Τον τόνο του αδιεξόδου στο θέμα του πλαφόν στην τιμή χοντρικής του φυσικού αερίου δίνουν με τις δηλώσεις τους οι αξιωματούχοι λίγο πριν τη σημερινή έναρξη της συνάντησης των υπουργών Ενέργειας στις Βρυξέλλες.
Οι χώρες της ΕΕ δεν αναμένεται να συμφωνήσουν σε πλαφόν δήλωσε ο Τζόζεφ Σικέλα, υπουργός Βιομηχανίας της Τσεχίας που είναι η προεδρεύουσα της ΕΕ.
«Το πλαφόν στο αέριο δεν είναι στο τραπέζι σήμερα. Όλα είναι πιθανά αλλά εκτιμώ ότι θα είναι το επόμενο σημείο στην ατζέντα», είπε χαρακτηριστικά λίγο πριν την έναρξη της συνάντησης.
«Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις μας περιμένουν από την ΕΕ να προχωρήσει με χειροπιαστές προτάσεις για το πώς θα καταπολεμηθούν οι παρούσες εξαιρετικά υψηλές τιμές στην ενέργεια», πρόσθεσε ο Σικέλα.
Επίσης, δήλωσε ότι περιμένει «από την Κομισιόν να έρθει με πρόσθετα μέτρα το συντομότερο δυνατόν, ειδικά για το πώς θα μειωθεί η τιμή του φυσικού αερίου».
«Σήμερα μπορούμε να φέρουμε αποτελέσματα. Έχουμε τρία σημαντικά πράγματα να αποφασίσουμε, τρία μέτρα τα οποία είναι στο τραπέζι: το πρώτο είναι η μείωση της ζήτησης της ηλεκτρικής ενέργειας, ένα μέτρο το οποίο μπορεί αμέσως να μειώσει τις τιμές», συμπλήρωσε.
Όπως ανέφερε ο Τσέχος υπουργός, το δεύτερο μέτρο είναι το πλαφόν στα κέρδη των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας φθηνών τεχνολογιών, όπως η πυρηνική ενέργεια ή οι ανανεώσιμες πηγές, και τρίτο είναι μία εισφορά αλληλεγγύης που υπολογίζεται στα κέρδη των παραγωγών ορυκτών καυσίμων.
Τόνισε ότι «αυτό είναι το πρώτο κομμάτι του παζλ», συμπληρώνοντας ότι «τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις χρειάζονται τώρα βοήθεια».
«Είμαι σίγουρος ότι όλοι υπουργοί το αντιλαμβάνονται και θα μπορέσουμε σήμερα να έχουμε μία πολιτική συμφωνία και να εφαρμόσουμε τα μέτρα το συντομότερο», υπογράμμισε.
Ο Ζόζεφ Σικέλα σημείωσε ότι ο αυτός ο πόλεμος είναι ένας πόλεμος μεταξύ του πολιτισμένου και του μη πολιτισμένου κόσμου, ενώ έκανε λόγο για πόλεμο των δημοκρατικών αξιών.
Από την πλευρά της, η Επίτροπος της ΕΕ, Κάντρι Σίμσον δήλωσε ότι η ΕΕ πρέπει να βρει έναν τρόπο να προσεγγίσει τα πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου που θα γίνει αποδεκτός και από τις 27 χώρες -μέλη. «Επειδή τα διαφορετικά κράτη μέλη περιμένουν διαφορετικές λύσεις, η Κομισιόν πρέπει να παρουσιάσει μια ιδέα που θα έχει τη συνολική στήριξη», δήλωσε χαρακτηριστικά η Σίμσον.
«Πιστεύω ότι σήμερα θα κάνουμε άλλο ένα αναγκαίο βήμα για να αντιμετωπίσουμε αυτήν την κρίση», πρόσθεσε ωστόσο επισημαίνοντας ότι αναμένεται πολιτική συμφωνία στο πακέτο μέτρων που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πριν από δύο εβδομάδες, για να μειωθεί η ζήτηση της ενέργειας και να χρησιμοποιηθούν έσοδα των εταιρειών ηλεκτροπαραγωγής για να στηριχθούν οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις.
Όσον αφορά τα μέτρα για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών του φυσικού αερίου, η Σίμσον είπε ότι διάφορα κράτη-μέλη έχουν καταθέσει γραπτώς τις δικές τους προτάσεις, οι οποίες θα συζητηθούν σήμερα, καθώς επίσης και οι προτάσεις της Επιτροπής.
Όπως εξήγησε, η πρόταση της Επιτροπής είναι να επιβληθεί ένα ανώτατο όριο στην τιμή του ρωσικού αερίου, ώστε η Ρωσία να σταματήσει να «χειραγωγεί» τις τιμές της ενέργειας. Παράλληλα, η Επιτροπή προτείνει η ΕΕ να διαπραγματευτεί με άλλους προμηθευτές χαμηλότερες τιμές. Επίσης, η Σίμσον είπε ότι η Επιτροπή είναι έτοιμη να βάλει ένα ευρωπαϊκό ανώτατο όριο στην τιμή του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με τρόπο ώστε να μην οδηγηθούμε σε αύξηση της ζήτησης ενέργειας.
Τέλος, εξήγησε ότι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή σήμερα δεν παρουσιάζει πρόταση για πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου είναι διότι υπάρχουν ανησυχίες για την ασφάλεια του εφοδιασμού. Πρόσθεσε ότι η Επιτροπή αναζητά έναν τρόπο που να είναι αποδεκτός από όλα τα κράτη μέλη. Παράλληλα, τόνισε ότι ένα γενικό πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου απαιτεί μείωση της ζήτησης της ενέργειας.
Σε πιο επικριτικό τόνο, ο υπουργός Ενέργειας του Λουξεμβούργου, Κλοντ Τίρμες, δήλωσε ότι η ΕΕ πρέπει να μπει τέλος στην «παρανοϊκή κούρσα» μεταξύ των χωρών να ξεπεράσει η μία την άλλη σε μέτρα κατά της κρίσης.
«Έχω απόλυτη εμπιστοσύνη στην επίτροπο Βεστάγκερ ότι θα βάλει τέλος στην παρανοϊκή κούρσα από διάφορες κυβερνήσεις να ξεπεράσει η μία την άλλη σε μια τόσο δύσκολη συγκυρία για την Ευρώπη», δήλωσε o Τίρμες στους δημοσιογράφους κατά την προσέλευση του στο έκτακτο συμβούλιο.
Η Αυστριακή υπουργός Ενέργειας, Λεονόρ Γκεβέσλερ από την πλευρά της, τόνισε ότι δεν έχει δει ακόμα κάποια πρόταση για το πλαφόν στην τιμή του εισαγομένου φυσικού αερίου που να εξασφαλίζει ότι θα υπάρχει σε επάρκεια στην Ευρώπη.
Τη συζήτηση στο Συμβούλιο θα τροφοδοτήσει το non-paper της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις «έκτακτες παρεμβάσεις στην αγορά φυσικού αερίου».
Η πρόταση επί της ουσίας απορρίπτει την ιδέα 15 κρατών - μελών για το γενικό πλαφόν στη χονδρική τιμή του αερίου, λόγω των κινδύνων που ενέχει για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού. Η Επιτροπή παρουσίασε αυτό το non-paper πριν από δύο ημέρες, σε επίπεδο Μονίμων Αντιπροσώπων των χωρών της ΕΕ (COREPER I). Σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο, το περιεχόμενό του προκάλεσε απογοήτευση και εκνευρισμό μεταξύ των 15.
Υπόμνημα της Ελλάδας και άλλων τριών
Σύμφωνα με ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές, η Ελλάδα, η Ιταλία, το Βέλγιο και η Πολωνία έχουν υποβάλει ενημερωτικό υπόμνημα στα μέλη του Συμβουλίου, απαντώντας στις «ενστάσεις» της Επιτροπής για την ιδέα του πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου. Από την άλλη, δώδεκα χώρες εξακολουθούν να προβάλλουν αντιρρήσεις, με πρώτη τη Γερμανία που θεωρεί, όπως και η Επιτροπή, ότι η ιδέα των 15 αν εφαρμοστεί θα θέσει σε κίνδυνο τις προμήθειες ενέργειας.
Σύμφωνα πάντως με Ευρωπαίο αξιωματούχο, οι 15 είναι αποφασισμένοι να επιμείνουν στην πρότασή τους και να ασκήσουν πίεση στην Κομισιόν. Η Επιτροπή θα πρέπει να λάβει υπόψη της την πλειοψηφία των χωρών-μελών όταν θα συντάξει το νομοθετικό σχέδιο δράσης που θα παρουσιάσει την ερχόμενη Τρίτη 4η Οκτωβρίου.
Επί του παρόντος, βάσει του non-paper που έδωσε στη δημοσιότητα η Επιτροπή, η πρόταση για πλαφόν αφορά αποκλειστικά την τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου — πρόταση την οποία απέρριψε η πλειοψηφία των χωρών-μελών στο έκτακτο συμβούλιο ενέργειας της 9ης Σεπτεμβρίου.
Παράλληλα, η Επιτροπή προτείνει διαπραγμάτευση φθηνότερων τιμών με «αξιόπιστους» προμηθευτές αερίου μέσω αγωγών και με προμηθευτές υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ). Προτείνει επίσης την εισαγωγή νέου σημείου αναφοράς για το ΥΦΑ, προκειμένου να αποσυνδεθεί από το χρηματιστήριο του Άμστερνταμ (TTF) και αφήνει ανοιχτή τη δυνατότητα «προσωρινού» καθορισμού ανώτατου ορίου στην τιμή του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας (κατά το υπόδειγμα της Ισπανίας).
Τα αγκάθια μεταξύ των 27 δεν αναμένεται να βγουν ούτε στο σημερινό συμβούλιο ενέργειας. Η συζήτηση αναμένεται πως θα καταλήξει στο τραπέζι των Ευρωπαίων ηγετών, που θα συναντηθούν στην Πράγα την 6η και 7η Οκτωβρίου στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής.
Με πληροφορίες από Reuters και από ΑΠΕ
