Το Ευρωκοινοβούλιο και τα όρια παρέμβασης της ΕΕ έναντι της Τουρκίας

Το Ευρωκοινοβούλιο και τα όρια παρέμβασης της ΕΕ έναντι της Τουρκίας

Η καταπίεση και η δίωξη των αντίθετων φωνών στην Τουρκία αποτέλεσε κεντρικό ζήτημα της έκθεσης που συντάσσει περιοδικά το Ευρωκοινοβούλιο για τη γειτονική χώρα. Είναι άλλωστε πολύ πρόσφατο το παράδειγμα της καταφανούς πολιτικής δίωξης του Οσμάν Καβαλά, του φιλάνθρωπου επιχειρηματία, που το τουρκικό καθεστώς έχει οδηγήσει σε φυλάκιση. Η οργίλη αντίδραση της Άγκυρας, που κατηγορεί την Ευρώπη πως υιοθετεί τις θέσεις της Ελλάδας, δείχνει την έλλειψη ψυχραιμίας του καθεστώτος.

Η καταδίκη των τουρκικών ενεργειών και αιτιάσεων στο Αιγαίο και την Κύπρο είναι ακόμα μία πηγή εκνευρισμού για το Ταγίπ Ερντογάν. Ακόμα και για έναν ουδέτερο διεθνή παρατηρητή, είναι δύσκολο να δικαιολογήσει ότι κάνει τελευταία η τουρκική πλευρά, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη συνεχιζόμενη επέκταση της κατοχής στα Βαρώσια και τη συνεχή παραβίαση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Βέβαια, η Άγκυρα βασίζεται στην αναβάθμιση του γεωπολιτικού της ρόλου, όπως πιστεύει ακράδαντα το ερντογανικό καθεστώς, μετά από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, το οποίο θα της επιτρέψει να κάνει ότι επιθυμεί, όσο παράλογο κι αν φαίνεται.

Ακόμα και η έκθεση της Ευρωβουλής αναφέρεται θετικά στη συνεισφορά της Τουρκίας σχετικά με τη διασφάλιση επάρκειας εφοδιασμού φυσικού αερίου στο νέο διεθνές περιβάλλον. Ταυτόχρονα, η άρνηση της Άγκυρας να επιτρέψει την είσοδο της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ αντιμετωπίζεται μάλλον ευμενώς, καθώς οι ευρωβουλευτές επέλεξαν μία μετριοπαθή προσέγγιση στις εκβιαστικές απαιτήσεις της Τουρκίας. Ουσιαστικά δηλαδή η έκθεση λαμβάνει υπόψιν τη συγκυρία, σε μία μέρα όπου γίνεται γνωστό, πως η Τουρκία μεσολαβεί στη Ρωσία, ζητώντας προμήθεια για να μεταφέρει ουκρανικά σιτηρά από την Οδησσό, δίχως να εκθέτει τον καιροσκοπισμό του τουρκικού καθεστώτος.

Αντιστοίχως, στο θέμα των προσφύγων η έκθεση εξαίρει τις προσπάθειες της Τουρκίας να φιλοξενεί τόσα εκατομμύρια ανθρώπους, ενώ οι ευρωβουλευτές δεσμεύονται να συνεχίσει η χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο μέλλον για αυτό τον σκοπό. Οι ισορροπίες που προσπαθούν να κρατηθούν φανερώνουν τα όρια της παρέμβασης των ευρωπαϊκών θεσμών στη μελλοντική πορεία της Τουρκίας.

Το καρότο της επανέναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων είναι μάλλον κάτι πολύ αφηρημένο για να ωθήσει την Τουρκία να ευθυγραμμιστεί με τις ευρωπαϊκές επιταγές. Μπορεί να υπάρχει ρητορική καταδίκη στα ευρωπαϊκά όργανα, αλλά το μόνο που ενεργοποιείται στην Άγκυρα είναι ο μηχανισμός της προπαγάνδας, που νιώθει υποχρεωμένος να απαντήσει στις διαπιστώσεις για την προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας. Δεν είναι βέβαια κάτι απλό να συγκρατηθεί ένα καθεστώς που εμπνέεται περισσότερο από παραδόσεις της Ανατολής, παρά της Δύσης. Απ’ ότι φαίνεται, ούτε και οι σαφείς προειδοποιήσεις της Ουάσιγκτον δεν μπορούν να σταματήσουν την Τουρκία σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως η νέα στρατιωτική επιχείρηση που ετοιμάζεται από την Άγκυρα στη Συρία.