Η επένδυση 1,16 δισ. ευρώ για εξαγορά φωτοβολταϊκών πάρκων στον Καναδά είναι η μεγαλύτερη έως σήμερα στην ιστορία της Mytilineos. Πολύ μεγαλύτερη από τη μονάδα φυσικού αερίου που κτίζει στον Άγιο Νικόλαο Βοιωτίας ή άλλες εμβληματικές εξαγορές, πρόσφατες ή παλαιότερες, όπως η απόκτηση της Αλούμινιον στη δεκαετία του 2000. Τώρα εξετάζει ακόμη και κατασκευή εργοστασίου αλουμινίου επίσης στον Καναδά ή τις ΗΠΑ.
Τι το τόσο ελκυστικό έχει η Β. Αμερική σε σχέση με την Ευρώπη; Τι της βρίσκει δηλαδή η Mytilineos, η Volkswagen που ανακοίνωσε στον Καναδά το μεγαλύτερο εργοστάσιο κατασκευής μπαταριών στον κόσμο, οι Ιταλοί της Enel, ο γερμανικός χημικός κολοσσός Linde και τόσοι άλλοι;
Τα χρήματα στο τραπέζι
Βάζει χρήματα πάνω στο τραπέζι, είναι η απάντηση. Put the money where your mouth is, λένε οι αγγλοσάξονες. Ρίξε κεφάλαια, δεν αρκούν τα ευχολόγια, είναι η μετάφραση.
Αυτό ακριβώς κάνουν οι Αμερικάνοι με τα κίνητρα των 369 δισ. δολ. και οι Καναδοί που τους ανταγωνίζονται σε έξυπνες ιδέες και υπερακοντίζουν σε μέτρα, επιδοτώντας με 30% τις επενδύσεις, έναντι 20% των ΗΠΑ.
Η επένδυση στα φωτοβολταϊκά δεν κοστίζει στη Mytilineos 1,16 δισ. ευρώ, αλλά 800 εκατ. αφού τα 300 εκατ. δηλαδή το 26%, επιδοτείται από τους Καναδούς, ανεβάζοντας κατά δύο ολόκληρες μονάδες την τελική απόδοση. Σε ορίζοντα τριετίας, το κόστος μεταφράζεται σε 250 εκατ. ευρώ το χρόνο, διόλου ευκαταφρόνητο ποσό, ωστόσο πολύ λιγότερο απ' ότι αν η επένδυση γινόταν σε κάποια ευρωπαϊκή χώρα, χωρίς τις επιδοτήσεις. Και αυτός είναι ο λόγος που θα ακολουθήσει και νέα μεγάλη επένδυση από την εταιρεία στη Β.Αμερική, αυτή τη φορά σε εργοστάσιο αλουμινίου.
Γιατί έκλεισαν τα μισά αλουμινάδικα
Είναι μόνο τα κίνητρα; Όχι. Τα χυτήρια αλουμινίου καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες ενέργειας και μπορούν να γίνουν άκρως αντιοικονομικά όταν είναι ψηλή η βιομηχανική τιμή του ρεύματος, όπως συμβαίνει στην Ευρώπη από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Τα μισά αλουμινάδικα στην Ευρώπη έχουν κλείσει ακριβώς λόγω του ενεργειακού κόστους.
Ακόμη και σήμερα που οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν καταρρεύσει και βρίσκονται στα 23 ευρώ, το αέριο στις ΗΠΑ και επομένως το ενεργειακό κόστος είναι 5 φορές χαμηλότερο απ' ότι στην Ευρώπη. Το ρεύμα στις ΗΠΑ κοστίζει μόλις 20 δολάρια όταν στην Ελλάδα στοιχίζει ακόμη σήμερα μεταξύ 70-100 ευρώ η μεγαβατώρα στη χονδρική. Και η σύγκριση αφορά τις σημερινές τιμές στην Ευρώπη, όχι τις περυσινές στα 200 και 300 ευρώ. Έπειτα είναι τα υψηλά πρόστιμα στο CO2, που δεν υπάρχουν στην αντιπέρα όχθη του Ατλαντικού.
Γιατί επομένως μια βαριά βιομηχανία να μην προτιμήσει σήμερα τη Β. Αμερική ή την Κίνα, που παράγει το 70% - 80% της ενέργειάς της από άνθρακα χωρίς να πληρώνει κανένα πρόστιμο;
Στο έλεος του καιρού και της Κίνας
Κι όλα αυτά με την ενεργειακή κρίση να μην έχει τελειώσει. Τον χειμώνα που πέρασε η Ευρώπη ήταν πάρα πολύ τυχερή, γιατί ο ήπιος καιρός και η έλλειψη ζήτησης από την Κίνα δημιούργησε ιδανικές συνθήκες. Τις τελευταίες όμως μέρες, οι τιμές στην Απω Ανατολή αρχίζουν να ξεπερνούν τις ευρωπαικές. Γιατί πολλά πλοία αλλάζουν ρότα και βάζουν κατεύθυνση για την Ασία.
Επίσης, ενώ η σποτ τιμή στο φυσικό αέριο είναι 23 ευρώ, ένα φορτίο για το Δεκέμβριο κοστίζει 50 ευρώ η μεγαβατώρα. Διότι πολλοί «κλείνουν» από τώρα την ενέργεια που θα χρειαστούν το χειμώνα για να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο. Εως ότου μπουν σε λειτουργία το 2026 οι πολύ μεγάλες επενδύσεις που τώρα κατασκευάζονται, θα είμαστε μονίμως στο έλεος του καιρού και της Κίνας.
Το ενεργειακό ζήτημα είναι πρωταρχικό πλέον κριτήριο στην λήψη των επενδυτικών αποφάσεων και η Ευρώπη χάνει την πρωτοκαθεδρία στη μάχη κατά της κλιματικής κρίσης. Απέναντι στα «μπαζούκας» των Αμερικανών και Καναδών, η Ευρώπη συνεχίζει να προσφέρει διευκολύνσεις και λιγότερη χαρτούρα, αλλά από μέτρα ουσίας, μηδέν.
Τα κίνητρα φυσικά δεν θα αρκούσαν από μόνα τους, αν η Mytilineos δεν είχε αλλάξει κατηγορία, δεν είχε μετακινηθεί σε άλλα μεγέθη, έχοντας ισχυρότατους μετόχους, όπως η Fairfax, που αναμένεται να τη βοηθήσει σημαντικά στην καναδική αγορά. Τα φετινά EBITDA αναμένεται να ξεπεράσουν με άνεση τα 1 δισ ευρώ, όπως είπε χθες ο Ευ.Μυτιληναίος, εφόσον δεν συμβεί κάποιο έκτακτο συμβάν, όπως επέκταση του πολέμου ή κάποια νέα ασύμμετρη απειλή. Ενα είναι βέβαιο. Η εταιρεία θα βλέπει όλο και περισσότερο το μέλλον της στην Β.Αμερική παρά στην Ευρώπη, που εθισμένη στην αποβιομηχάνιση τόσων δεκαετιών δείχνει να ξέχασε πως να προσελκύει επενδύσεις.
Η μόνη αναδυόμενη αγορά
Και η Ελλάδα που βρίσκεται σε όλα αυτά; Καταρχήν, η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας από τη χώρα μας, η οποία αναμένεται εντός του έτους θα σημάνει τεράστια εισροή επενδυτικών κεφαλαίων. Αλλά υπάρχει κάτι ακόμη πιο σημαντικό. Η ελληνική αγορά είναι η μοναδική αναδυόμενη στην ευρωζώνη, αν όχι σε όλη την ΕΕ. Όταν συμβεί αυτό θα υπάρξει τεράστια εισροή επενδυτικών κεφαλαίων, τα οποία σήμερα θέλουν να έρθουν, αλλά δεν τους το επιτρέπει το καταστατικό τους.
Τα σενάρια επομένως αλλαγής έδρας και dual listing της Mytilineos σε κάποιο ξένο χρηματιστήριο συναρτώνται με μια σειρά από παράγοντες. Κάποιοι μεγάλοι μέτοχοι της εταιρείας θεωρούν ότι παρ’ όλη την άνοδο της μετοχής αυτή διαπραγματεύεται σε εξευτελιστικά επίπεδα και ότι στην Ελλάδα οι προϋποθέσεις για να πάρει την αποτίμηση που δικαιούται είναι πολύ πιο δύσκολες από ό,τι στις ανεπτυγμένες αγορές του εξωτερικού. Και ο αντίλογος, κατά τον ίδιο τον Ευ.Μυτιληναίο, είναι ότι το να πέσει κανείς σε πτωτική αγορά την ώρα που η Ελλάδα θα αρχίζει να πετάει, μπορεί να αποδειχθεί μεγάλο λάθος.
