Έκπληκτος παρακολουθώ τις τελευταίες ημέρες τις τεράστιες διαστάσεις που έχει λάβει η συζήτηση σε Ελλάδα και Ευρώπη για την απαίτηση της Ρωσίας όπως όλες οι πληρωμές για τις εισαγωγές φυσικού αερίου να καταβάλλονται σε ρούβλια, το επίσημο νόμισμα της Ρωσίας,αντί σε ευρώ η σε δολάρια. Στην πράξη, και όπως καθορίζει το προεδρικό διάταγμα της 31/3, όλες οι πληρωμές εξακολουθούν να γίνονται σε ευρώ μέσω της Gazprombank ,που έχει εξαιρεθεί από τις κυρώσεις και διατηρεί την διασύνδεση της με το διεθνές τραπεζικό σύστημα μέσω του συστήματος swift, αφού όλες οι τιμολόγησις από την Gazprom εξακολουθούν και γίνονται στο συμφωνηθέν ξένο νόμισμα.
Αυτό που ζητά επιπλέον η Ρωσική ενεργειακή από τους πελάτες της είναι όπως άμα τη πληρωμή του τιμολογίου σε ευρώ η δολάρια σε λογαριασμό της Gazprom, τα χρήματα αυτά με πάγια εντολή του πελάτη να μετατρέπονται σε ρούβλια και να κατατίθενται σε έναν διαφορετικό λογαριασμό της εταιρείας στην ίδια η άλλη τράπεζα. Η νέα αυτή μέθοδος επινοήθηκε προφανώς για να μπορέσει η Gazprom να ορίσει νέους λογαριασμούς σε Ευρωπαϊκή τράπεζα, στην Ελβετία, ή στην Ρωσία, που δεν υπόκεινται σε κυρώσεις. Διαφορετικά κινδύνευε ότι χρήματα καταθέτονται αυτόματα να δεσμεύονται. Όμως αυτό που έχει σημασία είναι ότι η αρχική πληρωμή εξακολουθεί να γίνεται σε ευρώ η δολάρια και άρα δεν ισχύει καθόλου ο ισχυρισμός ορισμένων εταιρειών η κρατών ότι η Μόσχα απαιτεί την πληρωμή αποκλειστικά σε ρούβλια.
Στην δε περίπτωση της Πολωνίας και της Βουλγαρίας, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι χώρες αυτές είχαν αποφασίσει εδώ και καιρό, πριν ακόμα την εισβολή στην Ουκρανία,να μην ανανεώσουν τα μακροχρόνια συμβόλαια τους για εισαγωγές αερίου από την Gazprom - που έτσι και αλλιώς έληγαν εντός του 2022- στο πλαίσιο μιας πολιτικής κατά της Ρωσίας. Άρα δεν είχαν ουδεμία πρόθεση να πληρώσουν την Gazprom και δεν ισχύει στο παραμικρό ο ισχυρισμός τους ότι δήθεν εκβιάστηκαν από το Κρεμλίνο να πληρώσουν σε ρούβλια.
Ήδη αρκετές χώρες στην ΕΕ έχουν αποδεχθεί το νέο σύστημα πληρωμής της Gazprom και δεν θεωρούν ότι παραβιάζεται η Ευρωπαϊκή νομοθεσία περί κυρώσεων. Παράλληλα μεγάλες εταιρείες προμηθευτές αερίου σε Αυστρία,Γερμανία,Ουγγαρία και Σλοβακία έχουν δηλώσει ξεκάθαρα ότι εντός του Μαΐου θα προχωρήσουν στην πληρωμή των τιμολογίων τους προς την Gazprom αποδεχόμενες το νέο σύστημα πληρωμών της Gazprom.
Έτσι οι σημερινές δηλώσεις της προέδρου της Κομισιόν περί ενιαίας στάσης των κρατών μελών για να αντιμετωπίσουν τους «Ρωσικούς εκβιασμούς » πέφτουν στο κενό αφού ο κίνδυνος να κόψει το αέριο η Μόσχα σε περίπτωση μη πληρωμής είναι πλέον υπαρκτός και υποχρεώνει κυβερνήσεις και εταιρείες να συμμορφωθούν, χωρίς να παραβιάζουν τους όρους συναλλαγών,προκειμένου να εξασφαλίσουν κανονικές ροές αερίου και να μην αντιμετωπίσουν ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που αντιμετωπίζουν συνέπεια των υψηλών τιμών ηλεκτρισμού και αερίου. Με την Γερμανία να αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο πρόβλημα από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες αφού έχει υπολογισθεί ότι η διακοπή παραδόσεων Ρωσικού αερίου θα επέφερε οικονομική ζημιά της τάξης των € 165 δισεκ.που ισοδυναμεί με το 5% του ΑΕΠ της.
Η συζήτηση για την πληρωμή του αερίου σε ρούβλια είναι παραπλανητική και επισκιάζει το πραγματικό πρόβλημα της Ευρώπης σε ότι έχει να κάνει με τον ενεργειακό της εφοδιασμό,όπου το αέριο καλύπτει ένα 25% των συνολικών της ενεργειακών αναγκών και τείνει να αντικαταστήσει τον άνθρακα ενώ αποτελεί την γέφυρα προς το υδρογόνο. Οι ανάγκες για παροχή μεγάλων ποσοτήτων αερίου σε ανταγωνιστικές τιμές θα είναι υπαρκτές για τουλάχιστον 25-30 χρόνια ακόμα και άρα καλό θα ήταν η ΕΕ να σταματήσει επιτέλους την ομφαλοσκόπηση και να σπεύσει να ενισχύσει τα κράτη μέλη να προχωρήσουν στη αξιοποίηση των σημαντικών εγχώριων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων των που διαθέτουν.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΕΝΕ η Ευρώπη στις 4 γεωλογικές ζώνες που διαθέτει - Βόρειος Θάλασσα, Αδριατική,Ανατολική Μεσόγειος,Μαύρη Θάλασσα - διαθέτει περί τα 9.0-10.0 τρισεκ.κυβικά μέτρα αερίου αποθέματα. Αρκετά για να καλύψουν το σύνολο τω ευρωπαϊκών αναγκών για τα επόμενα 50 χρόνια.
Ο Κωστής Σταμπολής είναι Σύμβουλος Στρατηγικής για την Ενέργεια και
Πρόεδρος του ΙΕΝΕ
