Η Ιστορία προχωρά μέσα από τη συστημική αλλαγή. Άλλοτε η δομή των διεθνών συστημάτων είναι διπολική και άλλοτε πολυπολική. Στα πολυπολικά συστήματα υπάρχει αυξημένη αναρχία και έτσι οι κρίσεις μπορεί να είναι πολλών ειδών. Αυτές οι κρίσεις οδηγούν σε αλλαγή του καταμερισμού ισχύος σε παγκόσμια κλίμακα.
Το Τσερνόμπιλ επιτάχυνε την παρακμή της ΕΣΣΔ και -τελικά- την κατάρρευση του διπολικού συστήματος. Σήμερα, σε ένα πολυπολικό σύστημα, μια διεθνής υγειονομική κρίση που ξεκίνησε από την Κίνα, φαίνεται να θέτει το Πεκίνο σε απολογητική θέση, εφάμιλλη με αυτήν στην οποία βρέθηκε κάποτε η Μόσχα. Τα ψέματα ενός αυταρχικού κράτους,οι συγκαλύψεις από τη μεριά της κυβερνήσεως και η απόλυτη έλλειψη διαφάνειας μηνών οδήγησε σε απώλειες της ζωής τόσο στο εσωτερικό της Κίνας όσο και στο εξωτερικό.
Το ατύχημα στο Τσερνόμπιλ έφερε και το τέλος της ΕΣΣΔ ,ο COVID-19 θα μπορούσε να είναι το Τσερνόμπιλ της Κίνας;
Δεν είναι η πρώτη φορά που μια μεγάλη κοινότητα ανθρώπων έπρεπε να διαπραγματευτεί έναν αόρατο κίνδυνο.Τα κοινά στοιχεία είναι πολλά μεταξύ της πανδημίας και του Τσερνόμπιλ.
Αρχικά, το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα αποτελεί τη μοναδική ενσωμάτωση της νομιμότητας και της δικαιοσύνης. Οι ηγέτες της Κίνας αποφεύγουν την μετάδοση κακών ειδήσεων στους Κινέζους πολίτες εφόσον θεωρούν πως βρίσκονται κάτω από τη δική τους ευχέρεια να λυθούν.Η κινεζική κυβέρνηση κοινοποίησε στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας λοιμώξεις από τον κορονοιό στις 31 Δεκεμβρίου του 2019,ενώ γνωστοποίησε την καταστάση στους πολίτες της στις 20 Ιανουαρίου του 2020 . Για σχεδόν ένα μήνα, οι Κινέζοι πολίτες δεν είχαν ακριβείς πληροφορίες απαραίτητες για την ίδια τους την επιβίωση.Ομοίως, η Σουηδία ήταν η πρώτη που ανακοίνωσε ότι είχε εντοπίσει μια περίεργη αύξηση της ραδιενέργειας μετά το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνόμπιλ. Η ανακοίνωση του ατυχήματος από τα σοβιετικά κρατικά μέσα ενημέρωσης ήρθε αρκετές ώρες μετά τα νέα από τη Σουηδία και τρεις ημέρες μετά το ίδιο το ατύχημα.
Δεύτερον, τα κομμουνιστικά καθεστώτα δίνουν προτεραιότητα στην πολιτική ατζέντα τους πάνω απ 'όλα! Μεταξύ 6 και 17 Ιανουαρίου,η περιοχή Γουχάν φιλοξένησε το δικό της 14ο Λαϊκό Συνέδριο μη ακυρώνοντας το εξαιτίας του κορονοιού.Τη στιγμή του ατυχήματος του Τσερνόμπιλ ήταν προγραμματισμένη η παρέλαση της Πρωτομαγιάς στο Κίεβο.Ενώ ο επικεφαλής του κόμματος στην Ουκρανία πρότεινε να ακυρώσει την παρέλαση, η Μόσχα διέταξε την παρέλαση να συνεχιστεί όπως είχε προγραμματιστεί, φοβούμενοι τον πανικό που θα προκύψει.
Τρίτον,η μεγαλύτερη δοκιμασία που έπρεπε να αντιμετωπίσει η Κίνα αφορά τις διαδικασίες για την εκκένωση και την απομόνωση των κατοίκων. Πολλοί από τους 11 εκατομμύρια κατοίκους της Γουχάν εγκατέλειψαν την πόλη προτού τεθεί υπό lockdown στις 23 Ιανουαρίου. Εξίσου μετά το ατύχημα του Τσερνόμπιλ,Ουκρανοί αξιωματούχοι συγκρούστηκαν με ηγέτες του κεντρικού κόμματος στη Μόσχα για το ζήτημα εάν θα υπάρξει εκκένωση.Η Μόσχα αντιτάχθηκε στη μαζική εκκένωση με την αιτιολογία ότι θα δημιουργούσε ευρύ πανικό, αλλά οι τοπικοί αξιωματούχοι προχώρησαν σε αυτήν.Η δυσαρέσκεια στην σοβιετική ηγεσία κατά τη διάρκεια του Τσερνόμπιλ οφείλεται στο σχηματισμό του μετώπου ενάντια στη Μόσχα που ώθησε και κατ’ επέκταση στο μεταγενέστερο κίνημα ανεξαρτησίας της Ουκρανίας.
Τέταρτον και στις δύο περιπτώσεις οι πολίτες πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί με την υγεία τους έπειτα των συμβάντων.Υπάρχει ανησυχία για το άγγιγμα των πραγμάτων στη μία περίπτωση λόγω μικροβίων στη δεύτερη υπήρχε λόγω ραδιενέργειας-ακόμη το Τσέρνομπιλ είναι κηρυγμένο ως περιοχή απαγορευμένης ζώνης.Υπάρχει ο φόβος ότι αόρατα αερομεταφερόμενα σωματίδια προσβάλουν τους ανθρώπους. Τα προστατευτικά καλύμματα,όπως μάσκες ή ολόκληρες στολές προσφέρουν προστασία.Και τα δύο περιστατικά προκάλεσαν το θάνατο πολλών ανθρώπων ,ακόμη και ζώων.Το μόνο θετικό στον κορονοιό είναι πως εξαιτίας του Lockdown η ατμοσφαίρα ήταν πιο καθαρή εν αντιθέσει του ατυχήματος στο Τσερνόμπιλ που η ατμόσφαιρα προσβλήθηκε με τεράστια ποσοστά ραδιενέργειας σχεδόν σε ολόκληρο τον κόσμο.
Τελικά, ήταν η πανδημία το Τσερνόμπιλ της Κίνας; Η απάντηση είναι καταφατική.Ο κορονοιός θα μπορούσε να προληφθεί εάν οι Κινέζοι αξιωματούχοι υγείας και το ιατρικό προσωπικό είχαν την ‘ευγενή καλοσύνη’ να πληροφορήσουν εγκαίρως.Ωστόσο ,όπως στην περίπτωση του Τσερνόμπιλ ,ορισμένοι σοβιετικοί επιστήμονες και ιθύνοντες κατάφεραν να πάρουν δραστικές αποφάσεις για να ελέγξουν την κατάσταση έτσι και η Κίνα πραγματοποίησε εντυπωσιακά επιτεύγματα ελέγχου της εξάπλωσης, ακόμα κι αν ήταν μέσω δρακόντειων μέτρων κλειδώματος.
Ο COVID-19 δεν είναι η αρχή του τέλους του Xi Jinping ή της Λαικής Δημοκρατίας της Κίνας, όπως το Τσερνόμπιλ ήταν ο προάγγελος της μοίρας για τη Σοβιετική Ένωση.Η παγκόσμια κοινότητα ίσως να εκτιμήσει τη μεταμέλεια της Κίνας στην περίπτωση που η δεύτερη ανακαλύψει πρώτη το εμβόλιο.Μόνο που οι απόπειρες απο τη μεριά της Κίνας να επηρεάσουν τον ΠΟΥ και την ΕΕ δεν αφήνουν περιθώρια για ‘άφεση αμαρτιών’ . Ο COVID-19 αποκάλυψε πως καμία χώρα δεν είναι σε θέση πλέον να παρέχει ολοκληρωμένη ηγεσία, μία θέση που από το ΒΠΠ κατείχαν οι Ηνωμένες Πολιτείες.Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν παρουσιάσει το χαμηλότερο ποσοστό δοκιμών οποιασδήποτε χώρας του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης συνάμα με την πολιτική ανωριμότητα και τις εσωτερικές διενέξεις έχουν αμαυρώσει την παγκόσμια εικόνα της χώρας ως η πλουσιότερη και ισχυρότερη χώρα στον κόσμο με αιχμή στην επιστημονική εξειδίκευση και στις αμερικανικές αξίες.
Αυτή η κρίση αποκάλυψε πως η άνοδος της Κίνας είναι ανεξάρτητη από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη μείωσης της ισχύς της Ουάσιγκτον.Η Κίνα δεν μπορεί να γεμίσει αβίαστα ένα κενό που μπορεί να αφήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Εάν η Ουάσινγκτον υποστεί μια απώλεια της ήπιας δύναμης της λόγω κακής διαχείρισης αυτής της υγειονομικής κρίσης και της εσωτερικής, αυτό δεν βοηθά άμεσα την Κίνα. Το τελικό αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι ένας κόσμος που βλέπει ένα κενό μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο χωρίς προφανή καλόπιστο ηγεμόνα να οδηγεί μια φιλελεύθερη διεθνή τάξη.
*H κ. Γεωργία Πολυτάνου είναι Σύμβουλος Ενεργειακής Ασφάλειας
