Σταθερά αυξημένα παραμένουν τα κρούσματα του κορονοϊού στη χώρα μας τα τελευταία 24ωρα, με την Ομάδα Επιδημιολογίας Λυμάτων του ΑΠΘ να χτυπούν συναγερμό στη Θεσσαλονίκη όπου το ιικό φορτίο κατέγραψε αύξηση κατά 33% και τον καθηγητή πνευμονολογίας του πανεπιστήμιου Κρήτης Νίκου Τζανάκη να αναμένει νέο κυλιόμενο μέσο όρο στην επικράτεια με 4000 κρούσματα και τις νέες διαγνώσεις στις ηλικίες 0-17 ετών να αποτελούν πλέον το 30% των ημερήσιων κρουσμάτων.
Το γεγονός αυτό καταδεικνύει την ανάγκη να αυξηθεί η εμβολιαστική κάλυψη στους νέους, ειδικά εφόσον δεν παρατηρείται αντίστοιχη τάση διεύρυνσης του εμβολιασμού στους ηλικιωμένους. Η στασιμότητα των εμβολιασμών στις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού μεγαλύτερης ηλικίας φαίνεται να είναι μη αναστρέψιμη, με τον καθηγητή πνευμονολογίας Νίκο Τζανάκη να στέλνει προειδοποιητικό μήνυμα προς όσους παραμένουν επιφυλακτικοί ή «αρνητές», επισημαίνοντας πως το 95% των θανάτων - που σε ποσοστό 88% αφορά ηλικιωμένους - καταγράφεται σε μη εμβολιασμένα άτομα!
Στο σημείο που βρισκόμαστε - αντιμέτωποι με το 4ο κύμα της πανδημίας και με περισσότερους από 34 νεκρούς καθημερινά - μπορούμε να διδαχτούμε πολλά αντιπαραθέτοντας τα στατιστικά στοιχεία της 20μηνης πορείας της πανδημίας στην πατρίδα μας, σε ό,τι αφορά την αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού στους νεότερους και τους μεγαλύτερους.
Όπως προκύπτει από τα αδιάσειστα επιδημιολογικά ευρήματα ένας στους τέσσερις ηλικιωμένους άνω των 65 ετών παραμένει μη εμβολιασμένος στην πατρίδα μας, παρότι σε αυτή την ιδιαίτερα ευάλωτη ηλικιακή ομάδα έχει καταγραφεί έως τώρα η συντριπτική πλειονότητα των θανάτων και συγκεκριμένα το 83,3% των θανάτων, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 12.999 χαμένες ζωές. Στις ηλικίες άνω των 65 ετών οι νοσηλευόμενοι διασωληνωμένοι ασθενείς αντιπροσωπεύουν το 53,9% των διασωληνωμένων ασθενών σε ΜΕΘ και στη δεδομένη συγκυρία φτάνουν τους 189, με το 88,18% αυτών να είναι μη εμβολιασμένοι.
Στον αντίποδα, οι νέοι ηλικίας 18-24 ετών έχουν εμβολιαστεί ήδη σε ποσοστό άνω του 60%, ενώ στη μεγάλη πληθυσμιακή ομάδα των φοιτητών, το 75% είναι πλήρως εμβολιασμένοι και αποτελούν την πιο εμβολιασμένη κατηγορία νέων ανθρώπων. Σύμφωνα με την αποτίμηση του γενικού γραμματέα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας Μάριου Θεμιστοκλέους, στις ηλικίες άνω των 18 ετών το 70% των πολιτών είναι εμβολιασμένο, παρότι η πλατφόρμα για τους νέους άνοιξε πολύ αργότερα από ότι για τους ηλικιωμένους.
Στην πλειονότητά τους οι νέοι όταν νοσούν με λοίμωξη covid νοσούν ήπια με τις ηλικίες 18-39 ετών να αντιστοιχούν στο 2,6% των διασωληνωμένων ασθενών στις ΜΕΘ και στη δεδομένη συγκυρία να είναι διασωληνωμένοι 9 νέοι. Στις ηλικίες 18-39 ετών αντιστοιχεί μόλις το 0,8% των θανάτων από covid (σε απόλυτο αριθμό αυτό μεταφράζεται σε 117 θανάτους και το 3,1% των διασωληνωμένων ασθενών (με 11 ασθενείς αυτής της ηλικιακής ομάδας να βρίσκονται διασωληνωμένοι στη δεδομένη συγκυρία, ενώ στις ακόμα μικρότερες ηλικίες 0-17 ετών αντιστοιχεί το 0,02% των θανάτων (3 νεκροί ανήλικοι) και το 0% των διασωληνωμένων ασθενών, με ούτε ένα ανήλικο ασθενή να βρίσκεται σήμερα σε ΜΕΘ.
Τι δείχνει νέα έρευνα των ΗΠΑ για τους νέους και τον εμβολιασμό
Πρόσφατη μελέτη από τα δύο Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ που δημοσιεύθηκε στις 19 Οκτωβρίου αποτυπώνει με αριθμούς το όφελος για τους εφήβους από τον εμβολιασμό και τον κίνδυνο που διατρέχουν από τη νόσο, που αν και μικρός σε σύγκριση με τις μεγαλύτερες ηλικίες, είναι υπαρκτός και δεν μπορεί να αγνοηθεί όταν έχουμε τέτοια διάδοση του ιού στις νεότερες ηλικίες, λόγω της συνεχιζόμενης επέλασης της μετάλλαξης Δέλτα.
Όπως αναφέρει η αναπληρώτρια καθηγήτρια παιδιατρικής - εφηβικής ιατρικής ΕΚΠΑ Άρτεμις Τσίτσικα, επιστημονικά υπεύθυνη της Μονάδας Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ) στη Β' παιδιατρική Κλινική του νοσοκομείου Παίδων «Π & Α Κυριακού», οι μελέτες των CDC διεξήχθησαν σε 19 παιδιατρικά νοσοκομεία στις ΗΠΑ την περίοδο από 1η Ιουνίου έως 30 Σεπτεμβρίου, οπότε ήδη επικρατούσε η παραλλαγή Δέλτα
και οι νοσηλείες εφήβων είχαν φτάσει στα υψηλότερα επίπεδα από την έναρξη της πανδημίας.
Το διάστημα αυτό νοσηλεύθηκαν 179 έφηβοι με λοίμωξη covid, με το 30% των ανήλικων ασθενών να μην έχουν κάποιο υποκείμενο νόσημα, συμπεριλαμβανομένης και της παχυσαρκίας. Η αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού για την πρόληψη της νοσηλείας υπολογίστηκε σε ποσοστό άνω του 93%.
Σχετικά με την έκβαση της νοσηλείας, από τα ανεμβολίαστα παιδιά, τα 77 χρειάστηκε να εισαχθούν σε μονάδα εντατικής θεραπείας, 29 διασωληνώθηκαν και δυστυχώς 2 κατέληξαν. Στην ομάδα των εμβολιασμένων παιδιών κανένα δεν εισήχθη σε ΜΕΘ, κανένα δεν πέθανε και επιπλέον ή διάρκεια της νοσηλείας ήταν έως και 50% μικρότερη από τη διάρκεια νοσηλείας στην ομάδα των ανεμβολίαστων.
Ήδη στην Αμερική και την Ευρώπη περισσότεροι από 20 εκατ. έφηβοι έχουν εμβολιαστεί πλήρως και έχει επιβεβαιωθεί το προφίλ ασφάλειας των εμβολίων, όπως είχε περιγραφεί στις κλινικές δοκιμές. Οι συχνότερες αντιδράσεις μετά τον εμβολιασμό είναι αντίστοιχες με τα υπόλοιπα εμβόλια της εφηβείας. Η συστηματική επιτήρηση της ασφάλειας των covid εμβολίων επέτρεψε να ανιχνευθεί πάρα πολύ γρήγορα και μια σπάνια ανεπιθύμητη ενέργεια που δεν θα ήταν εφικτό να εντοπιστεί στις κλινικές δοκιμές.
Πρόκειται για κάποια περιστατικά μυοκαρδίτιδας και περικαρδίτιδας, που εμφανίζονται κυρίως σε αγόρια και νέους άνδρες μέσα στα πρώτα 24ωρα μετά τη 2η δόση. Το Αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων CDC της Ατλάντα έχει εκτιμήσει τη συχνότητα αυτών των περιστατικών σε 4 έως 7 περιστατικά ανά 100.000 δεύτερες δόσεις εμβολίων. Το πιο σημαντικό ωστόσο όμως ότι αυτά τα περιστατικά εκτός από πολύ σπάνια, είναι και ήπια, συχνά αυτοπεριοριζόμενα και με βάση τα δεδομένα που έχουν συγκεντρωθεί μέχρι στιγμής τα νεαρά άτομα αναρρώνουν μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα στο σπίτι ή με παραμονή στο νοσοκομείο για δύο 24ωρα.
Στον αντίποδα, ο κίνδυνος ανάπτυξης μυοπερικαρδίτιδας μετά από τη λοίμωξη covid είναι πολύ μεγαλύτερος σε σύγκριση με τον κίνδυνο από το εμβόλιο. Ενδεικτικά, σε πρόσφατη προδημοσιευμένη μελέτη ο κίνδυνος μυοπερικαρδίτιδας εκτιμήθηκε σε 45 έως 60 περιστατικά ανά πληθυσμό 100,000 αγοριών ηλικίας 12-17 ετών που νοσούν από covid, δηλαδή είναι 10 φορές υψηλότερος από τη νόσο σε σύγκριση με τον κίνδυνο έπειτα από τον εμβολιασμό.
Τα δεδομένα για τους εμβολιασμούς σε παιδιά και εφήβους στην Ελλάδα
Στη χώρα μας, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο Πανελλήνιο Παιδιατρικό Συνέδριο, μέχρι τη 15η Οκτωβρίου είχαν εμβολιαστεί πλήρως 55.512 παιδιά ηλικίας 12-14 ετών, που αντιστοιχεί στο 16.7% αυτής της ηλικιακής ομάδας και 96.577 παιδιά ηλικίας 15-17 που αντιστοιχεί στο 30%.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία που παρουσίασε ο υπουργός ψηφιακής διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης, στους νέους ηλικίας 18-24 ετών έχει εμβολιαστεί περίπου το 60%, ενώ στους έφηβους ηλικίας 15-17 έχουν εμβολιαστεί ένας στους τρεις, και σε ποσοστό το 35%. Σε αυτές τις ηλικιακές ομάδες δηλώθηκαν 3 περιστατικά μυοκαρδίτιδας μετά τον εμβολιασμό, τα οποία ήταν ήπια και δεν χρειάστηκαν νοσηλεία.
