Στα τέλη του έτους αποφασίστηκε η ολοκλήρωση της μελέτης για το νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ. Πριν ενάμιση χρόνο η μελετητική ομάδα είχε παραδώσει στο υπουργείο ένα πρώτο draft του ειδικού πλαισίου για το που θα επιτρέπεται ή θα απαγορεύεται η ανάπτυξη έργων ΑΠΕ. Στο μεσοδιάστημα, όμως, προέκυψαν ανάγκες για νέες προσθήκες που σχετίζονται με υποχρεώσεις του ευρωπαϊκού δικαίου. Η νέα παράταση θα ισχύσει ως και τις 27/12/2024, σύμφωνα με την απόφαση του υφυπουργού.
Στο draft που έχει αυτή τη στιγμή στα «χέρια» της το ΥΠΕΝ, βρίσκονται στο επίκεντρο ζητήματα όπως οι περιοχές αιολικής προτεραιότητας (ΠΑΠ) και αποκλεισμού, τα οποία η αγορά αναμένει με αμείωτο ενδιαφέρον. Ειδικότερα, το κείμενο προτείνει να ανακαταταχτούν περιοχές αιολικής προτεραιότητας και αποκλεισμού, δεδομένων των καταιγιστικών εξελίξεων στις τεχνολογίες αλλά και των καιρικών φαινομένων.
Οι εξελίξεις στην τεχνολογία, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την αύξηση του μεγέθους των ανεμογεννητριών που τροποποιεί ριζικά τα δεδομένα, η κλιματική αλλαγή, η οποία κρίνεται ότι θα έχει πολύ σημαντικές επιδράσεις στις ΑΠΕ (αύξηση της μέσης θερμοκρασίας που θα διαφοροποιήσει τη ζήτηση για ψύξη – θέρμανση, μεταβολές στην ταχύτητα του ανέμου), αλλά και η ανάδειξη νέων και ενισχυμένων τεχνολογιών, όπως είναι τα θαλάσσια αιολικά πάρκα, η γεωθερμία, η βιομάζα, εκτιμάται ότι καθιστούν αναγκαία την εισαγωγή νέων κατευθύνσεων για τις ΑΠΕ.
Η πρόταση αλλαγής και οι περιοχές
Αυτό που προτείνουν ουσιαστικά οι μελετητές είναι να ευνοηθούν περισσότερες περιοχές για την ανάπτυξη έργων ΑΠΕ, αυξάνοντας τις ΠΑΠ σε τουλάχιστον 67 από 58 που είναι στο ισχύον (το παρόν πλαίσιο ΑΠΕ είχε κυρωθεί επί Γ.Σουφλιά το 2008). Το νέο σχέδιο έρχεται να αντικαταστήσει το παλιό χωροταξικό των ΑΠΕ που εκπονήθηκε πριν από 16 χρόνια, σε μια εποχή όπου οι ΑΠΕ ήταν ακόμη στο πεδίο ενδιαφέροντος μερικών ονειροπόλων επενδυτών.
Ειδικότερα, έχουν προστεθεί επιπλέον δημοτικές ενότητες στην Κρήτη (22) και άλλες 18 στις περιοχές των Σερρών, του Κιλκίς και των Ιωαννίνων και τρεις στη Ροδόπη. Επίσης, αυξάνονται και στην Εύβοια, αλλά παράλληλα μειώνονται στην Κάρυστο, περιοχή που θεωρείται αρκετά «επιβαρυμένη» καθώς εκεί υπάρχουν και πολλές αντιδράσεις από τοπικούς φορείς για χωροθετήσεις και άλλων έργων ΑΠΕ. Επιπλέον, και στον Έβρο μειώνεται ο αριθμός ΠΑΠ, όπως ομοίως και στη Βοιωτία, τη Φθιώτιδα, τη Φωκίδα αλλά και τη Λακωνία. Στην τελευταία, μάλιστα, οι 29 ΠΑΠ μειώθηκαν σε 11.
Πάμε, τώρα, στις περιοχές αποκλεισμού, στις οποίες το ΥΠΕΝ έχει ήδη «βάλει» φρένο στη χωροθέτηση έργων ΑΠΕ. Εκτός από τα «Απάτητα βουνά» (Λευκά Όρη, Σάος, Σμόλικας, Τύμφη, Ταΰγετος, Χατζή, Άγραφα, Μαίναλο, Δίκτη), συστήνεται να ενταχθούν και όσες περιοχές έχουν χαρακτηριστεί ως «τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους», «γεωπάρκα» και μικροί νησιωτικοί υγρότοποι.
Αναφορικά με τα αιολικά πάρκα, το σχέδιο που έχει στα χέρια της η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ προτείνει περιορισμό στην ανάπτυξη ΑΠΕ σε εκτός σχεδίου περιοχές με χρήσεις τουρισμού και αναψυχής και για τα φωτοβολταϊκά πάρκα σε δασικές εκτάσεις, φυσικές λίμνες κ.ά. Τέλος, σε σχέση με τα ηλιακά συστήματα, στην προτεινόμενη μέγιστη κάλυψη ανά δημοτική ενότητα, θα προστίθεται και η ισχύς των φωτοβολταϊκών που δεν υπόκεινται σε περιβαλλοντική αδειοδότηση προκειμένου να περιληφθούν και μεγάλα έργα, στα οποία είχε γίνει κατάτμηση σε μικρότερα.
Ας ελπίσουμε το νέο αυτό χωροταξικό πλαίσιο να βελτιώσει την κατάσταση και να επιλύσει τις διαχρονικές στρεβλώσεις της αγοράς, η οποία «ζητά» απεγνωσμένα να υπάρξει ρύθμιση του χώρου με νέους κανόνες.
