Η κατακόρυφη καλλιέργεια είναι η ανερχόμενη τάση στην σύγχρονη γεωργία. Δεν γίνεται σε χωράφια αλλά σε κλειστούς χώρους, με ρυθμιζόμενες συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας και συνδυασμό φυσικού και τεχνητού φωτισμού.
Πολύ συχνά το ένα επίπεδο καλλιέργειας είναι πάνω στο άλλο σχηματίζοντας έναν πύργο ο οποίος συχνά βρίσκεται μέσα σε ένα μεγάλο κτίριο στο κέντρο μίας μεγαλούπολης.
Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου σε σχέση με τον παραδοσιακό τρόπο που χρησιμοποιείται εδώ και πάνω από 10.000 χρόνια είναι αρκετά, σύμφωνα με τους υποστηρικτές της και τις μελέτες που επικαλούνται: Η στρεμματική απόδοση της κατακόρυφης καλλιέργειας είναι τουλάχιστον 4πλάσια. Οι ανάγκες για άρδευση είναι τουλάχιστον 70% μικρότερες. Το «χωράφι» μπορεί να είναι παραγωγικό καθ’ όλη την διάρκεια του χρόνου και ο «αγρότης» δεν χρειάζεται να ανησυχεί για τις καιρικές συνθήκες και να φοβάται τους παγετούς, την ξηρασία ή τις πλημμύρες. Η μεταφορά της παραγωγής προς τα αστικά κέντρα είναι πολύ πιο εύκολη, κοστίζει πολύ λιγότερο και είναι πολύ πιο φιλική προς το περιβάλλον. Είναι σχεδόν ιδανική για βιολογικές καλλιέργειες, δεν χρειάζεται φυτοφάρμακα και έχει πολύ μικρότερη ανάγκη για λιπάσματα.
Φυσικά, δεν είναι όλα ρόδινα. Τα έξοδα για την κατασκευή και την λειτουργία μίας «κατακόρυφης φάρμας» είναι αρκετά σημαντικά από πλευράς εξοπλισμού και τεχνολογίας. Η απουσία φυσικού περιβάλλοντος και εντόμων απαιτεί την «χειροκίνητη» επικονίαση και κατ’ επέκταση πολλά εργατικά χέρια, που στα αστικά κέντρα κοστίζουν σε μία επιχείρηση περισσότερο απ’ όσο σε αγροτικές περιοχές.
Πέρα από τα παραπάνω ζητήματα, που είναι κυρίως οικονομικής φύσεως, υπάρχουν και άλλα πιθανά προβλήματα, όπως το πολύ απλό γεγονός πως μία διακοπή ρεύματος θα διαταράξει το απόλυτα ελεγχόμενο περιβάλλον και μπορεί να προκαλέσει μεγάλη ζημιά, πράγμα που φυσικά δεν ισχύει για ένα παραδοσιακό χωράφι. Επίσης, η γεύση των παραγόμενων προϊόντων δεν είναι σίγουρο πως θα είναι εφάμιλλη με αυτή των παραδοσιακών, ενώ η τιμή τους είναι αρκετά υψηλή. Και βέβαια, ορισμένες καλλιέργειες όπως π.χ. του ρυζιού, της μπανάνας, του σιταριού είναι προς το παρόν δυνατόν να γίνουν μόνο στην ύπαιθρο. Έτσι, οι κατακόρυφες καλλιέργειες περιορίζονται κυρίως σε λαχανικά και ορισμένα φρούτα.
Παρά τις όποιες αμφιβολίες, οι επενδύσεις στο Vertical Farming αυξάνονται σταθερά. Σε αυτό έχουν συντελέσει η μεγάλη στροφή προς ό,τι μπορεί να βοηθήσει στον αγώνα κατά της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής αλλά και η μεγάλη ανάπτυξη της νόμιμης καλλιέργειας ινδικής κάνναβης αφού αυτή γίνεται πολύ συχνά μέσα σε κλειστούς χώρους σε απόλυτα ελεγχόμενο περιβάλλον.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της μελετητικής εταιρείας Dealroom, οι συνολικές επενδύσεις στην αγορά του Vertical Farming από το 2014 μέχρι τώρα πλησιάζουν τα 2 δισ. δολάρια.
Από τις πιο πρόσφατες επενδυτικές κινήσεις ξεχωρίζουν τα 140 εκατομμύρια δολάρια που συγκέντρωσε η (υποστηριζόμενη από την Ιαπωνική Softbank) αμερικανική Plenty, η συνεργασία της Ταϊβανέζικης YesHealth με την Δανέζικη Nordic Harvest για την κατασκευή της μεγαλύτερης «κατακόρυφης φάρμας» της Ευρώπης στην Κοπεγχάγη και η πρόθεση της CropOne με έδρα το Ντουμπάι να κατασκευάσει στην αραβική έρημο την μεγαλύτερη «κατακόρυφη φάρμα» του κόσμου σε συνεργασία με την αεροπορική εταιρεία Emirates.
Προβλέψεις για ετήσια ανάπτυξη 25%
Το πραγματικό μέγεθος της νεαρής βιομηχανίας κατακόρυφων καλλιεργειών, με βάση τις ετήσιες πωλήσεις των προϊόντων, είναι αρκετά δύσκολο να εκτιμηθεί. Μελέτες εταιρειών όπως οι IdTechEx, Allied Market Research, Research and Markets συμφωνούν πως τα επόμενα χρόνια ο τομέας θα αναπτύσσεται με ρυθμό 25% - 30% ετησίως, αλλά η κάθε μία έχει εντελώς διαφορετική εκτίμηση από την άλλη σχετικά με την τωρινή κατάσταση.
Αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι το Vertical Farming τώρα κάνει τα πρώτα του βήματα, φαίνεται όμως πως ο κύκλος εργασιών αυτής της βιομηχανίας για το 2020 θα είναι κάτω από 1 δις δολάρια. Για την συνέχεια όμως, πιστεύουμε πως το Vertical Farming θα αναπτυχθεί πολύ πιο γρήγορα από τις τωρινές εκτιμήσεις, αφενός διότι οι επενδύσεις στον κλάδο θα αυξηθούν στα πλαίσια της συνεχιζόμενης στροφής προς τους «πράσινους» νεωτερισμούς και αφετέρου διότι το «κοινό» είναι πολύ πρόθυμο να δεχθεί αυτούς τους νεωτερισμούς, όπως είδαμε στην περίπτωση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων.
Το αν η ισχυρή ανάπτυξη θα φέρει κέρδη στις πρωτοπόρες επιχειρήσεις του κλάδου είναι αδύνατον να το ξέρουμε αυτή την στιγμή, θα αρχίσει να φαίνεται σταδιακά τα επόμενα χρόνια όσο το Vertical Farming μεγαλώνει και εξελίσσεται. Οι περισσότερες από αυτές τις εταιρείες είναι προς το παρόν εκτός χρηματιστηριακών αγορών, αλλά αυτό αλλάζει σταδιακά και οι τολμηροί επενδυτές που πιστεύουν στις προοπτικές του Vertical Farming μπορούν πλέον να κινηθούν χρηματιστηριακά, γνωρίζοντας όμως πως οι κίνδυνοι είναι αρκετά μεγάλοι, καθώς ο κλάδος είναι ακόμα «στα σπάργανα».
Η νορβηγική Kalera (KAL OSLO) ξεκίνησε μέσα στον Δεκέμβριο την διαπραγμάτευσή της στο νορβηγικό χρηματιστήριο, φτιάχνει τις κατακόρυφες φάρμες με δική της τεχνολογία και τις λειτουργεί, πουλώντας η ίδια τα προϊόντα, κυρίως πράσινα σαλατικά. Η Kalera υποστηρίζει πως σύντομα θα είναι η μεγαλύτερη εταιρεία κατακόρυφων καλλιεργειών στον κόσμο και ανακοινώνει συνεχώς την κατασκευή νέων εγκαταστάσεων, κυρίως στις Η.Π.Α. Αναπτύσσεται με ταχύ ρυθμό, στο πρώτο εξάμηνο του 2020 ο κύκλος εργασιών έφθασε τα 243 εκατομμύρια νορβηγικές κορώνες, ενώ για όλο το 2019 ήταν 101 εκατομμύρια. Η αποτίμησή της στο κλείσιμο της τελευταίας συνεδρίασης (32,70 κορώνες) ήταν 5,26 δισ. κορώνες Νορβηγίας (1 Ευρώ = 10,57 κορώνες Νορβηγίας).
Η αμερικανική Agrify, η οποία αναμένεται σύντομα να εισαχθεί στο NASDAQ με το σύμβολο AGFY, πέτυχε κύκλο εργασιών μόλις 9 εκατομμυρίων δολαρίων το 12μηνο που έληξε τον Σεπτέμβριο. Δεν έχει δικές της «φάρμες» αλλά εξοπλίζει καλλιεργητές (προς το παρόν κυρίως μαριχουάνας) με ότι χρειάζεται για την δημιουργία μίας εγκατάστασης κατακόρυφης καλλιέργειας.
Μία αρκετά μεγαλύτερη εταιρεία, με κύκλο εργασιών 160 εκατομμυρίων δολαρίων, που μπήκε στο NASDAQ πριν 20 μέρες περίπου, είναι η Hydrofarms (HYFM NASDAQ) που κατασκευάζει και πουλάει εξοπλισμό για δημιουργία εγκαταστάσεων νόμιμων φυτειών μαριχουάνας και υδροπονικών καλλιεργειών, αλλά εκτιμάται πως μπορεί να εξυπηρετήσει και τις κατακόρυφες καλλιέργειες. Στην τιμή κλεισίματος των 56,64 δολαρίων έχει χρηματιστηριακή αξία 1,8 δις.
Ανεξάρτητα από την μελλοντική πορεία των τριών εταιρειών που μόλις αναφέραμε, είναι βέβαιο πως το Vertical Farming θα περάσει σύντομα στο επενδυτικό προσκήνιο και θα πρέπει να παρακολουθήσουμε την εξέλιξή του με προσοχή και ενδιαφέρον.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
