Το συνολικό ποσό των 120 εκατ.ευρώ πρόκειται να διαθέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για έργα που αφορούν στην αστική καινοτομία, δηλαδή για έργα που θα πρέπει να αναπτύξουν και να δοκιμάσουν νέες λύσεις για την αντιμετώπιση των σημερινών αστικών προκλήσεων.
Αυτό αναφέρει η σχετική πρόσκληση της Κομισιόν προς τις επιχειρήσεις, με την οποία καθίσταται σαφές ότι αναζητούνται έργα που ενεργοποιούν τον μετασχηματισμό στις πόλεις και , ταυτόχρονα, έχουν τη δυναμική να δημιουργούν επενδύσεις αλλά να αποτελούν και πηγή έμπνευσης για άλλα έργα.
Η πρόσκληση αυτή αποτελεί συνέχεια της πρώτης προκήρυξης υποβολής προτάσεων που είχε πραγματοποιηθεί τον Οκτώβριο του 2022 για τη στήριξη του «Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους», το οποίο είναι είναι ένα περιβαλλοντικό, οικονομικό και πολιτιστικό έργο που αποσκοπεί να συνδυάσει τον σχεδιασμό, τη βιωσιμότητα, την προσβασιμότητα, την οικονομική προσιτότητα και τις επενδύσεις προκειμένου να συμβάλει στην υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Για την πρώτη πρόσκληση είχαν υποβληθεί 99 αιτήσεις από 21 κράτη μέλη. Οι νικητές της παρούσας πρόσκλησης θα ανακοινωθούν τον Ιούνιο.
Τα έργα που θα υποβληθούν θα πρέπει να επικεντρώνονται σε έναν από τους παρακάτω τομείς:
- Οικολογικές πόλεις, πειραματισμός και παροχή απτών καινοτόμων λύσεων για πράσινες και γαλάζιες υποδομές, αντιμετώπιση των προκλήσεων όσον αφορά τη βιοποικιλότητα, τη ρύπανση, τους πόρους και τις κλιματικές αλλαγές.
- Βιώσιμος τουρισμός - ενεργοποίηση μακροπρόθεσμου πράσινου και ψηφιακού μετασχηματισμού, ανθεκτικότητα και βιωσιμότητα στον τομέα του τουρισμού. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη διαφοροποίηση των τουριστικών προϊόντων, την επιδίωξη θετικού αντικτύπου στις τοπικές κοινότητες και το περιβάλλον, την προώθηση της κοινωνικής ένταξης και της κοινωνικής καινοτομίας και τη βελτίωση των συνδέσεων με μικρότερες περιοχές και πόλεις.
- Αξιοποίηση ταλέντων σε συρρικνούμενες πόλεις, τοπικά και ολοκληρωμένα πιλοτικά έργα για τη δοκιμή νέων λύσεων για τη διατήρηση και προσέλκυση ταλέντων. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων και την αντιμετώπιση των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών διαστάσεων που προκαλούνται από τη δημογραφική μετάβαση.
Όπως ανακοινώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) θα χρηματοδοτήσει το 80% του κόστους επιλεγμένων έργων, ενώ κάθε έργο μπορεί να λάβει έως και 5 εκατ. ευρώ.
Μέρος αυτής της χρηματοδότησης θα στηρίξει τη μεταφορά καινοτόμων λύσεων σε άλλες πόλεις της Ευρώπης, ώστε να εξασφαλιστεί ακόμη μεγαλύτερος αντίκτυπος, ιδίως στις πόλεις και στις περιφέρειες που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη τον βιώσιμο αστικό μετασχηματισμό. Για τον σκοπό αυτό, οι υποστηριζόμενες αστικές αρχές θα δημιουργήσουν εταιρικές σχέσεις μεταφοράς με τρεις άλλες πόλεις, ώστε να αναπαραγάγουν τα έργα.
Η πρόσκληση είναι ανοικτή σε όλες τις πόλεις της ΕΕ είτε μεμονωμένα, είτε σε ομαδικό επίπεδο. Οι δυνητικοί αιτούντες καλούνται να εγγραφούν στα σεμινάρια και τις λοιπές συνεδρίες που έχουν προγραμματιστεί να πραγματοποιηθούν τις προσεχείς εβδομάδες.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, ο συνολικός, ειδικός προϋπολογισμός του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, με ύψος 450 εκατ. ευρώ, η EUI αποτελεί ένα νέο μέσο για τη στήριξη της αστικής διάστασης της πολιτικής συνοχής κατά την περίοδο 2021-2027.
Στην περίοδο προγραμματισμού 2021-2027, τουλάχιστον το 8% των πόρων του ΕΤΠΑ σε κάθε κράτος μέλος πρέπει να επενδύεται σε προτεραιότητες και έργα που επιλέγονται από τις ίδιες τις πόλεις και βασίζονται στις δικές τους στρατηγικές βιώσιμης αστικής ανάπτυξης.
Πέρα από την καινοτομία, η EUI στηρίζει τις ικανότητες όλων των αστικών περιοχών σε ολόκληρη την Ευρώπη. Παρέχει στοιχεία για τη χάραξη πολιτικής και την ανταλλαγή γνώσεων σχετικά με τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη, μεταξύ άλλων μέσω του αστικού θεματολογίου της ΕΕ.
Στην σπουδαιότητα του έργου, ειδικά στο κομμάτι της κλιματικής ουδετερότητας, είχε αναφερθεί και η επίτροπος Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων, Ελίζα Φερέιρα, τονίζοντας ότι «…οι πόλεις κάθε μεγέθους είναι απαραίτητες για να βοηθήσουν την Ευρώπη να καταστεί η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050 και για την αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων.
Αυτή η δεύτερη πρόσκληση υποβολής προτάσεων της EUI θα εμπνεύσει καινοτόμες λύσεις και τολμηρές αστικές στρατηγικές για να καταστούν οι πόλεις της ΕΕ πιο οικολογικές, να εξασφαλιστούν μοντέλα βιώσιμου τουρισμού και προσέλκυσης ταλέντων, να αντιμετωπιστούν με επιτυχία τα πλέον πιεστικά σημερινά ζητήματα και να δοθεί καλό παράδειγμα, ώστε και άλλες πόλεις να μπορέσουν να αντλήσουν διδάγματα και να εξασφαλίσουν τη δυνατότητα αναπαραγωγής. Εν ολίγοις, θα δώσει τη δυνατότητα στις πόλεις της ΕΕ να διαδραματίσουν τον ρόλο τους στην επίτευξη των μακροπρόθεσμων στόχων της ΕΕ και της πολιτικής συνοχής».
