Όσο περνούν οι ημέρες και δημιουργείται μια ψευδαίσθηση ελέγχου της πανδημίας καθώς η χώρα φαίνεται ότι γλιτώνει τα χειρότερα στο κομμάτι της δημόσιας υγείας, έρχεται στην επιφάνεια η οικονομική διάσταση της ανθρώπινης τραγωδίας.
Οι προβλέψεις για τη δριμεία επιστροφή στην ύφεση έχουν ποσοστιαίες αποκλίσεις ως προς το πόσο μεγάλο θα είναι το πρόβλημα, όχι ως προς την ουσία του ότι θα είναι πράγματι μεγάλο.
Τα μηνύματα της αγοράς είναι δυσοίωνα και οι πληροφορίες μιλούν για ένα κύμα απολύσεων το επόμενο διάστημα σε κλάδους που έχουν δει τα έσοδά τους να μηδενίζονται λόγω κορωνοϊού.
Στο υπουργείο εργασίας διαμορφώνουν ήδη προγράμματα αντιμετώπισης μιας ραγδαίας αύξησης της ανεργίας. Στα υπουργεία Οικονομικών και Ανάπτυξης επιδιώκουν μόχλευση με χρηματοδοτικά εργαλεία και τόνωση της αγοράς, όταν ανοίξει. Όμως η ανάγκη άμεσων και δραστικών αλλαγών σε δομές και λειτουργίες εμφανίζεται ως μονόδρομος στον κόσμο των επιχειρήσεων.
Όμως έχει σημασία οι αλλαγές αυτές να γίνουν όχι υπό το κλίμα πανικού αλλά αυτοσυγκράτησης και ψυχραιμίας. Με τη λελογισμένη αξιοποίηση των διαθέσιμων εργαλείων, μέτρων και πολιτικών, ώστε να υπάρχει μια ισορροπία μεταξύ της οικονομικής βιωσιμότητας και των κοινωνικών επιπτώσεων. Από την εύκολη λύση των οριζόντιων μέτρων τύπου «φωτιά και τσεκούρι» η λύση των πιο λεπτών χειρισμών που δεν ισοπεδώνουν το επιχειρηματικό μοντέλο συνδέεται ρεαλιστικά με την εκτίμηση των διεθνών οικονομικών αναλυτών ότι οι επιπτώσεις θα είναι προσωρινές και οι επιχειρήσεις θα πρέπει να κρατήσουν τους μηχανισμούς επιστροφής στην κανονικότητα.
Χαρακτηριστικό τέτοιο παράδειγμα η ΒΕΑΤ, η οποία αν κρίνουμε από την εξαφάνιση του κλάδου των ταξί, είδε τα έσοδά της να μειώνονται σε ποσοστά της τάξης του 85-90%
Η εταιρεία δεν αξιοποίησε το ειδικό θεσμικό πλαίσιο που προβλέπει δυνατότητα εκ περιτροπής εργασίας σε όλους του εργαζόμενους, αλλά μόνο στο 10% εξ αυτών που δεν έχουν εκ των πραγμάτων fulltime απασχόληση και μόνο για ένα μήνα και όχι για έξι όπως προβλέπεται.
Κάλεσε τους εργαζόμενους να δηλώσουν εάν θέλουν να μπουν σε ένα πρόγραμμα εθελοντικής και κλιμακωτής μείωσης των αποδοχών τους, χωρίς να πλήττονται οι χαμηλόμισθοι αλλά μόνον τα μεσαία και ανώτερα στελέχη. Δίνοντας ένα παράδειγμα ηγεσίας, οι μειώσεις ξεκίνησαν από επάνω προς τα κάτω, με τον ιδρυτή της εταιρείας Νίκο Δρανδάκη να μειώνει τις απολαβές του στο 70% και τα ανώτερα στελέχη στο 50% Ωστόσο προχώρησε στην υλοποίηση 13 απολύσεων που ήταν ήδη προγραμματισμένες, στο πλαίσιο της εσωτερικής αξιολόγησης, σε ένα σύνολο 340 εργαζομένων. Όπως αναφέρουν πηγές από τη ΒΕΑΤ, επιδίωξη ήταν να διασφαλιστούν οι περισσότερες δυνατές θέσεις εργασίας και η εταιρεία να συνεχίσει να λειτουργεί.
Κοινός στόχος οφείλει να είναι πλέον, με τις ελάχιστες δυνατές θυσίες να διασφαλιστεί ότι η ελληνική οικονομία δεν θα μπει σε μια περίοδο μακράς ύφεσης, αλλά ότι η πίεση θα λειτουργήσει με την λογική του ελατηρίου και θα ακολουθήσει μια «εκτίναξη». Αυτό όμως μπορεί να διασφαλιστεί αν οι επιχειρήσεις καταφέρουν να παραμείνουν σε λειτουργία και οι όποιες παρεμβάσεις γίνουν χωρίς να επέλθει αποδιοργάνωση και πλήρης αποσταθεροποίηση του λειτουργικού και οικονομικού μοντέλου τους.
Εκεί πρέπει να εστιάσουν και οι απαιτούμενες κρατικές πολιτικές που θα διασφαλίσουν ταυτόχρονα και την προστασία όσων βρεθούν το επόμενο διάστημα χωρίς δουλειά, αλλά δεν πρέπει να βρεθούν χωρίς δίκτυ ασφαλείας και κυρίως χωρίς προοπτική.
