Στις 12 το μεσημέρι η Ελληνική Στατιστική Αρχή θα ανακοινώσει την πορεία του πληθωρισμού κατά τον μήνα Δεκέμβριο με τις ενδείξεις να συγκλίνουν ότι θα αποτυπωθεί νέο ρεκόρ 10ετίας με μεταβολή στον δείκτη τιμών καταναλωτή της τάξεως του 5%. Αυτό θα… θυμίσει στην αγορά ότι το πρόβλημα που προκαλεί η ενεργειακή κρίση είναι εδώ και «μεγαλώνει».
Αν μάλιστα ληφθούν υπόψη οι προειδοποιήσεις των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ το ενδεχόμενο να υπάρξει μετακύλιση της αύξησης και του ενεργειακού αλλά και του μεταφορικού κόστους στις τιμές των αγαθών πρώτης ζήτησης είναι ορθάνοικτο κάτι που αν αποτυπωθεί στην πράξη θα σπρώξει τον πληθωρισμό σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα μέσα στο πρώτο τρίμηνο και με αποκορύφωμα τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο ανάλογα βέβαια και με την πορεία των τιμών της ενέργειας. Το οικονομικό επιτελείο καλείται για μια ακόμη φορά να ισορροπήσει σε τεντωμένο σκοινί.
Με γρήγορες διαδικασίες πρέπει να καταλήξει σε πολιτικές κινήσεις που θα αποτρέψουν ένα κερδοσκοπικό κύμα στην αγορά χωρίς όμως να θέσουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και τις θέσεις εργασίας. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ο εξαιρετικά σημαντικός παράγοντας του δημοσιονομικού κόστους καθώς περιθώρια παρεμβάσεων που απαιτούν μεγάλο δημοσιονομικό χώρο δεν υπάρχουν, ειδικά στο ξεκίνημα της νέας χρονιάς και με την αβεβαιότητα που προκαλεί η πανδημία αλλά και η ενεργειακή κρίση να βρίσκονται στην κορύφωσή τους.
Τι προβλέπει ο κυβερνητικός προγραμματισμός; Τρία κυβερνητικά στελέχη άφηναν από χθες ορθάνοικτο το ενδεχόμενο για άμεση ανακοίνωση στοχευμένων μέτρων στήριξης μέσα στις επόμενες ημέρες ώστε να αντιμετωπιστεί η ακρίβεια που θα προέλθει όχι μόνο από το μέτωπο της ενέργειας που φυσικά παραμένει το μεγαλύτερο.
Το ποια θα είναι αυτά τα μέτρα, κρατείται ως επτασφράγιστο μυστικό. Το σίγουρο είναι ότι δεν θα είναι «οριζόντια» αλλά απολύτως στοχευμένα ώστε να βοηθηθούν οι έχοντες πραγματική ανάγκη. Επίσης, το δεύτερο σίγουρο είναι ότι δεν θα συμπεριληφθεί στο πακέτο στήριξης η μείωση των συντελεστών ΦΠΑ. Είναι μέτρο οριζόντιο, πολύ «ακριβό» και αβέβαιης αποτελεσματικότητας σε αυτή τη φάση καθώς ουδείς μπορεί να διασφαλίσει ότι το όφελος από τη μείωση του φόρου θα περάσει στην αγορά.
Το να δρομολογηθεί ταχύτερα η δεύτερη για φέτος αύξηση του κατώτατου μισθού είναι ενδεχόμενο ορθάνοικτο. Έτσι, ενώ στο τέλος του μήνα, οι έχοντες τις χαμηλότερες αποδοχές θα βλέπουν στον μισθό τους να αποτυπώνεται η πρώτη αύξηση της χρονιάς που έφερε τον κατώτατο μισθό στα 663 ευρώ, η κυβέρνηση θα ανακοινώσει το χρονοδιάγραμμα και για τη δεύτερη αύξηση με στόχο αυτή να περάσει στην αγορά μέσα στον Μάιο ή στον Ιούνιο. Ήδη, κυβερνητικά στελέχη αφήνουν να εννοηθεί ότι το ποσοστό μπορεί αν είναι σημαντικό φέρνοντας τον κατώτατο μισθό πάνω από τα επίπεδα των 700 ευρώ κάτι βέβαια που μένει να επιβεβαιωθεί καθώς το βασικό ζητούμενο παραμένει η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Στο οικονομικό επιτελείο εκτιμούν ότι υπάρχουν τα περιθώρια για να μπορέσει να σηκώσει ο επιχειρηματικός κόσμος της χώρας την αύξηση του κατώτατου μισθού. Πρώτον διότι ακόμη και μέσα στην πανδημία δημιουργήθηκαν τεράστια αποθέματα ρευστότητας κάτι που αποτυπώθηκε καις την πορεία των καταθέσεων. Δεύτερον διότι οι επιχειρήσεις θα ωφεληθούν μέσα στο 2022 από τα μέτρα στήριξης που έχουν ήδη δρομολογηθεί: τη μείωση του συντελεστή φορολογίας στο 22%, τη μείωση του συντελεστή υπολογισμού της προκαταβολής φόρου, την επιδότηση της κιλοβατώρας ηλεκτρικού ρεύματος οριζόντια για όλες τις επιχειρήσεις αλλά και την αναστολή των πληρωμών για τις επιστρεπτέες προκαταβολές. Έτσι, η χθεσινή δήλωση του υπουργού Οικονομικών ότι πρέπει να οι επιχειρήσεις να βάλουν «πλάτη» δεν ήρθε τυχαία. Βέβαια, μένει να αποδειχτεί στην πράξη:
1. Πρώτον το κατά πόσον οι επιχειρήσεις - και ειδικά οι αλυσίδες supermarket - έχουν πραγματικά περιθώρια να απορροφήσουν το αυξημένο κόστος από μεταφορές, πρώτες ύλες και ενέργεια έστω και εν μέρει ή όχι. Τα στοιχεία που συγκεντρώνονται από όλα τα μέρη της γης (σ.σ χθες οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν τον υψηλότερο πληθωρισμό των τελευταίων 40 ετών με ποσοστό 7% ενώ η Μ. Βρετανία πάει για ρεκόρ 30 ετών με πληθωρισμό που είχε να καταγραφεί από το 1992 και μετά) δείχνουν ότι σε πολύ αναπτυγμένες χώρες όπου ο ανταγωνισμός είναι σαφώς πιο οξύς από ότι σε μια μικρή αγορά όπως η Ελλάδα, τα αποτελέσματα δεν είναι ικανοποιητικά σε αυτή τη φάση. Ειδικά τα supermarket αντιμετωπίζονται στην Ελλάδα ως οι επιχειρήσεις που δεν υπέστησαν καμία πίεση μέσα στην πανδημία (το αντίθετο) αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μπουν στη διαδικασία να λειτουργούν με ζημιά ειδικά όταν η έξοδος από το πληθωριστικό τούνελ δεν είναι ορατή.
2. Δεύτερον το κατά πόσον οι δυνάμεις της αγοράς (ουσιαστικά ο ανταγωνισμός) μπορούν να συμβάλλουν θετικά στη συγκράτηση των αυξήσεων. Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο μπαίνει και η «είδηση» της επανόδου της Carrefour στην Ελλάδα αν και η ανάπτυξη των πρώτων καταστημάτων αναμένεται να γίνει σε χρόνο που ουσιαστικά θα έχει κορυφωθεί η καταιγίδα των ανατιμήσεων.
