Από την ανάληψη των προεδρικών καθηκόντων του Ντόναλντ Τραμπ, ο Τζάρεντ Κούσνερ αποτέλεσε το πρόσωπο-σημείο αναφοράς της αμερικανικής κυβέρνησης για την Μέση Ανατολή.
Ο Κούσνερ παραμέρισε πολλές φορές, ακόμη και τον πρώην υπουργό των Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον, σε συναντήσεις με ηγέτες της περιοχής, σχολιάζει το “Politico.”
Ωστόσο, αναφορικά με τα ιστορικής σημασίας εγκαίνια της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ, την Δευτέρα, ο Κούσνερ θα βρίσκεται εκεί ως μέλος της αντιπροσωπείας των ΗΠΑ και όχι ως επικεφαλής της.
Ο γαμπρός του προέδρου Τραμπ και υψηλόβαθμος σύμβουλος του Λευκού Οίκου για θέματα Μέσης Ανατολής, προώθησε παρασκηνιακά την μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στην ιστορική πόλη, ενώ της αμερικανικής διπλωματικής αντιπροσωπείας θα ηγηθεί την Δευτέρα, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζον Σάλιβαν.
Προβλέπεται από το πρωτόκολλο για τον πιο υψηλόβαθμο αξιωματούχο, να ηγείται της αντιπροσωπείας και σε τεχνικό επίπεδο, ο Σάλιβαν είναι ανώτερος του Κούσνερ.
Η λειτουργία της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ αποτέλεσε μία από τις κύριες προεκλογικές εξαγγελίες του προέδρου Τραμπ, ενώ η διπλωματική εκπροσώπηση μέσω των προσώπων στην τελετή της Δευτέρας, μεταφράζεται από τους ηγέτες της περιοχής, ως μία ένδειξη διαχείρισης της κατάστασης από τον Πομπέο, με έναν τρόπο εντελώς διαφορετικό από αυτόν του πρώην ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Τίλερσον.
“Μέχρι σήμερα ο Τζάρεντ Κούσνερ είχε τον έλεγχο του φακέλου Ισραηλινών-Παλαιστινίων,” δηλώνει ο Μάρτιν Ίντικ, που έχει διατελέσει πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Ισραήλ την περίοδο της προεδρίας του Μπιλ Κλίντον. “Παρά το γεγονός ότι αποτελεί τυπική εφαρμογή του διπλωματικού πρωτοκόλλου να ηγείται της αντιπροσωπείας ο αναπληρωτής ΥΠΕΞ, το γεγονός ότι δεν θα ηγηθεί της αντιπροσωπείας το Κούσνερ, θα καταγραφεί,” σημειώνει ο ίδιος, ενώ προσθέτει: “Δεν πιστεύω ότι ο Πομπέο έχει κάποια πρόθεση να έχει έναν δεύτερο ρόλο στα ζητήματα των σχέσεων μεταξύ Αράβων και Ισραηλινών. Δείχνει την πρόθεσή του να εξελιχθεί σε έναν παίχτη στην περιοχή, κατά τρόπο που δεν ήταν ο Τίλερσον,” τονίζει.
Τους πρώτους μήνες της προεδρίας Τραμπ, ο Κούσνερ θεωρούνταν ο σκιώδης υπουργός των Εξωτερικών. Ήταν ο σύμβουλος του προέδρου, που βρίσκονταν πολύ κοντά στον Τραμπ, είχε ρόλο στο κέντρο εξουσίας της Δυτικής Πτέρυγας του Λευκού Οίκου, όπου και είχε καθοριστικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις για την συμφωνία όπλων με την Σαουδική Αραβία. Παράλληλα, είχε εμπλοκή στις συνομιλίες για την Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου στην Βόρεια Αμερική (NAFTA), βοήθησε στην οργάνωση της πρώτης επίσκεψης του Κινέζου προέδρου Σι στο τουριστικό θέρετρο Μαρ-α-Λάγκο του Τραμπ στην Φλόριντα, ενώ παράλληλα επέβλεπε και τις προσπάθειες για την ειρήνευση στην Μέση Ανατολή, που έκανε η κυβέρνηση Τραμπ.
Ωστόσο, με την ανάληψη των καθηκόντων ενός νέου ΥΠΕΞ στην Ουάσινγκτον και τον Κούσνερ να είναι αναγκασμένος να κρατήσει ένα χαμηλό προφίλ, καθώς η εταιρία της οικογένειάς του βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος μιας ομοσπονδιακής έρευνας, τα εγκαίνια της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ, φαίνεται να είναι μια χρονική στιγμή, κατάλληλη για τον επαναπροσδιορισμό του ρόλου του.
Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι ο Κούσνερ ήταν αυτός που επιζητούσε την παρουσία του Πομπέο στην τελετή, ενώ το γραφείο του φέρεται να επικοινώνησε με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ ζητώντας του να παραστεί στην τελετή.
Ο Πομπέο από την πλευρά του, επέστρεψε νωρίς χθες το πρωί από την Βόρεια Κορέα, όπου και διαμεσολάβησε για την απελευθέρωση τριών Αμερικανών ομήρων. Ο ίδιος, στέλνει το δεύτερο στέλεχος στην ιεραρχία του αμερικανικού ΥΠΕΞ να παραστεί στην τελετή, θέλοντας να δείξει ότι το υπουργείο του βρίσκεται σε πλήρη συμφωνία με την απόφαση του Αμερικανού προέδρου για την λειτουργία της πρεσβείας. Παράλληλα, θέλει να τονίσει ότι το υπουργείο του διεκδικεί μερίδιο στην υστεροφημία της εξέλιξης αυτής.
“Ο Πομπέο αισθάνεται σίγουρος ότι δεν απειλείται από τον Τζάρεντ, κατά τον τρόπο που αισθάνονταν να απειλείται ο Τίλερσον. Η δυναμική είναι κατά πολύ περισσότερο συναδελφική,” δήλωσε χαρακτηριστικά ένας αξιωματούχος του Λευκού Οίκου.
Ένας σύμβουλος που βρίσκεται κοντά στον Αμερικανό υπουργό των Εξωτερικών, δήλωσε ότι ο Πομπέο: “έχει μία πολύ καλή σχέση με τον Τζάρεντ, αλλά και με τον πρόεδρο. Με δεδομένη την σχέση αυτή, το υπουργείο των Εξωτερικών θα θετική στάση σε όλα τα θέματα εξωτερικής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένου και του συγκεκριμένου ζητήματος.”
Ο Πομπέο πραγματοποίησε ένα ταξίδι στο Ισραήλ, που ήταν το πρώτο από την ανάληψη των καθηκόντων του.
Το πρώτο δεκαπεντάμηνο της προεδρίας Τραμπ, ο Τίλερσον υπονομεύθηκε σταθερά από τον Κούσνερ για τα ζητήματα της Μέσης Ανατολής, ενώ ο πρώην ΥΠΕΞ είχε έναν μικρό ρόλο στην λήψη αποφάσεων. Από την άλλη μεριά, ο Κούσνερ με την μικρή ομάδα που συνέστησε καλλιέργησε σχέσεις με τους Σαουδάραβες, τους Παλαιστινίους και τους Ισραηλινούς. Όταν ο πρόεδρος Τραμπ επισκέφτηκε το Ισραήλ (Μάιος 2017), ο Κούσνερ έλαβε μέρος στην συνάντηση μεταξύ του Αμερικανού προέδρου και του Ισραηλινού πρωθυπουργού Βενιαμίν Νετανιάχου, ενώ τόσο ο πρώην ΥΠΕΞ Τίλερσον, όσο και ο πρώην Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Χέρμπερτ Ρέιμοντ ΜακΜάστερ, παρέμειναν εκτός της συνάντησης, κατά το μεγαλύτερο μέρος της διάρκειας της.
Ο Τίλερσον συγκρούστηκε με την κυβέρνηση Τραμπ καθώς ήταν αντίθετος στην μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ, σύμφωνα με πηγές του Λευκού Οίκου.
Ωστόσο, ο πρώην ΥΠΕΞ των ΗΠΑ δεν ήταν ο μόνος που είχε αντίθετη άποψη, καθώς η ανακοίνωση της απόφασης τον περασμένο Δεκέμβριο, προκάλεσε την άσκηση κριτικής από τις αραβικές χώρες, αλλά ακόμη και από τον Πάπα Φραγκίσκο που προειδοποίησε για το ενδεχόμενο απρόβλεπτων καταστάσεων βίας στην περιοχή.
Ο Κούσνερ από την άλλη μεριά, είχε στην διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, πριν από την ορκωμοσία του Τραμπ θετική στάση για τον Τίλερσον, ενώ στην διάρκεια του 2017, παραδέχονταν στους συνεργάτες του, ότι η επιλογή του πρώην εκτελεστικού διευθυντή της ExxonMobil για την ηγεσία του αμερικανικού ΥΠΕΞ, ήταν ένα μεγάλο λάθος.
Ωστόσο, στην σημερινή νέα κατάσταση ηγεσίας στο υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, εκτιμάται ότι δεν θα υπάρξει ανταγωνισμός μεταξύ του Κούσνερ και του Πομπέο.
Τόσο ο γαμπρός του προέδρου Τραμπ, όσο και ο απεσταλμένος των ΗΠΑ στην Μέση Ανατολή, Τζέισον Γκρίνμπλατ άσκησαν πιέσεις για την μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ, παρά τις εκτιμήσεις των αναλυτών για αρνητικές επιπτώσεις στις προσπάθειες ειρήνευσης.
Ο Κούσνερ βρίσκεται σε δύσκολη θέση και στην Δυτική Πτέρυγα του Λευκού Οίκου μετά την υποβάθμιση της άδειας που είχε για την πρόσβασή και την διαχείριση απόρρητων πληροφοριών, αλλά και το αρνητικό κλίμα που διαμορφώθηκε στις σχέσεις του με τον Προσωπάρχη του Λευκού Οίκου, Τζον Κέλι. Παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις για το αντίθετο, εκτιμάται ότι πλέον ο ίδιος, λαμβάνει περιορισμένη πληροφόρηση σχετικά με τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Από την άλλη μεριά, σε διπλωματικό επίπεδο γεωπολιτικής δυναμικής και με δεδομένη την δύσκολη κατάσταση στις σχέσεις μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν με “αουτσάιντερ” την Συρία, το γενικότερο περιβάλλον ενισχύει περισσότεροτην ανάληψη δράσης από την αμερικανική τακτική διπλωματία δηλ. τον Μάικ Πομπέο και λιγότερο από υψηλόβαθμα στελέχη του Λευκού Οίκου, όπως ο Κούσνερ.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
