Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν σήμερα σε έναν κανονισμό έκτακτης ανάγκης για τον περιορισμό της χρήσης φυσικού αερίου τους αυτό το χειμώνα, καθώς η Ευρώπη προετοιμάζεται για έναν χειμώνα αβέβαιων προμηθειών από τη Ρωσία.
Σε μια προσπάθεια να αυξηθεί η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ, προκρίθηκε η εθελοντική μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου κατά 15% αυτόν τον χειμώνα, όπως αναφέρει η ανακοίνωση του Συμβουλίου. Ο κανονισμός του Συμβουλίου προβλέπει επίσης τη δυνατότητα ενεργοποίησης «ενωσιακής προειδοποίησης» σχετικά με την ασφάλεια του εφοδιασμού, οπότε η μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου θα καταστεί υποχρεωτική.
Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να μειώσουν τη ζήτηση φυσικού αερίου κατά 15% σε σύγκριση με τη μέση κατανάλωσή τους τα τελευταία πέντε χρόνια, μεταξύ 1ης Αυγούστου 2022 και 31ης Μαρτίου 2023, με μέτρα δικής τους επιλογής.
Ενώ όλες οι χώρες της ΕΕ θα καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να ανταποκριθούν στις μειώσεις, το Συμβούλιο διευκρίνισε ορισμένες εξαιρέσεις και δυνατότητες να ζητηθεί παρέκκλιση από τον υποχρεωτικό στόχο μείωσης, προκειμένου να αντικατοπτρίζονται οι ιδιαίτερες καταστάσεις των κρατών μελών και να διασφαλίζεται ότι οι μειώσεις φυσικού αερίου είναι αποτελεσματικές σε ενίσχυση της ασφάλειας του εφοδιασμού στην ΕΕ.
Το Συμβούλιο συμφώνησε ότι τα κράτη μέλη που δεν είναι διασυνδεδεμένα με δίκτυα φυσικού αερίου άλλων κρατών μελών εξαιρούνται από τις υποχρεωτικές μειώσεις φυσικού αερίου καθώς δεν θα μπορούν να απελευθερώσουν σημαντικούς όγκους φυσικού αερίου προς όφελος άλλων κρατών μελών. Τα κράτη μέλη των οποίων τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας δεν είναι συγχρονισμένα με το ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το αέριο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας εξαιρούνται επίσης, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος κρίσης εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια.
Οι χώρες μπορούν να ζητήσουν παρέκκλιση για να προσαρμόσουν τις υποχρεώσεις τους για μείωση της ζήτησης εάν έχουν περιορισμένες διασυνδέσεις με άλλα κράτη μέλη και μπορούν να αποδείξουν ότι οι εξαγωγικές ικανότητες διασύνδεσης ή η εγχώρια υποδομή LNG τους χρησιμοποιούνται για την ανακατεύθυνση φυσικού αερίου σε άλλα κράτη μέλη στο έπακρο.
Παρέκκλιση μπορεί να ζητηθεί επίσης εάν έχουν υπερβεί τους στόχους πλήρωσης αποθήκευσης αερίου, εάν εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το αέριο ως πρώτη ύλη για κρίσιμες βιομηχανίες ή εάν η κατανάλωση αερίου τους έχει αυξηθεί τουλάχιστον κατά 8% το περασμένο έτος σε σύγκριση με τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας.
Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να αυξήσουν τον ρόλο του Συμβουλίου για την ενεργοποίηση «συναγερμού της Ένωσης». Η ειδοποίηση θα ενεργοποιηθεί με εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου, κατόπιν πρότασης της Επιτροπής. Η Επιτροπή υποβάλλει πρόταση για την ενεργοποίηση «συναγερμού της Ένωσης» σε περίπτωση σημαντικού κινδύνου σοβαρής έλλειψης αερίου ή εξαιρετικά υψηλής ζήτησης αερίου ή εάν πέντε ή περισσότερα κράτη μέλη που έχουν κηρύξει συναγερμό σε εθνικό επίπεδο ζητήσουν από την Επιτροπή να το κάνεις.
Κατά την επιλογή μέτρων μείωσης της ζήτησης, τα κράτη μέλη συμφώνησαν ότι θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα σε μέτρα που δεν επηρεάζουν προστατευμένους πελάτες, όπως νοικοκυριά και βασικές υπηρεσίες για τη λειτουργία της κοινωνίας, όπως κρίσιμες οντότητες, υγειονομική περίθαλψη και άμυνα. Πιθανά μέτρα περιλαμβάνουν τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, μέτρα για την ενθάρρυνση της αλλαγής καυσίμου στη βιομηχανία, εθνικές εκστρατείες ευαισθητοποίησης, στοχευμένες υποχρεώσεις για μείωση της θέρμανσης και ψύξης και μέτρα που βασίζονται στην αγορά, όπως οι πλειστηριασμοί μεταξύ εταιρειών.
Τα εθνικά σχέδια έκτακτης ανάγκης που καθορίζουν τα μέτρα μείωσης της ζήτησης που σχεδιάζουν θα επικαιροποιηθούν και θα γίνεται τακτική αναφορά προόδο από κάθε χώρα στην Επιτροπή.
Η ρύθμιση είναι ένα εξαιρετικό και έκτακτο μέτρο, που προβλέπεται για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Ως εκ τούτου, θα ισχύει για ένα έτος και η Επιτροπή θα προβεί σε επανεξέταση για να εξετάσει την παράτασή του υπό το φως της γενικής κατάστασης του εφοδιασμού με φυσικό αέριο στην ΕΕ, έως τον Μάιο του 2023.
Το κείμενο που συμφωνήθηκε σήμερα θα εγκριθεί επίσημα μέσω γραπτής διαδικασίας. Η γραπτή διαδικασία θα κινηθεί και θα ολοκληρωθεί τις επόμενες ημέρες, μετά από τεχνικές αναθεωρήσεις του κειμένου.
"Δεν ήταν Mission Impossible! Οι υπουργοί κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία για τη μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου ενόψει του ερχόμενου χειμώνα", έγραψε σε tweet η Τσεχική Δημοκρατία, η οποία κατέχει την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ.
🔋 #TTE Energy | 👏 This was not a Mission Impossible! Ministers have reached a political agreement on gas demand reduction ahead of the upcoming winter.#EU2022CZ pic.twitter.com/XBnKuTs75W
— EU2022_CZ (@EU2022_CZ) July 26, 2022
Σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Reuters, η Ουγγαρία ήταν η μόνη χώρα που εξέφρασε τη διαφωνία της με τη συμφωνία.
Τη βεβαιότητά της ότι σήμερα οι Υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ θα καταλήξουν σε συμφωνία για τον περιορισμό της κατανάλωσης φυσικού αερίου είχε εκφράσει νωρίτερα η επικεφαλής της ενεργειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Κάντρι Σίμσον που τόνισε ότι πολιτικών κινήτρων ανακοίνωση του ρωσικού κολοσσού φυσικού αερίου Gazprom για περαιτέρω μειώσεις στις παραδόσεις στην Ευρώπη αποδεικνύει ότι η προληπτική μείωση είναι μια «σοφή στρατηγική».
Η ανακοίνωση του ρωσικού κολοσσού φυσικού αερίου Gazprom ότι θα μειώσει περαιτέρω τις παραδόσεις στην Ευρώπη αυτή την εβδομάδα έχει πολιτικά κίνητρα, δήλωσε η Σίμσον, αμφισβητώντας τον ισχυρισμό της εταιρείας ότι διέκοψε την προμήθεια επειδή έπρεπε να σταματήσει τη λειτουργία της τουρμπίνας.
"Γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει τεχνικός λόγος να το κάνουμε. Αυτό είναι ένα βήμα με πολιτικά κίνητρα και πρέπει να είμαστε έτοιμοι γι' αυτό. Και ακριβώς γι' αυτόν τον λόγο, η προληπτική μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου είναι μια σοφή στρατηγική." τόνισε η Επίτροπος κατά την άφιξή της σε μια συνάντηση των υπουργών ενέργειας των χωρών της ΕΕ στις Βρυξέλλες.
Η Σίμσον είπε ότι αναμένει από τους υπουργούς να καταλήξουν σε συμφωνία για τους έκτακτους κανόνες της ΕΕ που απαιτούν από τις χώρες να περιορίσουν τη ζήτηση αερίου τους.
«Αναμένω ότι σήμερα θα έχουμε ενδιαφέρουσα πολιτική συζήτηση, διότι τα κράτη μέλη έχουν διαφορετικές συνθήκες, ξεκινούν από διαφορετικές θέσεις. Περιμένω ότι στο τέλος θα έχουμε πολιτική συμφωνία» προσέθεσε, ενώ ανέφερε ότι η βάση του μηνύματος της Επιτροπής ήταν η «ενότητα και η αλληλεγγύη».
Με πληροφορίες από Reuters και από ΑΠΕ
