Ολόκληρη η Ελλάδα, τις τελευταίες ημέρες, ασχολείται με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Πράγμα λογικό, αν αναλογιστεί κανείς τον ρόλο και την σημασία ενός τραπεζικού συστήματος σε μία οικονομία. Όχι όμως στην περίπτωση της Ελληνικής.
Γιατί το πρόβλημα των Ελληνικών τραπεζών δεν είναι η κεφαλαιακή επάρκεια. Αυτή είναι απλά ένα σύμπτωμα της ασθένειας τους. Της ασθένειας που τις έχει φέρει στην κατάσταση ζόμπι, στην οποία βρίσκονται σήμερα. Η ασθένεια αυτή λέγεται «μη εξυπηρετούμενα δάνεια».
Πρόκειται για πολύ βαριά αρρώστια, που κρατάει πολλά χρόνια. Που κατατρώει τις σάρκες των μετόχων των τραπεζών, από πολύ παλιά. Αρρώστια η οποία, αν δεν αντιμετωπιστεί ριζικά και θεραπευτεί εντελώς, θα προκαλεί συνεχώς μεγαλύτερα προβλήματα, μέχρι να φτάσει στην ολοκληρωτική διάλυση του τραπεζικού συστήματος. Αν δεν σταματήσουν να δημιουργούνται συνεχώς νέα κόκκινα δάνεια, οι τράπεζες δεν θα σταματήσουν να χρειάζονται κεφάλαια, στον αιώνα τον άπαντα. Μέχρι να μην βρίσκονται άλλα και να καταρρεύσει το σύστημα.
Που πάει να πει ότι όσα κεφάλαια και αν λάβουν οι Ελληνικές τράπεζες, τώρα ή αργότερα, αν δεν πάψει να υπάρχει ο λόγος που αυτά εξαφανίζονται στις μαύρες τρύπες των ισολογισμών τους, δεν υπάρχει περίπτωση να εξυγιανθεί το τραπεζικό σύστημα. Ούτε, φυσικά, να αρχίσουν οι τράπεζες να χορηγούν πιστώσεις εκεί που χρειάζεται, στην πραγματική οικονομία.
Το ζήτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι εάν υπάρχει φάρμακο που να θεραπεύει ριζικά την ασθένεια. Και εάν ναι, ποιο είναι αυτό. Τα τελευταία χρόνια που, λόγω της κρίσης το φαινόμενο έχει ενταθεί, έχουν προταθεί τριών κατηγοριών λύσεις. Διαχείριση από τις ίδιες τις τράπεζες, πώληση με μεγάλη έκπτωση σε vulture funds και δημιουργία μίας Bad Bank στην οποία θα μεταφερθούν τα κόκκινα δάνεια, στα πρότυπα άλλων χωρών της ζώνης του ευρώ, όπως η Ισπανία, η Ιρλανδία και άλλες.
Κάποιες προτάσεις περιλάμβαναν μείγματα των πιο πάνω μεθόδων αλλά ουσιαστικά η λύση πρέπει να αναζητηθεί σε μία από αυτές τις τρείς γενικές κατηγορίες. Κάθε μία από αυτές τις λύσεις έχει θετικά και αρνητικά στοιχεία. Στόχος όμως αυτού του κειμένου δεν είναι να αναλυθούν αυτές οι λύσεις και να προσδιοριστεί ποια είναι η καλύτερη. Αυτό μπορεί να γίνει αργότερα. Ο στόχος αυτή την στιγμή οφείλει να είναι η συνειδητοποίηση από όλους ότι το πρόβλημα θα πρέπει να λυθεί με τις αποφάσεις που θα παρθούν, μετά την ανακεφαλαιοποίηση. Εάν γίνει αυτό, όλα θα πάνε καλύτερα. Κατά το πασίγνωστο «It’s the economy, stupid», «Δεν είναι η ανακεφαλαιοποίηση, ηλίθιε» που θα έλεγαν και οι Αμερικανοί.
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι υπάρχει και μία τέταρτη λύση, αυτή του εξορθολογισμού ολόκληρης της οικονομίας και της επαναφοράς της σε αναπτυξιακή πορεία. Αλλά αυτή, λόγω του κυρίαρχου ρόλου των τραπεζών στην υλοποίηση της, μοιάζει λίγο με πρόβλημα τύπου αυγού του Κολόμβου, οπότε καλύτερα να εξαιρεθεί. Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς στην αναζήτηση ουσιαστικής λύσης, επαναφορά μιας οικονομίας σε ανάπτυξη, χωρίς πρώτα να έχουν λειτουργήσει κανονικά οι τράπεζες της, αποτελεί ουτοπία.
Όσο πιο γρήγορα γίνει κατανοητό αυτό από το οικονομικό επιτελείο και τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, τόσο καλύτερα θα είναι για όλους.
Ο Τραπεζικός
