Επιφυλάξεις σχετικά με την συνταγματικότητα της ρύθμισης του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που εξαρτά το ύψος των προστίμων για παραβίαση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας με τα εισοδήματα του παραβάτη εγείρει η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής. Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι «η θέσπιση διοικητικών ποινών βάσει εισοδηματικών κριτηρίων δεν έχει εσωτερική συνάφεια µε την εκάστοτε τελεσθείσα παράβαση και, συνεπώς, τίθεται ζήτηµα τήρησης της αρχής της αναλογικότητας».
Παράλληλα, το επιστημονικό Συμβούλιο της Βουλής προσθέτει ότι «οι όροι εισοδηµατικά και περιουσιακά κριτήρια χρήζουν διευκρίνισης, όπως επίσης και το είδος των δεδομένων που συλλέγονται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή και άλλες αρχές και δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, όπως και ο τρόπος αξιολόγησής τους από τα αρµόδια όργανα».
Αναλυτικά η γνωμοδότηση του Επιστημονικού Συμβουλίου
Στις προτεινόµενες ρυθµίσεις ορίζονται τα εξής:
«3. Με απόφαση του Υπουργού Υποδοµών και Μεταφορών κατατάσσονται στις κατηγορίες των παραγράφων 1 και 2 οι παραβάσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και καθορίζονται τα διοικητικά πρόστιµα και κυρώσεις ανά κατηγορία παράβασης, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέµα. Για κάθε κατηγορία παράβασης προβλέπονται τα ίδια διοικητικά πρόστιµα και οι ίδιες διοικητικές κυρώσεις. Με την ίδια απόφαση εξειδικεύονται τα διοικητικά πρόστιµα ανά κατηγορία παράβασης, για τις παραβάσεις χαµηλής επικινδυνότητας έως και εκατό (100) ευρώ, για τις παραβάσεις µεσαίας επικινδυνότητας από εκατό ένα (101) έως και τριακόσια (300) ευρώ και για τις παραβάσεις υψηλής επικινδυνότητας από τριακόσια ένα (301) έως και εξακόσια (600) ευρώ.
4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονοµικών και Υποδοµών και Μεταφορών καθορίζεται η διαδικασία βεβαίωσης και επιβολής αυτών από τα αρµόδια όργανα και η διαδικασία είσπραξης των βεβαιωµένων διοικητικών προστίµων της παραγράφου 3. Με την ίδια απόφαση επιτρέπεται, προκειµένου τα επαπειλούµενα διοικητικά πρόστιµα να επιτελούν αποτελεσµατικά την προληπτική και κυρωτική λειτουργία τους, να θεσπίζονται εισοδηµατικά και περιουσιακά κριτήρια, µε βάση τα οποία µπορεί να αυξάνεται το ύψος των διοικητικών προστίµων που προβλέπεται για τις ανωτέρω κατηγορίες παραβάσεων και κατ' ανώτατο όριο µέχρι το τριπλάσιο του βασικού προστίµου. Για την έκδοση της απόφασης αυτής µπορεί να λαµβάνονται υπόψη δεδοµένα από την Ελληνική Στατιστική Αρχή και άλλες αρχές και επιστηµονικούς ή άλλους φορείς, δηµόσιους ή ιδιωτικούς».
Στην παράγραφο 2 του άρθρου 43 του Συντάγµατος ορίζονται τα εξής:
«Ύστερα από πρόταση του αρµόδιου Yπουργού επιτρέπεται η έκδοση κανονιστικών διαταγµάτων, µε ειδική εξουσιοδότηση νόµου και µέσα στα όριά της. Eξουσιοδότηση για έκδοση κανονιστικών πράξεων από άλλα όργανα της διοίκησης επιτρέπεται προκειµένου να ρυθµιστούν ειδικότερα θέµατα ή θέµατα µε τοπικό ενδιαφέρον ή µε χαρακτήρα τεχνικό ή λεπτοµερειακό». Παρατηρείται ότι τα θέµατα, τα οποία προτείνεται να καταστούν αντικείµενο υπουργικής απόφασης, δηλαδή το ύψος των απειλούµενων διοικητικών ποινών (προστίµων) για παραβάσεις των κανόνων οδικής κυκλοφορίας, δεν είναι ειδικότερα θέµατα ή θέµατα µε τοπικό ενδιαφέρον ή µε χαρακτήρα τεχνικό ή λεπτοµερειακό. Άλλωστε, ως αναγκαίο συµπλήρωµα των κανόνων που περιγράφουν τη διοικητική παράβαση, εκφράζουν αξιολογήσεις της έννοµης τάξης για την ύπαρξη διοικητικού αδίκου σε έναν εξαιρετικά σηµαντικό τοµέα ανθρώπινης δραστηριότητας, όπως η οδική κυκλοφορία. Ως εκ τούτου, δεν µπορούν, κατά το Σύνταγµα, να αποτελέσουν αντικείµενο κατ' εξουσιοδότηση εκδιδόµενης υπουργικής απόφασης. Σε κάθε δε περίπτωση, η θέσπιση διοικητικών ποινών βάσει εισοδηµατικών κριτηρίων δεν έχει εσωτερική συνάφεια µε την εκάστοτε τελεσθείσα παράβαση και, συνεπώς, τίθεται ζήτηµα τήρησης της αρχής της αναλογικότητας. Αποτελεί, βεβαίως, έτερο ζήτηµα η λήψη υπόψη εισοδηµατικών κριτηρίων για την επιµέτρηση διοικητικής ποινής, εντός των πλαισίων ποινών, τα οποία πάντως τίθενται από τον νόµο.
Επίσης, στο πλαίσιο του άρθρου 43 παρ. 2 εδ. β΄ του Συντάγµατος, ως ανωτέρω, οι όροι εισοδηµατικά και περιουσιακά κριτήρια χρήζουν διευκρίνισης, όπως επίσης και το είδος των δεδοµένων που συλλέγονται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή και άλλες αρχές και δηµόσιους και ιδιωτικούς φορείς, όπως και ο τρόπος αξιολόγησής τους από τα αρµόδια όργανα».
Αλέξανδρος Διαμάντης
Φωτογραφία: Ιntime
