Πώς καταφέρνουν να διαπρέψουν επί μακρόν οι αξιόλογες* ελληνικές οικογενειακές επιχειρήσεις; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους; Με ποιες λέξεις-κλειδιά μπορούμε να τα περιγράψουμε; Αποτελούν αυτό που θα ονομάζαμε «στοιχεία του ελληνικού χαρακτήρα»;
Γράφονται και λέγονται πολλά για τις ελληνικές οικογενειακές επιχειρήσεις, συνήθως έγκυρα, και συχνά με την υπογραφή ανθρώπων έγκριτων και μελετημένων. Όσοι ασχολούμαστε με τη μελέτη της οικογενειακής επιχειρηματικότητας επιδιώκουμε - διακαώς, είναι η αλήθεια - να προσδιορίσουμε τις μυστικές συνταγές, τις αθέατες μα καθοριστικές πτυχές της επιτυχημένης οικογενειακής επιχείρησης, ματαιοπονώντας για μια συνολική, ολιστική προσέγγιση σε ένα θέμα που έχει τόσες ιδιαιτερότητες όσοι και οι ανθρώπινοι χαρακτήρες!
Μια τέτοια προσπάθεια (ταπεινή και φιλόδοξη, προσγειωμένη και υπερβατική, ορθολογική και εν δυνάμει συγκινητική) επιχειρείται και παρακάτω, συνδέοντας, ή μάλλον εντοπίζοντας, παραδοσιακά, συνήθη στοιχεία του ελληνικού χαρακτήρα σε επιτυχημένες επιχειρήσεις ελληνικών οικογενειών. Η προσέγγιση λαμβάνει χώρα ως αποτέλεσμα λογικών συνειρμών σύνθεσης και ανάλυσης, χωρίς ίχνος πατριδοκαπηλείας ή εθνικιστής λαγνείας, αλλά με διάθεση αποκαλυπτική και – ελπίζουμε - και εποικοδομητική.
Θέτουμε, λοιπόν, στην κρίση σας 10 στοιχεία με έντονο ελληνικό χαρακτήρα που φαίνεται να διαθέτουν οι περισσότερες επιτυχημένες ελληνικές οικογενειακές επιχειρήσεις.
Τα 10 αυτά στοιχεία, οι 10 αυτές λέξεις, εκφράζουν αξίες και αρχές που έχουν οδηγήσει με ασφάλεια γενιές και γενιές επιτυχημένων ελληνικών οικογενειών και επιχειρήσεων. 10 λέξεις που έχουν κρατήσει ζωντανές οικογένειες και επιχειρήσεις σε δύσκολες συνθήκες.10 λέξεις που έχουν εμπνεύσει, καθοδηγήσει, υποστηρίξει, αφυπνίσει, όντας στο κέντρο σκέψεων, δράσεων, αποφάσεων και πρωτοβουλιών κάθε είδους.
Λέξεις επιβίωσης (σε κάποιες φάσεις) και λέξεις θριάμβου (σε κάποιες άλλες). Λέξεις παρούσες στα οικογενειακά τραπέζια της Κυριακής και στα γραφεία ή τα εργοστάσια της Δευτέρας. Λέξεις που μάλλον δεν θα βρούμε γραμμένες στις επίσημες εταιρικές παρουσιάσεις ούτε στους τοίχους των χώρων εργασίας. Αλλά λέξεις που θα «μυρίσουμε», θα νιώσουμε να ίπτανται στον αέρα που αναπνέουμε, ήδη από την είσοδο κάθε αξιοθαύμαστης ελληνικής οικογενειακής επιχείρησης.
Λέξη Νο 1: Φιλοδοξία (εκφράζεται και σαν ασίγαστη περιέργεια, ευστροφία, αναζήτηση του καλύτερου, ανησυχία, καμιά φορά και ανυπομονησία).
Λέξη Νο2: Μεράκι (δηλαδή πάθος, τρέλα, όρεξη και αγάπη για τη δουλειά).
Λέξη Νο3: Κόπος (ισοδυναμεί με τον κάματο, τη διαρκή προσπάθεια, την κατάθεση χρόνου και φαιάς ουσίας, το ενδιαφέρον στην πράξη).
Λέξη Νο4: Τιμιότητα (παλαιότερα ήταν γνωστό ως «καθαρό κούτελο», αλλά και τότε και σήμερα σηματοδοτεί τις ηθικές και ειλικρινείς σχέσεις και συναλλαγές).
Λέξη Νο5: Κέφι (για όσους σκέφτονται με χαρά τα δευτεριάτικα πρωινά, για όσους διακρίνονται από θετική διάθεση - ακόμη και όταν οι συνθήκες είναι αντίξοες, για όσους αγαπούν την επικοινωνία, τη χαρά, το γλέντι, το πανηγύρι... και με όρους εργασίας).
Λέξη Νο6: Φιλότιμο / Αλληλεγγύη (με άλλα λόγια συνοχή, καλοσύνη, νοιάξιμο, ενδιαφέρον για το καλό της επιχείρησης, για την ευημερία του συνόλου, και όχι για το στενό προσωπικό όφελος).
Λέξη Νο7: Σεβασμός («Σέβας» λέγανε παλιά, σήμερα ο σεβασμός αποδεικνύεται όταν τιμούμε τους συνοδοιπόρους, όταν είμαστε συμπεριληπτικοί στην πράξη , όταν λείπει η αναλγησία, και όταν υπερτερεί η στήριξη των πιο αδύναμων και η κατανόηση των διαφορετικών, δηλαδή όταν η επιχείρηση λειτουργεί ως αληθινή οικογένεια).
Λέξη Νο8: Πείσμα (μαζί με αυτό και ανθεκτικότητα, κουράγιο, επιμονή, πίστη, και δύναμη που πηγάζει από αυτή την πίστη, με λίγα λόγια: «δεν το βάζουμε εύκολα κάτω»).
Λέξη Νο9: Ταπεινότητα (συναίσθηση του μικρού εγώ και του μεγάλου κόσμου, λίγοι, σπάνιοι και εκλεκτοί αυτοί που επιχείρησαν και δεν καβάλησαν καλάμι, αλλά και τόσο μα τόσο μακροπρόθεσμα υγιείς και επιτυχημένοι επιχειρηματικά).
Λέξη Νο10: Περηφάνεια (συνοδεύει αυτούς που επιχειρούν υπηρετώντας έναν σκοπό ανώτερο, αυτούς που τους εμπνέει η αλλαγή που ονειρεύονται ότι θα φέρουν στον κόσμο, αυτούς για τους οποίους η επιχειρηματική δραστηριότητα προκαλεί επίσης και συγκίνηση, παρόμοια με αυτή που νιώθουν όταν ακούνε τον εθνικό ύμνο ή όταν βλέπουν τη γαλανόλευκη να κυματίζει).
Ακούγεται απλοϊκό και όμως δεν είναι! Ο αυθεντικός ελληνικός χαρακτήρας που περικλείεται σε αυτές τις 10 λέξεις είναι η πεμπτουσία μιας ορθής και ορθολογικής επιχειρηματικής δράσης που έχει θεαματικά αποτελέσματα.
10 λέξεις- κλειδιά που κάνουν τη διαφορά όταν υιοθετούνται τόσο στην καθημερινή λειτουργική πρακτική όσο και στον στρατηγικό σχεδιασμό των οικογενειών που τολμούν να πορευτούν στο δρόμο της επιχειρηματικής αριστείας.
10 μοναδικές λέξεις που κρατιούνται χέρι-χέρι και κλείνουν κύκλο σαν παραδοσιακός χορός σε οικογενειακή γιορτή ελληνικού σπιτιού.
Αυτές οι 10 λέξεις, αυτά τα 10 στοιχεία του ελληνικού χαρακτήρα διαφοροποιούν τις επιτυχημένες ελληνικές οικογενειακές επιχειρήσεις που μακροημερεύουν από αυτές που ανάβουν και σβήνουν σαν πεφταστέρια.
*Ο δικός μου ορισμός της αξιόλογης οικογενειακής επιχείρησης : εκείνη της οποίας η λειτουργία διέπεται από τιμιότητα, υγεία χρηματοοικονομική και υγεία εργασιακού κλίματος, σταθερή αναπτυξιακή στόχευση και εμπνευστική ηγεσία.
* Η Μαρίκα Λάμπρου είναι Σύμβουλος Επιχειρήσεων και Συγγραφέας
