Ένα ελληνικό μουσείο χρειάζεται την ψήφο μας

Ένα ελληνικό μουσείο χρειάζεται την ψήφο μας

Ηταν μια σπουδαία έκθεση, την οποία επισκέφθηκαν 60.000 άτομα μέσα σε πέντε μήνες. Τώρα, χρειάζεται την ψήφο μας, και έχει πιθανότητες να λάβει το βραβείο κοινού. Η εμβληματική έκθεση «Πικάσο και Αρχαιότητα. Γραμμή και πηλός» που πραγματοποίησε το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης το 2019, είναι φέτος υποψήφια για Διεθνές βραβείο Global Fine Art Awards (GFAA)! Η έκθεση που συγκέντρωσε 60.000 επισκέπτες είναι η μοναδική ελληνική υποψηφιότητα μεταξύ 99 υποψηφιοτήτων από 27 χώρες και από τις 6 ηπείρους. Οι νικητές θα ανακοινωθούν διαδικτυακά στις 11 Μαϊου, αλλά προσοχή! Έχουμε περιθώριο μέχρι τις 7 του μηνός να ψηφίσουμε υπέρ του ελληνικού μουσείου, καθώς τo κοινό ψηφίζει την αγαπημενη του έκθεση online. Μπορείτε να επιλέξετε την έκθεση με τίτλο “Picasso and Antiquity. Line and Clay” στην αλφαβητική λίστα εδώ

To πρόγραμμα GFAA Global Fine Art Awards (GFAA) που πραγματοποιείται φέτος για 6η χρονιά, διεξάγει έρευνα όλο το χρόνο, εντοπίζοντας τις καλύτερα επιμελημένες εκθέσεις σε όλο τον κόσμο. Η επιτροπή επισκέπτεται και εξετάζει περισσότερες από 2.000 εκθέσεις ετησίως, οι οποίες εξετάζονται περαιτέρω από την επιτροπή υποψηφιοτήτων. Οι κριτές του GFAA αξιολογούν και βαθμολογούν όλους τους υποψηφίους σε 13 κατηγορίες βραβείων. Φέτος στα βραβεία GFAA συμμετέχουν συνολικά 99 υποψήφιοι από όλο τον κόσμο. 


Η έκθεση «Πικάσο και Αρχαιότητα. Γραμμή και πηλός» διαγωνίζεται στην κατηγορία «Εναλλακτικές Εκθέσεις» με συνυποψήφιες 6 εκθέσεις-κολοσσούς: ‘’Hockney–Van Gogh: The Joy of Nature” στο Μουσείο Van Gogh Αmsterdam, “Artistic License: Six Takes on the Guggenheim Collection” στο Solomon R. Guggenheim Museum, “Οceania” στο Royal Academy of Arts / Musée du quai Branly - Jacques Chirac κ.ά.

H έκθεση «Πικάσο και Αρχαιότητα. Γραμμή και πηλός» πραγματοποιήθηκε από τις 20 Ιουνίου μέχρι τις 20 Οκτωβρίου 2019 στο πλαίσιο της σειράς εκθέσεων «Θεϊκοί Διάλογοι». Στην σπάνια και πρωτότυπη αυτή έκθεση, που επιμελήθηκε ο Διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Καθηγητής Ν. Χρ. Σταμπολίδης και ο Ιστορικός Τέχνης Olivier Berggruen, για πρώτη φορά 68 σπάνια κεραμικά και σχέδια του Πικάσο «συνομίλησαν» θεματικά με 67 αρχαιότητες, δημιουργώντας ένα μοναδικό «Θεϊκό Διάλογο» μεταξύ της αρχαίας ελληνικής και της μοντέρνας τέχνης. 

Ο Πικάσο και η αρχαιότητα

“Για μένα δεν υπάρχει παρελθόν ή μέλλον στην Τέχνη. Εάν ένα έργο τέχνης δε μπορεί να ζει πάντα στο παρόν, δεν πρέπει να το θεωρούμε καθόλου ως τέτοιο. Η τέχνη των (αρχαίων) Ελλήνων, των Αιγυπτίων, των μεγάλων ζωγράφων που έζησαν σε άλλες εποχές, δεν είναι τέχνη του παρελθόντος· ίσως είναι πιο ζωντανή σήμερα από ποτέ» έλεγε ο Πάμπλο Πικάσο. Και σε άλλη περίπτωση: «Αν κάποιος σημείωνε πάνω σε ένα χαρτί όλες τις διαδρομές που διήνυσα και τις ένωνε μεταξύ τους με μία γραμμή, θα σχεδίαζε ενδεχομένως έναν Μινώταυρο».

Ένας Μινώταυρος από την αρχαία εποχή «ανοίγει» την έκθεση. Για πρώτη φορά 68 σπάνια κεραμικά και σχέδια του Πικάσο με πτηνά,τετράποδα και θαλάσσια όντα, ανθρώπινες μορφές, μυθολογικά ή μειξογενή όντα (Κένταυρος-Μινώταυρος) και άλλα έργα εμπνευσμένα από αρχαίες τραγωδίες και κωμωδίες, «συνομίλησαν» θεματικά με 67 αρχαιότητες, δημιουργώντας έναν ακόμη  «Θεϊκό Διάλογο» μεταξύ της αρχαίας ελληνικής και της μοντέρνας τέχνης.  

Τα πικασικά έργα-σχέδια και κεραμικά από την καλλιτεχνική δημιουργία του Πικάσο από τη δεκαετία του 1920 έως τη δεκαετία του 1960- προήλθαν από ιδρύματα, μουσεία και συλλογές του εξωτερικού, καθώς και ιδιωτικές συλλογές. Τα έργα της αρχαιότητας προέρχονταν από 15 συνολικά  ελληνικά μουσεία και συλλογές, όπως το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, τα Αρχαιολογικά Μουσεία Αρχαίας Αγοράς, Αγίου Νικολάου, Δήλου, Ερέτριας, Ηρακλείου, Θηβών, Μαραθώνα, Πάρου, Πατρών, Χανίων, Χώρας Μεσσηνίας, το Κυπριακό Μουσείο, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης και τη Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank. Ηταν γλυπτά, κεραμικά και χάλκινα που χρονολογούνται από τους προϊστορικούς χρόνους (περ. 3200 π.Χ. το παλαιότερο) έως και την Ύστερη Ρωμαϊκή περίοδο (μέσα 3ου αι. μ.Χ. το νεότερο). 

Μεταξύ των «ζευγών» της έκθεσης, ξεχώρισαν: ο Κένταυρος από λευκό πηλό, διαμορφωμένος στο χέρι, εγχάρακτη και γραπτή με επίχρισμα διακόσμηση, που δημιούργησε ο Πικάσο στην Vallauris στις 3 Ιανουαρίου 1953, σε διάλογο με τον Κένταυρο της Κυπρο-Αρχαϊκής περιόδου του 6ου αιώνα π.Χ.  και το μοναδικό Ειδώλιο Κενταύρου της Πρωτογεωμετρικής Περιόδου στο Λευκαντί της Εύβοιας που χρονολογείται στα τέλη 10ου αι. π.Χ. Επίσης ο διάλογος ανάμεσα στο έργο Τυφλός Μινώταυρος οδηγούμενος από μικρό κορίτσι μπροστά στη θάλασσα που δημούργησε ο Πικάσο στην Boisgeloup στις 22 Σεπτεμβρίου του 1934 και  στον φόνο του Μινώταυρου από τον Θησέα πάνω στον ερυθρόμορφο καλυκωτό κρατήρα της Ύστερης Κλασικής περιόδου (340 – 330 π.Χ. ) από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο όπως και ο Κορμός αγάλματος Μινώταυρου, ρωμαϊκό αντίγραφο έργου της πρώιμης κλασικής περιόδου.

Σχέδια και κεραμεικά

Ο μεγάλος καλλιτέχνης του 20ού αιώνα, έχει δημιουργήσει μοναδικά έργα ζωγραφικής, αλλά λίγοι γνωρίζουν από κοντά το σχεδιαστικό του έργο καθώς και τα κεραμικά του δημιουργήματα. Ένα συνδυασμό που συνδέεται με την αρχαιότητα και εμπνέεται σε μεγάλο βαθμό από έργα του κρητομηκυναϊκού και του ελληνικού κόσμου και γενικότερα από τους πολιτισμούς της λεκάνης της Μεσογείου. Η έκθεση αποκαλύπτει έναν ολόκληρο κόσμο που φέρνει μέσα του ο καλλιτέχνης, όχι απαραίτητα από αρχαιότητες που είδε ο ίδιος στις αρχαίες πατρίδες της Μεσογείου, αλλά  μέσα στα Μουσεία της Ευρώπης, σε βιβλία που διάβαζε ή κατά τις συναναστροφές του με τον Kριστιάν Ζερβός ή τον Jean Cocteau. 

Κατά τη διάρκεια της μακράς και παραγωγικής σταδιοδρομίας του, ο Πικάσο εμπνεύστηκε από μια μεγάλη ποικιλία πηγών, τις οποίες διαρκώς προσάρμοζε και επεξεργαζόταν. Η κλασική παράδοση πρόσφερε στον Ισπανό ζωγράφο ένα λεξιλόγιο ατελείωτων δυνατοτήτων προς χειρισμό και τροποποίηση. Σημαντική μεταξύ αυτών των πηγών υπήρξε η αρχαία Ελλάδα, με τη διαχρονική μυθολογία και την πλουσιότατη εικονογραφία της. Από την εποχή ακόμα που αντέγραφε γύψινα εκμαγεία αρχαίων γλυπτών, ο Πικάσο γοητεύτηκε από διάφορα θέματα της ελληνικής μυθολογίας, θέματα που διασκεδάζουν το τετριμμένο ή που δηλώνουν τις συγκρουόμενες παρορμήσεις του ανθρώπου. Ανάμεσα σε αυτά, ο Μινώταυρος, διονυσιακό πλάσμα, μισός άνθρωπος και μισός ζώο, αναδείχτηκε σε σύμβολο των σκοτεινότερων πτυχών της ανθρώπινης ψυχής και του παραλογισμού του πολέμου.  

Ταυτόχρονα, στο έργο του αναδύθηκε και μια άλλη εικόνα της Ελλάδας, μια εικόνα ειρηνική, στην οποία αρχαία θέματα και μύθοι οδηγούν στο εξιδανικευμένο όραμα μιας διαχρονικής Αρκαδίας, όραμα που ο Πικάσο επεξεργάστηκε σε γλυπτά και κεραμικά μετά το τέλος του πολέμου. Τα έργα αυτά, ωστόσο, σε αντίθεση με άλλα πρωιμότερα, δεν έχουν την ίδια στενή σχέση με την ελληνική μυθολογία. Αντίθετα, ο Πικάσο επινοεί μια εικονική ή φανταστική αρχαιότητα. Στο χωριουδάκι Vallauris, στα τέλη της δεκαετίας του ’40 και στη δεκαετία του ’50, ο Πικάσο δημιουργεί ένα εντυπωσιακό σύνολο έργων κεραμικής, τα οποία αφενός παραπέμπουν σε ένα γενικευμένο μυθικό παρελθόν αφετέρου αντλούν από διαχρονικές εικόνες, όπως φαύνους, πουλιά, μουσικούς κλπ.