Εμπρός τις μηχανές έβαλε η ΤΕΡΝΑ για το ελληνικό σκέλος του αγωγού Ελλάδας – Βόρειας Μακεδονίας, ξεκινώντας τις πρόδρομες εργασίες.
Η Βόρεια Μακεδονία, από την πλευρά της, τελεί σε αναμονή της τελικής έγκρισης προκειμένου να προχωρήσει και εκείνη στην κατασκευή του δικού της τμήματος.
Με βάση το νέο χρονοδιάγραμμα ο αγωγός στο σύνολό του πρόκειται να δοθεί σε λειτουργία και να ενταχθεί στο σύστημα σε ένα χρόνο από τώρα περίπου, δηλαδή τον Μάρτιο του 2026, με ευθύνη της πλευράς της Βόρειας Μακεδονίας, μετά από δύο παρατάσεις.
Το project προβλέπει την κατασκευή αγωγού συνολικού μήκους 123 χιλιομέτρων που θα εκτείνεται από τη Νέα Μεσημβρία Θεσσαλονίκης προς το Νεγκότινο μέσω Ευζώνων/Γευγελής συνδέοντας τα εθνικά συστήματα μεταφοράς φυσικού αερίου της Ελλάδας και της Βόρειας Μακεδονίας και ανοίγοντας στη γειτονική χώρα μια «πύλη» εισόδου τόσο για το αζέρικο αέριο όσο και για τα φορτία LNG που θα εισέρχονται στο Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου της Ελλάδας μέσω των Τερματικών της Ρεβυθούσας και της Αλεξανδρούπολης.
Το ελληνικό τμήμα, μήκους 55 χλμ, θα ξεκινά από την περιοχή της Νέας Μεσημβρίας Θεσσαλονίκης και θα καταλήγει στην περιοχή των Ευζώνων/Γευγελής. Από εκεί θα ξεκινά το τμήμα του αγωγού στην επικράτεια της Βόρειας Μακεδονίας, μήκους 68 χλμ., το οποίο θα καταλήγει στην περιοχή του Νεγκοτίνο.
Το αρχικό πλάνο προέβλεπε να παραδοθεί το καλοκαίρι του 2025 αλλά η σκοπιανή εταιρία που διαχειρίζεται το έργο, η Nomagas, προχώρησε στην επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού. Σε αυτή τη φάση, η διαδικασία στη Βόρεια Μακεδονία έχει προχωρήσει σημαντικά σε γραφειοκρατικό επίπεδο, με το μόνο «ανοιχτό» μέτωπο να είναι τώρα η έναρξη των εργασιών. Ο διαγωνισμός για το σκέλος του αγωγού που θα διατρέχει τη γειτονική χώρα ολοκληρώθηκε πρόσφατα με την τοπική κατασκευαστική εταιρεία Rapid Build να επικρατεί.
Να σημειώσουμε πως η ΤΕΡΝΑ είχε αναδειχθεί ανάδοχος του έργου από τον περασμένο Δεκέμβριο σε συνέχεια του διαγωνισμού που προκήρυξε ο ΔΕΣΦΑ. Την ίδια ώρα, ο Διαχειριστής «τρέχει» και τον έτερο διαγωνισμό, για την κατασκευή του μετρητικού σταθμού, που είναι κρίσιμος για τη λειτουργία του αγωγού, τα αποτελέσματα του οποίου αναμένονται το αμέσως επόμενο διάστημα.
Μάλιστα, ο ΔΕΣΦΑ έχει αναλάβει το project management όχι μόνο για το ελληνικό σκέλος του project αλλά και για το σκέλος που θα διατρέχει τη Βόρεια Μακεδονία, μετά την επικράτησή του στον σχετικό διαγωνισμό. Η συμμετοχή του ελληνικού διαχειριστή σε όλο το φάσμα του έργου διασφαλίζει την καλύτερη εναρμόνιση των τεχνικών προδιαγραφών και τον αποτελεσματικό συντονισμό των εργασιών, γεγονός που αναμένεται να επιταχύνει την υλοποίηση του έργου.
H «Hydrogen Ready» λειτουργία και το τρίγωνο με Σερβία
Το ενδιαφέρον είναι ότι το έργο προορίζεται να αποκτήσει μελλοντικά «Hydrogen Ready» λειτουργία, αποτελώντας μέρος του δικτύου αγωγών που θα αναπτυχθούν στην περιοχή για τη διακίνηση «πράσινου» υδρογόνου.
Οι τεχνικές προδιαγραφές του θα είναι συμβατές στη μεταφορά έως και 100% ανανεώσιμου αερίου ενώ «Hydrogen Ready» είναι και ο αγωγός που κατασκευάζει ο ΔΕΣΦΑ στη Δυτική Μακεδονία, όπως και το έργο που σχεδιάζεται στη Δυτική Ελλάδα.
Πέρα από τη γεωτρατηγική σημασία του διασυνδετήριου αγωγού για τις δύο χώρες, οι προοπτικές για τη δημιουργία ενός ενεργειακού τριγώνου με την προσθήκη της Σερβίας που ανοίγονται, είναι μεγάλες.
Η Βόρεια Μακεδονία φαίνεται πως εργάζεται ενεργά για την απόκτηση δύο βασικών σημείων διασύνδεσης φυσικού αερίου: ένα με την Ελλάδα και ένα με τη Σερβία. Αυτές οι διασυνδέσεις θα επιτρέψουν στη χώρα να αποκτήσει πρόσβαση σε νέες αγορές και να μειώσει την εξάρτησή της από τη Βουλγαρία, η οποία αποτελεί σήμερα τη μοναδική πηγή προμήθειας φυσικού αερίου, γεγονός που την καθιστά ευάλωτη σε γεωπολιτικές πιέσεις και διακυμάνσεις της αγοράς.
Υπενθυμίζεται πως ο (πρόσφατα παραιτηθείς) πρωθυπουργός της Σερβίας, Μίλος Βούτσεβιτς, εκτίμησε πως μέχρι το 2027 θα μπορούσε να κατασκευαστεί ο αγωγός φυσικού αερίου μεταξύ Βόρειας Μακεδονίας-Σερβίας, κάτι που θα επιτρέψει, όπως είχε δηλώσει στη χώρα του να έχει περισσότερες επιλογές, όσον αφορά τη διαφοροποίηση στις πηγές και στην προμήθεια φυσικού αερίου. Ως εκ τούτου, η Σερβία θα μπορεί να προμηθεύεται φυσικό αέριο μέσω Ελλάδας.
