Η Βρετανία, η Γαλλία, η Γερμανία και η Ευρωπαϊκή Ένωση απευθύνθηκαν σήμερα από κοινού προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, καλώντας τις να μην τορπιλίσουν την συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Υπενθυμίζεται ότι η συμφωνία είχε υπογραφεί το καλοκαίρι του 2015 ανάμεσα στην Τεχεράνη και την «Ομάδα των 6», την οποία αποτελούν τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Γαλλία και Βρετανία) και η Γερμανία.
Όμως, ο Donald Trump την έχει χαρακτηρίσει ως «τη χειρότερη που έχουν υπογράψει ποτέ οι ΗΠΑ». Ουσιαστικά δε την έχει βάλει στον «πάγο» από τις 13 Οκτωβρίου, ενώ αύριο αναμένεται να ανακοινώσει κατά πόσο η χώρα του θα συνεχίσει να τιμά -έστω και τυπικά- την υπογραφή που είχαν βάλει ο Barack Obama και ο John Kerry ή θα αποχωρήσουν από αυτήν, πυροδοτώντας απρόβλεπτες εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του CNBC και άλλων αμερικανικών ΜΜΕ, το πιθανότερο σενάριο είναι το πρώτο: Ο Trump, δηλαδή, θα δηλώσει ότι δίνει μια ακόμη ευκαιρία στη συμφωνία, όμως θα το συνοδεύσει με την εξαγγελία νέων κυρώσεων σε βάρος της Τεχεράνης. Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι έχουν κάθε λόγο να ανησυχούν και γι'' αυτό έσπευσαν να στείλουν το δικό τους μήνυμα.
«Η συμφωνία έχει ουσιαστική σημασία και δεν υπάρχει εναλλακτική επιλογή», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών Jean-Yves Le Drian. «Δεν κρύβουμε ότι υπάρχουν άλλα σημεία διαφωνίας (με το Ιράν)», πρόσθεσε. Η συμφωνία «λειτουργεί και κάνει τον κόσμο ασφαλέστερο και εμποδίζει μια ενδεχόμενη κούρσα των πυρηνικών όπλων», τόνισε η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε. Federica Mogherini, αφού συναντήθηκε στις Βρυξέλλες με τον ιρανό υπουργό Εξωτερικών, Mohammad Javad Zarif. «Περιμένουμε απ'' όλα τα μέρη να συνεχίσουν να εφαρμόζουν πλήρως αυτή τη συμφωνία», σημείωσε η ίδια.
Η ουσία, βεβαίως, είναι ότι οι Ευρωπαίοι δεν περιορίζονται στα λόγια, αλλά διαμηνύουν τις προθέσεις τους και με πράξεις. Κυρίως δε με τις εμπορικές και οικονομικές συμφωνίες που έχουν υπογράψει με την Τεχεράνη στα δυόμιση χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από την υπογραφή της συμφωνίας, οι οποίες μάλιστα τους τελευταίους μήνες και δείχνουν να πληθαίνουν, φέροντας εμπράκτως την Ευρώπη απέναντι στις ΗΠΑ του Trump.
Για του λόγου το αληθές, την ώρα που οι Αμερικανοί ετοιμάζουν νέες κυρώσεις, Γαλλία και Ιταλία πρωτοστατούν στη σύναψη deals με το Ιράν. Έτσι, σήμερα επρόκειτο να υπογραφεί μια ιταλο-ιρανική συμφωνία ύψους 5 δισ. ευρώ που αφορά στην παροχή πιστώσεων και άλλων διευκολύνσεων προς ιταλικές επιχειρήσεις που θέλουν να επενδύσουν στο Ιράν. Τον περασμένο Ιούλιο, επίσης, η FS Italiane και η αντίστοιχη κρατική εταιρεία του Ιράν (RAI) κατέληξαν σε συμφωνία για τον εκσυγχρονισμό των σιδηροδρόμων του Ιράν.
Όσον αφορά στη Γαλλία, οι αυτοκινητοβιομηχανίες Renault και Peugeot-Citroen σχεδιάζουν να επεκτείνουν τις μονάδες παραγωγής που έχουν στο Ιράν, κατασκευάζοντας και νέες -ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι ελέγχουν ήδη το 40% περίπου της εγχώριας αγοράς. Αλλά και η ενεργειακή Total υπέγραψε πρόσφατα συμβόλαιο για τη δημιουργία κοινοπραξίας με την κινεζική CNPC και την ιρανική Petropars, στην οποία έχει την πλειοψηφία του 50,1%, για την εκμετάλλευση ενός μεγάλου κοιτάσματος φυσικού αερίου στα σύνορα με το Κατάρ.
Με βάση όλα τα παραπάνω, λοιπόν, δεν προκαλεί εντύπωση και η εκ διαμέτρου διαφορετική στάση που τήρησαν ΗΠΑ και Ε.Ε. κατά τις πρόσφατες βίαιες διαδηλώσεις στο Ιράν, όπου σκοτώθηκαν πάνω από 20 άνθρωποι. Οι μεν Αμερικανοί και προσωπικά ο Trump είδαν σε αυτά μια ευκαιρία ανατροπής του θεοκρατικού καθεστώτος, που χαρακτηρίζουν ως τον μεγαλύτερο σπόνσορα της διεθνούς τρομοκρατίας -ενώ οι Ευρωπαίοι περιορίστηκαν σε μερικές τυπικές και χλιαρές ανακοινώσεις, απλώς για να... βγάλουν την υποχρέωση.
Γιώργος Παυλόπουλος
AP Photo/Virginia Mayo, Pool
