Πλησιάζουν δύο χρόνια από την πανηγυρική ημέρα εξαγοράς του πρώην Twitter και νυν Χ από τον Ίλον Μασκ. Με αποτίμηση στα $44 δισ., ένα κονσόρτσιουμ από τράπεζες, θεσμικούς, αλλά και ιδιώτες επενδυτές είχε χρηματοδοτήσει το εγχείρημα του Ίλον Μασκ, το οποίο φιλοδοξούσε να ανατρέψει όλα όσα γνωρίζαμε στο χώρο των ψηφιακών μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Σήμερα το Χ, περισσότερο λειτουργεί σαν ένα μέσο για να προωθεί ο Ίλον Μασκ την προσωπική του πολιτική ατζέντα, παρά σαν μια επιχείρηση που παράγει κέρδη. Τα έσοδα του Χ μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2024 έχουν υποχωρήσει στα $744 εκατ. από $982 εκατ. που είχαν φτάσει στο αντίστοιχο πρώτο εξάμηνο του 2023.
Η πτώση των εσόδων κατά 24% οφείλεται στην απόφαση μεγάλων διαφημιζομένων στο πρώην Twitter, όπως είναι η United Airlines, η Unilever, η CVS Health, η Dell, η ΒΡ, η ΙΚΕΑ, η Microsoft, η Pepsico και τη Electronic Arts (EA), να διακόψουν τη συνεργασία τους με το Χ. Και αυτό διότι δεν ήθελαν οι διαφημίσεις τους να ταυτιστούν με ακραίες θεωρίες συνωμοσίας και ρητορική μίσους.
Πρόσφατα η Walt Disney Co. και η NBC Universal αποφάσισαν και αυτές να διακόψουν τη διαφημιστική έκθεσή τους στο X, αφού διαπίστωσαν ότι οι διαφημίσεις τους έκαναν την εμφάνιση τους δίπλα σε φιλοναζιστικές αναρτήσεις. Είχε προηγηθεί η γνωστή αντιπαράθεση ανάμεσα στον Ίλον Μασκ και τον CEO της Disney, Μπομπ Ιγκερ, όπου ο πρώτος είχε πει «Go f**ck yourself», στον δεύτερο.
«Μην διαφημιστείτε στο Χ. Προσπαθείτε να με εκβιάσετε με τα χρήματα σας; Προσπαθείτε να με εκβιάσετε με τις διαφημίσεις σας. Go f**ck yourself.» Με αυτόν τον τρόπο είχε αντιδράσει ο ιδιοκτήτης του Χ, απέναντι στους διαφημιζόμενους κατά τη διάρκεια του Times’ Dealbook Summit τον περασμένο Νοέμβριο, όταν του είχε τεθεί το θέμα τα ποιότητας του Χ.
Έτσι, η διαχείριση του Χ από την πλευρά του Ίλον Μασκ, όχι σαν μια επιχείρηση, αλλά σαν ένα προσωπικό εργαλείο επικοινωνίας, έχει οδηγήσει σε συρρίκνωση των εσόδων και συνεπακόλουθα στη μείωση της αξίας του Χ στα $12,5 δισ. Από τα $44 δισ. στα $12,5 δισ. Δηλαδή περίπου στο ¼ της αξίας που είχε, κατά τη στιγμή της εξαγοράς του.
Και είναι εδώ που αρχίζουν τα δύσκολα. Διότι αν τα κεφάλαια που είχαν χρησιμοποιηθεί για την εξαγορά ήταν μόνο του Ίλον Μασκ δεν θα υπήρχε πρόβλημα. Δικά του ήταν και ό,τι ήθελε τα έκανε. Ωστόσο, η εξαγορά είχε χρηματοδοτηθεί με $13 δισ. από ένα όμιλο επτά τραπεζών με επικεφαλής την Morgan Stanley, την Bank of America και την Barclays. Ο στόχος των τραπεζών ήταν να μεταπωλήσουν τα δάνεια αυτά σε τρίτους. Οι οποίοι θα απολάμβαναν αποδόσεις της τάξεως του 10% σε ετήσια βάση. Όμως το deal στράβωσε από τη στιγμή που το Χ δεν ακολούθησε την αναμενόμενη οικονομική πορεία.
Παράλληλα, υπάρχει μια διάχυτη ανησυχία, ανάμεσα στους θεσμικούς επενδυτές που είχαν χρηματοδοτήσει την εξαγορά του Χ από τον Ίλον Μασκ με το ποσό των $5 δισ. Όπως είναι το Andreessen-Horowitz VC fund, ο ιδρυτής της Oracle, Larry Ellison, το Sequoia Capital, το Baron Opportunity Fund, το Baron Partners Fund, το Binance Capital Management Co. Ltd, το ARK Venture Private Holdings LLC και άλλα.
Εκτός από τους προαναφερθέντες θεσμικούς επενδυτές που έχουν δανειοδοτήσει το εγχείρημα, υπάρχουν και άλλοι όπως είναι 27 διαφορετικά funds της Fidelity, καθώς και 2 funds που ανήκουν στον Πρίγκηπα Alwaleed Bin Talal Bin Abdulaziz Alsaud της Σαουδικής Αραβίας, που παρέμειναν ως μέτοχοι του Twitter μετά την εξαγορά του από τον Μασκ. Και τα συγκεκριμένα funds δεν είναι εξοικειωμένα με ζημίες.
Εκτός όμως από αυτά τα προβλήματα οικονομικής φύσεως τα οποία ίσως αναγκάσουν τον Μασκ να βάλει στο χέρι στην τσέπη ή να πωλήσει μετοχές της Tesla, έχουν αναδυθεί ερωτήματα σχετικά με τη λίστα των συμμετεχόντων στη χρηματοδότηση της αγοράς του Twitter. Έτσι όταν το ομοσπονδιακό δικαστήριο κάλεσε τον Μασκ να εμφανίσει τους χρηματοδότες και τους μετόχους του Χ, σε περίοπτη θέση βρέθηκαν άτομα του στενού κύκλου συμφερόντων του προέδρου της Ρωσίας, Βλαδίμηρου Πούτιν.
Μέσω του 8VC Opportunities Fund II που ελέγχεται από τους υιούς των Ρώσων ολιγαρχών Petr Aven και Vadim Moszkowicz, το πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον Πούτιν, διαθέτει μετοχικά συμφέροντα στο Χ. Και το ερώτημα είναι, πώς εν μέσω των Δυτικών κυρώσεων, βρέθηκαν οι συγκεκριμένοι άνθρωποι του Πούτιν στο Χ;
Η αποκάλυψη αυτή έχει προκαλέσει μεγάλες αντιδράσεις στη Δύση, όπως βλέπουμε και από την ακόλουθη ανάρτηση του Guy Verhofstadt
αλλά και από την ανάρτηση του Andrew Chakhoyan με παραπομπή στο εξώφυλλο του Fortune
Ο Petr Aven είναι ο ιδρυτής του Alfa Group, που θεωρείται ότι αποτελεί ένα από τα ισχυρότερα περιουσιακά στοιχεία του Πούτιν. Ο Vadim Moshkovich είναι μέλος του ανώτατου συμβουλίου της Ρωσικής Ομοσπονδίας και είχε λάβει μέρος στη σύσκεψη που είχε προηγηθεί της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Αμφότεροι βρίσκονται στη λίστα των οικονομικών κυρώσεων από τις ΗΠΑ και την ΕΕ, οπότε σήμερα διερευνάται όχι μόνο ο τρόπος της χρηματοδότησης της εξαγοράς, αλλά και η ίδια η συμμετοχή τους στη μετοχική βάση του Χ.
