Μερική ανατροπή σκηνικού σημειώθηκε χθες στις αγορές, με τους δείκτες της Wall Street να σημειώνουν πτώση έως και άνω του 2,5% (-1,86% ο S&P 500, -0.90% ο Dow Jones και -2,81% ο Nasdaq) και τον χρυσό να υποχωρεί στα 2.754 δολάρια, αν και νωρίτερα στις συναλλαγές της Πέμπτης είχε διασπάσει ανοδικά το φράγμα των 2.800 δολαρίων. Οι αμερικανικές εκλογές βρίσκονται μόλις τέσσερις ημέρες μακριά και η μάχη μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και της Κάμαλα Χάρις έχει επισκιάσει την υπόλοιπη επικαιρότητα.
Πού μπορεί, λοιπόν, να φτάσει ο χρυσός; Θα πυροδοτήσει πιθανή εκλογή Τραμπ ένα νέο ράλι ή το πολύτιμο μέταλλο θα… ξεφουσκώσει ανεξάρτητα από τον νικητή των εκλογών;
Να πούμε κατ’ αρχάς ότι από τις αρχές Αυγούστου διανύουμε μία περίοδο έντονης μεταβλητότητας, όπου συμβαίνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα και οι επενδυτές πραγματικά δεν ξέρουν που να στρέψουν το βλέμμα για να βρουν οιωνούς για τα όσα έρχονται. Σε αυτό το περιβάλλον, ο χρυσός κατέγραψε μέσα στην εβδομάδα ιστορικό υψηλό, ανεβάζοντας την απόδοση του 2024 στο 34,6% (πριν υποχωρήσει χθες). Το πολύτιμο μέταλλο ξεκίνησε το έτος από τα 2.081 δολάρια για να φτάσει χθες και προχθές έως τα 2.801 δολάρια.
Την ίδια ώρα, τα στοιχεία για την οικονομία των ΗΠΑ είναι ενθαρρυντικά. Οι αιτήσεις για επιδόματα ανεργίας υποχώρησαν για τρίτη διαδοχική εβδομάδα, φτάνοντας στο χαμηλότερο επίπεδο από τον περασμένο Μάιο και ο δείκτης τιμών προσωπικών καταναλωτικών δαπανών (PCE) διαμορφώθηκε στο 2,1% τον Σεπτέμβριο, λύνοντας τα χέρια του Τζερόμ Πάουελ να συνεχίσει τις μειώσεις των επιτοκίων.
Στο σενάριο εκλογής του Τραμπ, οι ειδικοί εκτιμούν ότι θα ανοίξει ένας νέος κύκλος ανόδου των τιμών για τον χρυσό, κυρίως λόγω της στάσης του στο θέμα των δασμών. Για παράδειγμα, η επιβολή δασμών ύψους 60% σε όλα τα κινεζικά προϊόντα, θεωρείται δεδομένο ότι θα οδηγήσει σε άνοδο τον πληθωρισμό παγκοσμίως, ενισχύοντας παράλληλα την ελκυστικότητα των ασφαλών επενδυτικών καταφυγίων και κυρίως του χρυσού.
Μέσα σε όλα αυτά, οι χώρες που αποτελούν το μπλοκ BRICS συνεδρίασαν στο Καζάν της Ρωσίας για να σχεδιάσουν τη στρατηγική τους, με μεγαλύτερο και πιο φιλόδοξο στόχο την εκθρόνιση του δολαρίου και κατ’ επέκταση των ΗΠΑ. Σημειώνεται ότι στις γνωστές χώρες-μέλη (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική) προστέθηκαν στις αρχές του 2024 και οι Σαουδική Αραβία, Ιράν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Αίγυπτος και Αιθιοπία και πλέον το μπλοκ ονομάζεται BRICS+.
Η στρατηγική των BRICS+ αναμένεται να προσφέρει στήριξη στις τιμές του χρυσού. Αφενός γιατί οι κεντρικές τράπεζες του μπλοκ αγοράζουν με μανία χρυσό τα τελευταία χρόνια και αφετέρου γιατί το «ξήλωμα» της παγκοσμιοποίησης και η άνοδος του προστατευτισμού αυξάνουν την αβεβαιότητα. Για όλους τους παραπάνω λόγους, η Goldman Sachs προβλέπει ότι η τιμή του χρυσού θα αυξηθεί στα 3.000 δολάρια έως το τέλος του 2025, δίνει δηλαδή περιθώρια ανόδου 8,9% από το χθεσινό κλείσιμο.
Οι BRICS+ ελέγχουν το 42% των παγκόσμιων συναλλαγματικών αποθεμάτων των κεντρικών τραπεζών, καθώς αυξάνουν συνεχώς τις αγορές του πολύτιμου μετάλλου, σε μια προσπάθεια να εδραιώσουν την οικονομική τους ισχύ αλλά και να προωθήσουν τη λεγόμενη αποδολαριοποίηση της παγκόσμιας οικονομίας.
Για τις BRICS+ ο χρυσός αποτελεί την καλύτερη εναλλακτική επιλογή αντί του δολαρίου. Όμως, παρά την αγοραστική μανία των τελευταίων ετών από τις κεντρικές τράπεζες της Ρωσίας, της Κίνας, της Ινδίας και των λοιπών χωρών του μπλοκ, ο χρυσός αποτελεί μόλις το 10% των αποθεματικών των κεντρικών τους τραπεζών συνολικά. Το ποσοστό αυτό είναι περίπου το μισό από τον παγκόσμιο μέσο όρο, όπως σημειώνει η ING.
Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι οι BRICS+ θα συνεχίσουν να αγοράζουν χρυσό, τουλάχιστον μέχρι να διπλασιάσουν το ποσοστό. Στο επίκεντρο αναμένεται να βρεθεί η Κίνα, με τα αποθέματα χρυσού της Ρωσίας να έχουν ήδη ξεπεράσει το 30% των συνολικών συναλλαγματικών της αποθεμάτων. Η κεντρική τράπεζα της Κίνας ήταν ο μεγαλύτερος αγοραστής χρυσού το 2023, με τις καθαρές αγορές να διαμορφώνονται σε 7,23 εκατ. ουγγιές, στο υψηλότερο επίπεδο για την Κίνα σε τουλάχιστον 46 χρόνια, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού. Παραμένει, ωστόσο, αμφίβολο το κατά πόσο θα συνεχίσει τις αγορές σε τόσο υψηλά επίπεδα τιμών.
Από την παγκόσμια κρίση του 2008 έως το 2021, οι BRICS+ πραγματοποίησαν καθαρές αγορές ύψους 6,6 χιλιάδων τόνων χρυσού, υπερβαίνοντας την παγκόσμια αύξηση των 5,5 χιλ. τόνων. Αποτέλεσμα ήταν το μερίδιο των αποθεμάτων τους σε χρυσό να αυξηθεί από το 5% στο 22%. Από το 2021, τα συνολικά αποθέματα χρυσού των BRICS+ ήταν σχεδόν αμετάβλητα, καθώς οι αγορές της Κίνας αντισταθμίστηκαν από τις πωλήσεις χωρών όπως η Βραζιλία, η Ρωσία, η Ινδία και η Ν. Αφρική. Αν, τώρα οι BRICS+ θελήσουν να αυξήσουν το ποσοστό των αποθεμάτων χρυσού στο 20%, θα χρειαστούν αγορές της τάξης των 8 χιλ. τόνων.
