Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Το «μαξιλάρι», ύψους 657 εκατ. ευρώ, που «περίσσεψαν» από τις εφάπαξ πληρωμές των ειδικών μισθολογίων μετατράπηκε, λογιστικά τουλάχιστον, σε 13η σύνταξη, όπως αποκαλύπτουν τα στοιχεία του προϋπολογισμού για το πρώτο πεντάμηνο του έτους.
Μάλιστα, το ποσό αυτό δεν έφτασε με αποτέλεσμα να αποδοθούν στον ΕΦΚΑ επιπλέον περίπου 314 εκατ. ευρώ. Η κυβέρνηση τον περασμένο Μάιο, λίγες μέρες πριν από τις ευρωεκλογές, έδωσε συνολικά 971 εκατ. για να καλυφθεί η προεκλογική παροχή στους συνταξιούχους.
H εικόνα του προϋπολογισμού, παρά το πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 916 εκατ. ευρώ, που παρουσιάζει για το διάστημα Ιανουαρίου - Μαΐου είναι άκρως προβληματική, τόσο στον τομέα των εσόδων όσο και των δαπανών. Και αυτό καθώς τα έσοδα του προϋπολογισμού στηρίχθηκαν κατά κύριο λόγο στην είσπραξη ποσού 1,12 δισ. ευρώ από την επέκταση της σύμβασης παραχώρησης του «Ελ. Βενιζέλος», αλλά και από τα ANFAs, 644 εκατ. ευρώ, ποσό το οποίο δεν είχε προβλεφθεί στον προϋπολογισμό του 2019.
Συνολικά τα έσοδα καταγράφουν αύξηση 2,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων μόνο τα 640 εκατ. ευρώ προέρχονται από φόρους και συγκεκριμένα από τον ΦΠΑ.
Στον τομέα των δαπανών καταγράφεται υπέρβαση 255 εκατ. ευρώ, ενώ την ίδια στιγμή το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων υποεκτελείται, όπως και τα προηγούμενα χρόνια.
Εάν δεν υπήρχαν τα έκτακτα έσοδα των 1,75 δισ. (από την επέκταση της παραχώρησης και τα ANFAs) o προϋπολογισμός θα ήταν ελλειμματικός.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 20,186 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2,546 δισ. ευρώ ή 14,4% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το 2019 στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2019.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 21,933 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,703 δισ. ευρώ ή 14,1% έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2019 αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:
α) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 664 εκατ. ευρώ ή 11,6%, στο οποίο περιλαμβάνεται ΦΠΑ ύψους 271,6 εκατ. ευρώ που αφορά στην επέκταση της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών,
β) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 29 εκατ. ευρώ ή 1,7%,
γ) Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 96 εκατ. ευρώ ή 14,1%,
δ) Φόροι και δασμοί επί εισαγωγών κατά 17 εκατ. ευρώ ή 16,8%,
ε) Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 39 εκατ. ευρώ ή 7,5%,
εκ των οποίων ΕΝΦΙΑ κατά 29 εκατ. ευρώ,
στ) Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 36 εκατ. ευρώ ή 8,1%,
ζ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρείες (ΝΠ) κατά 43 εκατ. ευρώ ή 11,9%,
η) Φόροι κεφαλαίου κατά 43 εκατ. ευρώ ή 81,0%,
θ) Μεταβιβάσεις κατά 869 εκατ. ευρώ ή 71,4%, στο οποίο περιλαμβάνεται ποσό ύψους 644 εκατ. ευρώ, που εισπράχθηκε τον μήνα Μάιο 2019 από ANFAs, που δεν είχε προβλεφθεί στον Προϋπολογισμό,
ι) Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 1.107 εκατ. ευρώ ή 436,9%, στο οποίο περιλαμβάνεται ποσό ύψους 1.119 εκατ. ευρώ, που αφορά στο τίμημα (εκτός ΦΠΑ) της επέκτασης της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών,
κ) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 117 εκατ. ευρώ ή 19,6%.
Μειωμένα έναντι του στόχου την ίδια περίοδο ήταν τα έσοδα στις κάτωθι βασικές κατηγορίες:
α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 14 εκατ. ευρώ ή 1,7%,
β) ΦΠΑ καπνικών προϊόντων κατά 11 εκατ. ευρώ ή 4,1%,
γ) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 65 εκατ. ευρώ ή 7,3%,
δ) Φόροι με μορφή χαρτοσήμου κατά 21 εκατ. ευρώ ή 19,4%,
ε) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 72 εκατ. ευρώ ή 1,9%,
στ) Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 64 εκατ. ευρώ ή 12,9%,
ζ) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 101 εκατ. ευρώ ή 15,9%.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 1.747 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 157 εκατ. ευρώ από το στόχο (1.591 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 997 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 67 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, τον Μάιο 2019 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4.229 εκατ. ευρώ αυξημένο κατά 1.239 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4.785 εκατ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηναίου στόχου κατά 1.297 εκατ. ευρώ.
Οι κυριότερες κατηγορίες εσόδων στις οποίες σημειώθηκε αύξηση έναντι του στόχου τον Μάιο 2019, είναι οι κάτωθι:
α) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 252 εκατ. ευρώ, λόγω της παράτασης των προθεσμιών καταβολής Φ.Π.Α που είχε δοθεί τον Απρίλιο,
β) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 26 εκατ. ευρώ,
γ) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 13 εκατ. ευρώ,
δ) Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 12 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ΕΝΦΙΑ κατά 10 εκατ. ευρώ,
ε) Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 15 εκατ. ευρώ,
στ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρίες (ΝΠ) κατά 27 εκατ. ευρώ,
ζ) Μεταβιβάσεις κατά 766 εκατ. ευρώ, λόγω του προαναφερόμενου ποσού ύψους 644 εκατ. ευρώ, από ANFAs,
η) Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 210 εκατ. Ευρώ, από την καταβολή του υπολειπόμενου ποσού του τιμήματος της επέκτασης της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, ύψους 215 εκατ. ευρώ,
θ) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 26 εκατ. ευρώ.
Αντίθετα, μειωμένες έναντι του στόχου ήταν τον Μάιο 2019 κυρίως οι εξής κατηγορίες εσόδων:
α) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 26 εκατ. ευρώ,
β) Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 33 εκατ. ευρώ,
γ) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 20 εκατ. ευρώ
Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 105 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 31 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Οι επιστροφές εσόδων του Μαΐου 2019 ανήλθαν σε 556 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 59 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (497 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Μαΐου 2019 ανήλθαν στα 21.945 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 255 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (21.690 εκατ. ευρώ). Η διαφορά αυτή οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι μεταβιβάσθηκαν στον ΕΦΚΑ 971 εκατ. ευρώ για την χορήγηση της 13ης σύνταξης. Με αντίρροπο χαρακτήρα (μειωτικό έναντι του στόχου) λειτούργησε η πίστωση ύψους 982 εκατ. ευρώ που είχε προβλεφθεί προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα πληρωμής, κατά το έτος 2019, των εφάπαξ χρηματικών ποσών του νόμου 4575/2018 σε περίπτωση μη ολοκλήρωσης των πληρωμών εντός του 2018 (στις πιστώσεις υπό κατανομή). Επισημαίνεται ότι οι πληρωμές που υλοποιήθηκαν έως και τον Μάιο του 2019 και αφορούν σε υπουργικές αποφάσεις εκδοθείσες το 2018, ήταν ύψους 325 εκατ. ευρώ (εμφανίζονται στη στήλη της πραγματοποίησης στη γραμμή «Παροχές σε εργαζόμενους»).
Επίσης, οι δαπάνες της μείζονος κατηγορίας «Κοινωνικές παροχές» παρουσιάζουν υπέρβαση έναντι του στόχου κατά 217 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της καταβολής του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης στην κατηγορία αυτή για το Α' τρίμηνο του 2019 ύψους 172 εκατ. ευρώ, το οποίο όμως είχε αρχικά προβλεφθεί στην κατηγορία «Μεταβιβάσεις σε ΟΚΑ». Η δαπάνη αυτή συμπεριλαμβάνεται στις μεταβιβάσεις από τον Απρίλιο του 2019 σύμφωνα με το άρθρο 1, ΚΥΑ Δ13/οικ./54653/2701/18-10-2018 (ΦΕΚ 4837 Β').
Στις πιστώσεις υπό κατανομή συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων και οι πιστώσεις του τακτικού αποθεματικού, οι οποίες κατά την διάρκεια του έτους μεταφέρονται σε άλλες μείζονες κατηγορίες για την πραγματοποίηση των σχετικών πληρωμών.
Οι δαπάνες του ΠΔΕ διαμορφώθηκαν σε 1.165 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση έναντι του στόχου κατά 140 εκατ. ευρώ.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Μαΐου 2019 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018 κατά 2.604 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω:
α) των αυξημένων επιχορηγήσεων προς τους ΟΚΑ κατά 1.214 εκατ. ευρώ κυρίως για την χορήγηση της 13ης σύνταξης και την καταβολή οικογενειακών επιδομάτων τα οποία πλέον εμφανίζονται στις «Μεταβιβάσεις», ενώ το 2018 ήταν στην κατηγορία «Κοινωνικές Παροχές»,
β) των αυξημένων πληρωμών για τόκους κατά 822 εκατ. ευρώ,
γ) των πρόσθετων αποδοχών κατά 329 εκατ. ευρώ (κυρίως οι πληρωμές των εφάπαξ χρηματικών ποσών του νόμου 4575/2018) και
δ) των δαπανών ΠΔΕ κατά 372 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα, τον Μάιο 2019 το σύνολο των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4.948 εκατ. ευρώ αυξημένο κατά 1.024 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόxo.
