Υποχρεωτική καραντίνα 21 ημερών επιβάλλει το Βέλγιο σε όσους νοσούν από ευλογιά των πιθήκων και γίνεται έτσι η πρώτη χώρα που λαμβάνει περιοριστικά μέτρα για την έξαρση του συγκεκριμένου ιού.
Αυτή τη στιγμή 14 χώρες (σε Ευρώπη, Βόρεια Αμερική, Ασία και Αυστραλία) έχουν καταγράψει επιβεβαιωμένα κρούσματα, ενώ οι γιατροί στο Ηνωμένο Βασίλειο προειδοποιούν για «σημαντική αύξηση» των κρουσμάτων. Την ίδια ώρα το πρώτο ύποπτο κρούσμα έχει εντοπιστεί και στην Ελλάδα και νοσηλεύεται σε δωμάτιο αρνητικής πίεσης στο Αττικό νοσοκομείο.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Daily Mail συνολικά έχουν εντοπιστεί 143 κρούσματα, ενώ την πρωτιά σε επιβεβαιωμένα κρούσματα έχει η Ισπανία με 50, με την Πορτογαλία να ακολουθεί με 34, τον Καναδά με 22 και το Ηνωμένο Βασίλειο με 20.
Οι βελγικές υγειονομικές αρχές γνωστοποίησαν ότι όσοι προσβληθούν από τον ιό θα πρέπει τώρα να απομονωθούν για τρεις εβδομάδες, μετά την καταγραφή των τριών πρώτων κρουσμάτων στη χώρα.
Παράλληλα, οι γιατροί στο Ηνωμένο Βασίλειο προειδοποίησαν ότι η χώρα αντιμετωπίζει μια «σημαντική» αύξηση των λοιμώξεων και η απάντηση της κυβέρνησης είναι «κρίσιμη» για τον περιορισμό της εξάπλωσής του.
Η υπηρεσία Υγείας του δήμου της Νέας Υόρκης συνιστά στους πολίτες τη χρήση μάσκας σε κλειστούς χώρους, επισημαίνοντας ότι μπορεί να προστατεύσουν και από την εξάπλωση της ευλογιάς των πιθήκων.
Τι ισχύει στην Ελλάδα
Πληροφορίες για την ευλογιά των πιθήκων γνωστοποίησε ο ΕΟΔΥ, ενώ οι μέχρι τώρα οδηγίες μιλούν μόνο για τρόπους προφύλαξης.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, η ευλογιά των πιθήκων μπορεί να μεταδοθεί μέσω του αναπνευστικού συστήματος κατόπιν εισπνοής μεγάλου μεγέθους σταγονιδίων και μέσω επαφής με δερματικές βλάβες πάσχοντος ή μολυσμένα υλικά (π.χ. κλινοσκεπάσματα ή πετσέτες που έχει χρησιμοποιήσει ασθενής
Μετάδοση καταγράφεται, επίσης, μέσω της επαφής με άγρια ζώα, συνήθως πρωτεύοντα και τρωκτικά, όπως αρουραίοι, ποντίκια και σκίουροι ή ακόμα και με ζώα συντροφιάς που έχουν μολυνθεί από τα προηγούμενα.
Μπορεί σπάνια να μεταδοθεί με την κατανάλωση κρέατος από μολυσμένο ζώο που δεν έχει μαγειρευτεί επαρκώς ή με την επαφή με το δέρμα ή το τρίχωμα μολυσμένου ζώου.
Τρόποι προστασίας
Απαιτείται η τήρηση των βασικών μέτρων ατομικής υγιεινής.
- πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό τακτικά ή χρησιμοποιείτε αλκοολούχο αντισηπτικό
- καταναλώνετε κρέας μόνο αν έχει μαγειρευτεί επαρκώς
- μην πλησιάζετε άγρια ζώα, συμπεριλαμβανομένων νεκρών ζώων
- μην έρχεστε σε στενή επαφή και μην μοιράζεστε ρούχα με άτομα που δεν αισθάνονται καλά και παρουσιάζουν δερματικές βλάβες
Συμπτώματα
Από τη στιγμή που κάποιος μολυνθεί με τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων χρειάζεται να περάσουν 5 έως 21 μέρες για να εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα (συνήθως 6 με 13 ημέρες).
Αυτά μπορεί να είναι:
- Πυρετός
- Κεφαλαλγία
- Μυαλγίες
- Οσφυαλγία
- Διογκωμένοι λεμφαδένες (χαρακτηριστικό σημείο διαφορικής διάγνωσης από την ευλογιά)
- Ρίγος
- Καταβολή δυνάμεων
Εξάνθημα (συνήθως παρουσιάζεται 1 με 3 ημέρες μετά την εμφάνιση του πυρετού). Συχνά προηγείται το δερματικού εξανθήματος, εμφάνιση βλαβών σε βλεννογόνους, όπως του στόματος. Το εξάνθημα εντοπίζεται αρχικά στο κεφάλι και στο πρόσωπο και στη συνέχεια επεκτείνεται σε άλλα σημεία του σώματος συμπεριλαμβανομένων των παλαμών και των πελμάτων. Αρχικά εμφανίζεται με τη μορφή κηλίδων και βλατίδων οι οποίες εξελίσσονται σε μικρές φυσαλίδες, φλύκταινες και έπειτα σε εφελκίδες που τελικά υποχωρούν.) Το εξάνθημα αυτό μερικές φορές συγχέεται με το εξάνθημα της ανεμοβλογιάς.
Θεραπεία
Η αντιμετώπιση της νόσου αποσκοπεί στη βελτίωση των συμπτωμάτων. Συνήθως η πορεία είναι ήπια και οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν σε 2 με 4 εβδομάδες.
Συχνά χρειάζεται παραμονή στο νοσοκομείο προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα συμπτώματα αλλά και να αποτραπεί η μετάδοση της νόσου.
Καμπανάκι από Μπάιντεν: Τα κρούσματα σε Ευρώπη και ΗΠΑ είναι κάτι που πρέπει να μας ανησυχεί
Τα πρόσφατα κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων που έχουν εντοπιστεί στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι κάτι «που πρέπει να μας ανησυχεί» ανέφερε ο Τζο Μπάιντεν την Κυριακή.
Στα πρώτα δημόσια σχόλιά του σχετικά με την ασθένεια, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών πρόσθεσε: «Είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι αν εξαπλωθεί θα έχει συνέπειες».
Ο Μπάιντεν ρωτήθηκε για την ασθένεια, καθώς μιλούσε σε δημοσιογράφους στην αεροπορική βάση Osan στη Νότια Κορέα, όπου επισκέφθηκε στρατεύματα πριν απογειωθεί για την Ιαπωνία για να συνεχίσει το πρώτο του ταξίδι στην Ασία.
«Δεν μου έχουν πει ακόμη ποιο είναι το επίπεδο έκθεσης, αλλά είναι κάτι για το οποίο όλοι θα πρέπει να ανησυχούν», δήλωσε ο Μπάιντεν και πρόσθεσε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες για να προσδιοριστεί ποιο εμβόλιο θα μπορούσε να είναι αποτελεσματικό.
Επιδημιολογία-Παθογένεια-Κλινική Εικόνα-Διάγνωση-Θεραπεία
Ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων ανήκει στο γένος Orthopoxvirus της οικογένειας Poxviridae, στο ίδιο γένος με τον ιό variola, ο οποίος προκαλεί την ευλογιά και έχει εκριζωθεί παγκοσμίως από το 1980. Ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1958 σε αποικίες πιθήκων, ενώ εντοπίστηκε για πρώτη φορά στον άνθρωπο το 1970 στο Κονγκό. Έκτοτε, έχουν παρατηρηθεί τοπικές επιδημικές εξάρσεις σε χώρες της Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής, με τελευταία και σημαντικότερη την επιδημική έξαρση στη Νιγηρία με περισσότερα από 500 επιβεβαιωμένα και ύποπτα κρούσματα. Στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν εντοπιστεί από το 2018 επτά κρούσματα-σχετιζόμενα με ταξίδι σε ενδημικές χώρες.
Η περίοδος επώασης είναι συνήθως 5-21 ημέρες και ο ιός μεταδίδεται μεταξύ των ανθρώπων μέσω του αναπνευστικού συστήματος κατόπιν εισπνοής μεγάλου μεγέθους σταγονιδίων και μέσω επαφής με δερματικές βλάβες πάσχοντος ή μολυσμένα υλικά (πχ κλινοσκεπάσματα ή πετσέτες που έχει χρησιμοποιήσει ασθενής). Η νόσος εκδηλώνεται με πυρετό, κεφαλαλγία, μυαλγίες, λεμφαδενοπάθεια και εξάνθημα, το οποίο συνήθως ξεκινάει από την κεφαλή και επεκτείνεται στον κορμό, ενώ συμπεριλαμβάνει και παλάμες-πέλματα. Το εξάνθημα αρχικά εμφανίζεται με τη μορφή κηλίδων και βλατίδων, οι οποίες εξελίσσονται σε μικρές φυσαλίδες, φλύκταινες και έπειτα σε εφελκίδες που τελικά υποχωρούν. Το εξάνθημα αυτό μερικές φορές συγχέεται με το εξάνθημα της ανεμοβλογιάς. Η νόσος διαρκεί συνήθως 2-4 εβδομάδες και στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι αυτοπεριοριζόμενη. Η διάγνωση γίνεται με απομόνωση του ιού σε καλλιέργεια, ανίχνευση του DNA του ιού με PCR σε κλινικό δείγμα ή ανίχνευση παρουσίας orthopox-ιού σε ιστούς με ανοσοϊστοχημικές μεθόδους.
Η θεραπεία εστιάζει κυρίως στην βελτίωση των συμπτωμάτων. Όσον αφορά στην αντιϊική θεραπεία, δύο φάρμακα που έχουν εγκριθεί για την θεραπεία της ευλογιάς θεωρούνται αποτελεσματικά και έναντι της ευλογιάς των πιθήκων: το tecovirimat, θεραπεία εκλογής σε συνδυασμό με το brincidofovir σε ασθενείς με σοβαρή νόσο. Η θνητότητα στις χώρες της Αφρικής κυμαίνεται μεταξύ 1-10% για τα στελέχη της Κεντρικής Αφρικής, ενώ για τα στελέχη της Δυτικής Αφρικής που αποτελούν αυτά που έχουν ταυτοποιηθεί στην πρόσφατη έξαρση στην Ευρώπη, η θνητότητα στην Αφρική είναι περίπου 3%. Στις επιδημικές εξάρσεις στο Δυτικό Ημισφαίριο δεν καταγράφηκε κανένας θάνατος.
Γιατί ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων προκαλεί ανησυχία ως παθογόνο για τη δημόσια υγεία;
Ένας από τους κυριότερους λόγους ανησυχίας είναι η απότομη άνοδος των κρουσμάτων, καθώς μέχρι το απόγευμα της 21ης Μαΐου 145 περιστατικά (επιβεβαιωμένα και ύποπτα) έχουν καταγραφεί σε 9 ευρωπαϊκές χώρες καθώς και σε Ηνωμένες Πολιτείες, Καναδά, Αυστραλία και Ισραήλ, όπως επισημαίνει ο κ. Moritz Kraemer, PhD, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Επίσης, άλλος λόγος ανησυχίας είναι η δυνατότητα μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο χωρίς ιστορικό ταξιδιού σε ενδημική περιοχή, το οποίο σημαίνει ότι υπάρχει οριζόντια μετάδοση στην κοινότητα. Το μεγαλύτερο ερώτημα είναι, όπως επισημαίνει και ο Andrea McCollum, επιδημιολόγος στο Τμήμα Poxvirus του CDC, πόσο εύκολα μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο. Για τον λόγο αυτό, ο κ. Osterholm, διευθυντής του Κέντρου Λοιμωδών Νοσημάτων του Πανεπιστημίου της Μινεσότας, προβλέπει την πιθανότητα δυναμικής μετάδοσης του ιού λόγω της αγνώστου μέχρι ώρας μεταδοτικότητας του.
Η αναπληρώτρια διευθύντρια του κέντρου ελέγχου και πρόληψης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής κ. Jennifer McQuinston δήλωσε ότι «δεδομένου των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων στην Πορτογαλία, και των ύποπτων περιστατικών στην Ισπανία, και δεδομένου της ανεύρεσης περιστατικών σε πολλές χώρες του κόσμου, είναι ακόμα άγνωστο πόσο μεγάλη θα είναι η διασπορά του ιού, και λόγω των συχνών μετακινήσεων μεταξύ των χωρών, θα δούμε περιστατικά σε όλο το κόσμο». Τέλος, η κ. Marion Koopmans, DVM, PhD, διευθύντρια τμήματος Erasmus που επικεντρώνεται στην έρευνα σχετικά με ιούς, επισημαίνει ότι η επιδημική έκρηξη αρχίζει να είναι ανησυχητική καθώς τα περιστατικά εντοπίζονται σε διαφορετικές χώρες, ασυνήθιστο για τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων που δεν είναι τόσο μεταδοτικός.
Πρώτο ύποπτο κρούσμα στην Αυστρία
Το πρώτο ύποπτο κρούσμα της ευλογιάς των πιθήκων αναφέρθηκε σήμερα στη Βιέννη. Πρόκειται για έναν 35χρονο άνδρα, ο οποίος διακομίστηκε στο νοσοκομείο στη διάρκεια της νύχτας, όπως μετέδωσε το εθνικό δίκτυο ORF επικαλούμενο έναν εκπρόσωπο του ανώτερου αξιωματούχου υγείας της πόλης.
Ο ασθενής εμφάνισε χαρακτηριστικά συμπτώματα της ασθένειας, ανάμεσά τους χαμηλό πυρετό και εξανθήματα στο πρόσωπο, μετέδωσε το ORF προσθέτοντας ότι οι εξετάσεις θα δείξουν μέχρι απόψε το βράδυ αν όντως πρόκειται για την ευλογιά των πιθήκων.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναμένει να εντοπιστούν κι άλλα κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων, καθώς επεκτείνει την επιτήρηση σε χώρες όπου η νόσος αυτή δεν είναι ενδημική.
Ως χθες Σάββατο, αναφέρθηκαν 92 επιβεβαιωμένα και 28 ύποπτα κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων από 12 κράτη μέλη όπου ο ιός δεν είναι ενδημικός, διευκρίνισε η υπηρεσία αυτή του ΟΗΕ, προσθέτοντας ότι θα δώσει περαιτέρω οδηγίες και συστάσεις τις επόμενες ημέρες για τον περιορισμό της εξάπλωσής του.
Η ευλογιά των πιθήκων, μολυσματική ασθένεια που συνήθως έχει ήπια συμπτώματα, είναι ενδημική σε τμήματα της δυτικής και της κεντρικής Αφρικής. Εξαπλώνεται μέσω της στενής επαφής, κάτι που σημαίνει πως μπορεί να περιοριστεί σχετικά εύκολα, με απομόνωση και τήρηση των κανόνων υγιεινής.
Διαβάστε ακόμα: Ευλογιά των πιθήκων: Θα γίνει η νέα παγκόσμια υγειονομική απειλή;
