«Πριν από δύο χρόνια, 57.000 πρόσφυγες βρέθηκαν εγκλωβισμένοι όταν έκλεισαν τα νότια σύνορα της Ευρώπης. Αυτό που ακολούθησε έχει χαρακτηριστεί ως η πιο ακριβή ανθρωπιστική ανταπόκριση στην Ιστορία».
Με αυτή τη φράση ξεκινά το εκτενές δημοσίευμα του Guardian με τίτλο «Πού πήγαν τα χρήματα; και αναδημοσιεύει το Πρώτο Θέμα. Πώς οι Έλληνες τα έκαναν μαντάρα με την προσφυγική κρίση», με την υπογραφή των Ντάνιελ Χάουντεν και Αποστόλη Φωτιάδη, το οποίο βάζει στο μικροσκόπιο τους αμφιλεγόμενους - κατά τη βρετανική εφημερίδα - χειρισμούς του προσφυγικού ζητήματος στην χώρα μας.
Ακολουθώντας την πορεία μιας 17χρονης Σύριας προσφυγοπούλας, της Widad Madrati, και της οικογένειάς της «από την Μόρια στη Λέσβο, ως την Ειδομένη και το Ωραιόκαστρο» η βρετανική εφημερίδα καταγράφει μια οδύσσεια χωρίς τέλος, η οποία «έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη διεθνή χρηματοδότηση και την ενέργεια που έχει δαπανηθεί για τη βοήθεια αυτών των ανθρώπων» από την έναρξη της προσφυγικής κρίσης.
Σύμφωνα με την εφημερίδα, μια αλληλουχία γεγονότων που ξεκίνησε από την αθρόα άφιξη χιλιάδων προσφύγων στις ελληνικές ακτές τον Ιούνιο του 2015 και κορυφώθηκε με τον θάνατο του μικρού Αϊλάν Κούρντι, αφύπνισαν τη διεθνή κοινότητα. Το αποτέλεσμα ήταν μια τεράστια κινητοποίηση με επίκεντρο την Ελλάδα, όπου άρχισαν να καταφθάνουν πλήθη εθελοντών, αλλά και η ενεργοποίηση ευρωπαϊκών μηχανισμών παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας για πρώτη φορά στο εσωτερικό της ΕΕ.
«Σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς, επρόκειτο για την πιο ακριβή ανθρωπιστική απόκριση στην ιστορία, με βάση το κόστος ανά δικαιούχο», αναφέρει το δημοσίευμα του Guardian.
«Το πόσα ακριβώς χρήματα έχουν δαπανηθεί για την Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι κάτι που έχει καταγραφεί σε αρκετά δημοσιεύματα, ωστόσο ελάχιστοι το έχουν κατανοήσει. Η διαδικτυακή πλατφόρμα ενημέρωσης Refugees Deeply έχει υπολογίσει ότι από το 2015 έως σήμερα έχουν διοχετευτεί στην Ελλάδα 803 εκατομμύρια δολάρια, ποσό που περιλαμβάνει όλα τα κεφάλαια που έχουν εκχωρηθεί ή δαπανηθεί, καθώς και τις ιδιωτικές δωρεές.
Τα μεγαλύτερα ποσά προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία επιβλέπει το Ταμείο Ασύλου Μετανάστευσης και ένταξης (AMIF) καθώς το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας (ISF).
Οι δύο υπηρεσίες εκχώρησαν από κοινού 541 εκατ. δολάρια το κόστος των συνοριακών ελέγχων στην Ελλάδα, το άσυλο και την προστασία των προσφύγων. Ωστόσο, δεδομένου ότι δεν κατάφερε να ολοκληρώσει το εκτεταμένο στρατηγικό σχεδιασμό που απαιτείται, η ελληνική κυβέρνηση δεν έλαβε σημαντικά ποσά αυτών των κονδυλίων, κάτι που κατέστησε απαραίτητη τη χρηματοδότηση μέσω άλλων καναλιών.
Η σύγχυση σχετικά με τα πραγματικά μεγέθη των ευρωπαϊκών δαπανών βαθαίνει ακόμα περισσότερο από τις δηλώσεις του Ευρωπαίου Επιτρόπου για τη Μετανάστευση, τις εσωτερικές υποθέσεις και την ιθαγένεια, Δημήτρη Αβραμόπουλου, ο οποίος τακτικά παραθέτει στοιχεία που υπερβαίνουν το 1 δισ. ευρώ, αν και το ποσό αυτό αφορά προφανώς τα διαθέσιμα και θεωρητικά κεφάλαια, και όχι εκείνα που έχουν πραγματικά δαπανηθεί.
Παρ''όλα αυτά, το συνολικό ποσό των 803 εκατ. δολ. αντιπροσωπεύει την πιο ακριβή ανθρωπιστική ανταπόκριση στην ιστορία. Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, αν υπολογίσει κανείς ότι τα χρήματα αυτά προορίζονται για την κάλυψη των αναγκών 1.030.000 ανθρώπων που έχουν εισέλθει στην Ελλάδα από το 2015, το κόστος ανά δικαιούχο αγγίζει τα 780 δολ. ανά πρόσφυγα.
Ωστόσο, συνεχίζει ο Guardian, το μεγαλύτερο μέρος αυτών των κεφαλαίων χρησιμοποιήθηκε για την αντιμετώπιση των αναγκών των τουλάχιστον 57.000 ανθρώπων που εγκλωβίστηκαν στην Ελλάδα μετά το κλείσιμο των συνόρων στις 9 Μαρτίου 2016 και, με βάση αυτά τα δεδομένα, το κόστος ανά δικαιούχο εκτοξεύεται στα 14.088 δολάρια!
Ένας ανώτερος αξιωματούχος στον τομέα της βοήθειας υπολογίζει ότι για κάθε 100 δολάρια που δαπανώνται για την Ελλάδα, έως και 70 δολάρια χάνονται!
Χαρακτηριστικό παράδειγμα της σπατάλης των ευρωπαϊκών κονδυλίων, κατά τον Guardian, αποτελεί το κέντρο υποδοχής «Απάνεμο» στην Λέσβο, μια εγκατάσταση αξίας 1 εκατ. δολ. που σχεδιάστηκε με την προοπτική να υποδέχεται 2.000 πρόσφυγες τη μέρα, αλλά δεν λειτούργησε ποτέ σύμφωνα με το πρόγραμμα.
