίως με «τα του οίκου» μας, με σαφή επικέντρωση στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ατζέντα του Υπουργού Οικονομικών.
Στο παγκόσμιο όμως χωριό κανείς δεν είναι ανεξάρτητος.
Για παράδειγμα, οι εισαγωγές μιας χώρας είναι ταυτόχρονα οι εξαγωγές κάποιων άλλων χωρών.
Με την ίδιο λογική, το χρέος ενός εκδότη είναι ταυτόχρονα και η πρόσοδος -κουπόνι- του ομολογιούχου, κοκ.
Καθώς ο χρηματοοικονομικός χάρτης έχει ελάχιστες γραμμές με χρέη συνόρων, όλοι λίγο πολύ αλληλοσυνδεόμαστε σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό.
Γι' αυτό ακριβώς τα τελευταία χρόνια βλέπουμε ότι σπάνια ένα σοβαρό πρόβλημα παραμένει μέσα στα στενά όρια της εντοπιότητας του.
Ως εκ τούτου, οι λεπτομέρειες των Συνόδων Κορυφής, των συνεδριάσεων των Κεντρικών Τραπεζών, των Ετήσιων Συνόδων Διεθνών Οργανισμών κ.ά, πρέπει να αναζητούνται με τη δέουσα επιμέλεια.
Στην συγκεκριμένη λοιπόν Ετήσια Σύνοδο του ΔΝΤ, η εισηγητική τοποθέτησή της Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα -η νέα επικεφαλής– είχε ένα μεγάλο «λαβράκι».
Μιλώντας για τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία, υπογράμμισε με ιδιαίτερη έμφαση τα στοιχεία που αναδεικνύουν ότι από πλευράς χρέους, η κατάσταση είναι σε χειρότερο σημείο από εκείνη που οδήγησε στο ξέσπασμα της κρίσης του 2008.
Εν συνεχεία όμως, έγινε εξαιρετικά συγκεκριμένη.
Αναφέρθηκε στο χρέος της τάξης των 19 τρισ. δολαρίων που έχει συσσωρευτεί στην τελευταία επενδυτική βαθμίδα (Investment grade). (σ.σ: Να υπενθυμίσουμε ότι η χαμηλότερη βαθμίδα της επενδυτικής κατηγορίας για την S&P και τη Fitch θεωρείται η αξιολόγηση με ΒΒΒ, ενώ για τον Moody's η αξιολόγηση με Baa).
Το χρέος αυτό αντιστοιχεί στο 40% του συνολικού χρέους-ιδιωτικού και κρατικού- των οχτώ ισχυρότερων οικονομιών του πλανήτη.
Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι μιλάμε για συσσώρευση ενός εκρηκτικού μεγέθους εκδόσεων χρέους στο τελευταίο σκαλί της επενδυτικής αξιολόγησης, ένα μέγεθος κατά 35% μεγαλύτερο από το αντίστοιχο του 2008.
Αν λοιπόν η παγκόσμια οικονομία συνεχίσει να επιβραδύνεται, τότε σύμφωνα με την Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα προφανώς και ενδέχεται να υπάρξουν υποβαθμίσεις από το τελευταίο σκαλί του investment grade σε non investment grade.
(σ.σ: Η στήλη τη Δευτέρα θα φιλοξενήσει κάποιες ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις για τις εταιρείες με αξιολόγηση BBB + και BBB).
Αν συμβεί κάτι τέτοιο είτε λόγω ύφεσης, είτε λόγω μεμονωμένων χρεοστασίων που θα τραυματίσουν σοβαρά την επενδυτική ψυχολογία, η αντίδραση θα είναι η κλασική: Ρευστοποιήσεις.
Οι αγοραστές όμως των επίκινδυνων assets ενεργητικού δηλώνουν το παρόν μόνο τις ηλιόλουστες μέρες.
Στις καταιγίδες παραμένουν βαθιά κρυμμένοι στα καταφύγια τους, ήτοι στον χρυσό στο γιεν, στο ελβετικό φράγκο και φυσικά στα ομόλογα υψηλής πιστοληπτικής αξιολόγησης.
Ποιος θα είναι λοιπόν ο αντισυμβαλλόμενος στις πωλήσεις των ομολόγων μη επενδυτικής βαθμίδας; Aκόμα μεγαλύτερο είναι το ερώτημα: Σε ποιες τιμές θα δηλώσει το παρόν;
Οι συζητήσεις αυτές προκάλεσαν ιδιαίτερη ανησυχία στους συμμετέχοντες στη Σύνοδο και έφεραν για άλλη μια φορά στο επίκεντρο τα κριτήρια των οίκων αξιολόγησης, ορισμένοι εκ των οποίων ήδη δέχονται δριμεία κριτική όσον αφορά την επιλογή τους να παρέχουν στους πελάτες τους αξιολογήσεις χρέους που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Όλοι βέβαια εξέφρασαν για άλλη μια φορά την εμπιστοσύνη στο ότι σε κάθε περίπτωση ενεργοποίησης ενός τέτοιου σεναρίου, η FED και η ΕΚΤ θα αναλάβουν έγκαιρα δράση.
Ακριβώς αυτή η βεβαιότητα άλλωστε δημιουργεί τον πλήρη φαύλο κύκλο που ζούμε τα τελευταία χρόνια: Aπό τη μια οξύνει το φαινόμενο της αναζήτησης αποδόσεων ανεξαρτήτως ρίσκου, μιας και οι ολοένα χαμηλότερες αποδόσεις από ομόλογα υψηλής πιστοληπτικής αξιολόγησης οδηγούν τους επενδυτές σε πιο ριψοκίνδυνα, λιγότερο γνώριμα και πιο δύσκολο να πουληθούν στοιχεία ενεργητικού.
Από την άλλη, λειτουργεί σαν έμμεσος εκβιασμός στους Κεντρικούς Τραπεζίτες, οι οποίοι νιώθοντας την ανάσα των μαζικών ρευστοποιήσεων δίνουν συνεχώς την απαραίτητη δόση ρευστότητας που απαιτούν οι αγορές έναντι να συνεχίσουν το ράλι τιμών.
Όμως θα πρέπει να κατανοηθεί ότι ακόμα και για τις Κεντρικές Τράπεζες υπάρχουν όρια δράσης.
Άλλωστε το ζητούμενο θα πρέπει κάποια στιγμή να μεταφερθεί στην ουσία.
Και αυτή δεν είναι προσανατολισμένη μόνο στις μειώσεις επιτοκίων, αλλά στην αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας, την ισχυρή ανάπτυξη, το υγιές ύψος του πληθωρισμού, τις ισχυρές δαπάνες πάγιου κεφαλαίου κ.ο.κ.
Επενδυτικά αντανακλαστικά
Μέχρι να «δούμε» αυτή την ουσία, καλό είναι να υπάρξει μια επαναφορά του εξορθολογισμού στις επενδυτικές αποφάσεις.
Αυτό δε σημαίνει ότι θα απομακρυνθούμε της κλασσικής αξίας ότι η τάση είναι φίλη μας.
Αν οι γεωπολιτικές αστάθειες δεν εκτραχυνθούν και με τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ μπροστά μας, οι αγορές ceteris paribus θα συνεχίσουν να προσελκύουν το επενδυτικό ενδιαφέρον.
Οι μακροπρόθεσμοι και πιο συντηρητικοί επενδυτές όμως, φροντίζουν ήδη για την επαναφορά των χαρτοφυλακίων στο ρίσκο που συνάδει με το επενδυτικό τους προφίλ.
Αυτή η κατηγορία επενδυτών λοιπόν, θα ήταν συνετό να αξιοποιήσει- ως ένα ποσοστό προς το παρόν - τις αυξήσεις στις τιμές των στοιχείων ενεργητικού, ώστε να ανεβάσει τη ρευστότητα, έναντι όχι μόνο να μειώσει το συνολικό ρίσκο, αλλά και για να αποκτήσει τη δυνατότητα να εκμεταλλευτεί μελλοντικές αναταράξεις.
Βασική προτεραιότητα είναι να ανεβεί η ποιότητα των κρατικών και εταιρικών ομολόγων, εστιάζοντας σε εκδότες με πιο ισχυρούς ισολογισμούς και πιο διαφοροποιημένα επιχειρηματικά μοντέλα, ακόμα και αν πρέπει να θυσιαστεί ένα μέρος των μελλοντικών αποδόσεων, έναντι να εναρμονιστεί το ρίσκο που αναλαμβάνεται από το εκάστοτε επενδυτικό προφίλ.
Η μετακίνηση παράλληλα από παθητικές σε ενεργητικές επενδυτικές στρατηγικές για ανοίγματα σε στοιχεία ενεργητικού που είναι πιο δύσκολο να ρευστοποιηθούν έχει το νόημα της, ενώ οι στρατηγικές hedging στο πιο risky κομμάτι του χαρτοφυλακίου για τους έχοντες γνώση, εξοικείωση ή επενδυτικό σύμβουλο είναι απαραίτητες.
Όσον αφορά τις μετοχές θα πρέπει να προτιμήσουν γεωγραφικές περιοχές με ισχυρά θεμελιώδη μεγέθη, όσο γίνεται λιγότερο εκτεθειμένες στην αποδυνάμωση του διεθνούς εμπορίου, ενώ οι αμυντικές μετοχές υψηλής μερισματικής απόδοσης παραδοσιακά αποτελούν μια καλή στροφή προς ένα long χαρτοφυλάκιο μεν, με οπισθοφυλακές δε.
(Για όσους επιθυμούν εμβάθυνση των σημερινών χρηματοπιστωτικών συνθηκών η στήλη έχει φιλοξενήσει εκτενείς αναλύσεις:
Ώρα για αναπροσαρμογή χαρτοφυλακίων
Οι επιλογές των επενδυτών πριν από την επόμενη κρίση
Οι ΗΠΑ εξάγουν τη διάβρωση του ρυθμιστικού πλαισίου στην Ευρώπη
Πώς η εμπορική εμπλοκή αυξάνει τον πιστωτικό κίνδυνο
Το TLTRO III εκτόξευσε τα ευρωπαϊκά ομόλογα προδίδοντας τον... Ευρωπαίο ασθενή)
* * *
Αποποίηση Ευθύνης: Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή, ή προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερομένων προϊόντων.
Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται, βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δεν δίνεται ότι είναι ακριβείς ή πλήρεις και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
