Ο βασιλιάς της Ιορδανίας Αμπντάλα Β'' ξεκίνησε σήμερα την πρώτη έπειτα από πέντε χρόνια επίσκεψή του στον παλαιστίνιο πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς στη Ραμάλα εν μέσω εντάσεων με το Ισραήλ και ανησυχίας για την αμερικανική απραξία στις προσπάθειες να επιτευχθεί ειρήνη.
Για πρώτη φορά έπειτα από μια σύντομη επίσκεψη στη Ραμάλα τον Δεκέμβριο του 2012, ήταν ο ιορδανός μονάρχης, και όχι ο παλαιστίνιος πρόεδρος, ο οποίος διένυσε την απόσταση των 70 χλμ που χωρίζουν τη Ραμάλα από το Αμάν.
Ο Αμπάς τον υποδέχθηκε κατά την κάθοδό του από το ελικόπτερο στον περίβολο του παλαιστινιακού προεδρικού μεγάρου.
Η Ιορδανία είναι ένας αδιαμφισβήτητος παράγοντας στην ισραηλινο-παλαιστινιακή διένεξη: υποστηρίζει τους Παλαιστινίους, είναι η μοναδική αραβική χώρα μαζί με την Αίγυπτο που έχουν συνάψει ειρήνη με το Ισραήλ, ιστορικός θεματοφύλακας της πλατείας των Τεμενών στην Ιερουσαλήμ και ένας συνομιλητής που σέβονται οι αμερικανικές κυβερνήσεις.
Η επίσκεψη του Αμπντάλα πραγματοποιείται λιγότερο από δύο εβδομάδες μετά μια νέα αύξηση της έντασης γύρω από την πλατεία, με σχεδόν καθημερινές συγκρούσεις ανάμεσα σε παλαιστινίους πιστούς μουσουλμάνους και τις ισραηλινές δυνάμεις.
Οι εντάσεις που προκλήθηκαν από την κρίση γύρω από την πλατεία, εθνικό και θρησκευτικό σύμβολο για τους Παλαιστινίους, επιδεινώθηκαν περαιτέρω ανάμεσα στην Ιορδανία και το Ισραήλ από ένα φονικό περιστατικό που συνέβη στις 23 Ιουλίου στον περίβολο της πρεσβείας του Ισραήλ στο Αμάν, όπου ένας ισραηλινός φρουρός ασφαλείας σκότωσε δύο Ιορδανούς.
Οι βιαιότητες αποκλιμακώθηκαν στην Ιερουσαλήμ όταν ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ανέκρουσε πρύμναν και ανέστειλε την εγκατάσταση νέων μηχανισμών ασφαλείας γύρω από την πλατεία. Οι Παλαιστίνιοι είχαν εκλάβει τα μέτρα αυτά ως μία ακόμη καταπάτηση των δικαιωμάτων τους εκ μέρους του Ισραήλ στον τρίτο ιερό τόπο του ισλάμ.
Η πλατεία βρίσκεται στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, στο ανατολικό τμήμα της πόλης το οποίο προσαρτήθηκε από το Ισραήλ. Αν και η Ιορδανία, που ασκούσε κυριαρχία επί των ιερών τόπων έως το 1967, διατηρεί την κηδεμονία τους βάσει της συμφωνίας ειρήνης του 1994 με το Ισραήλ, το τελευταίο εξακολουθεί να ελέγχει όλες τις προσβάσεις.
Οι ισραηλινές υποσχέσεις να ριχθεί φως στο συμβάν στην πρεσβεία, που σημειώθηκε έπειτα από μια επίθεση, σύμφωνα με τις ισραηλινές αρχές, δεν μετρίασαν την ιορδανική δυσφορία, που ενισχύθηκε από τη θερμή υποδοχή που επιφύλαξε ο Νετανιάχου στον δράστη κατά την επιστροφή του στο Ισραήλ.
Περίπου ο μισός πληθυσμός της Ιορδανίας (9.5 εκατομμύρια άνθρωποι) είναι παλαιστινιακής καταγωγής,
Όπως και οι Ιορδανοί, ο βασιλιάς είναι «οργισμένος με τους Ισραηλινούς, που έχουν πάει πολύ μακριά στις αδικίες που προκαλούν στις σχέσεις με τους Παλαιστίνιους και τους Ιορδανούς», λέει ο παλαιστίνιος αναλυτής Αμπντέλ Μπατζίντ Σουέιλεμ.
Η παρουσία του Αμπντάλα στη Ραμάλα στο πλευρό των Παλαιστινίων, που υποστηρίζουν ότι υπερασπίστηκαν με επιτυχία την πλατεία, σκοπό έχει να υπενθυμίσει τη θέση της Ιορδανίας ως θεματοφύλακα της περιοχής.
«Χωρίς την κηδεμονία που ασκεί το χασεμιτικό βασίλειο και χωρίς την επιμονή των κατοίκων της Ιερουσαλήμ, θα είχαμε χάσει τους ιερούς τόπους εδώ και καιρό», είπε πριν από την επίσκεψή του, σύμφωνα με το επίσημο ιορδανικό πρακτορείο ειδήσεων Petra, «η επιτυχία μας απαιτεί μια ενωμένη στάση εκ μέρους μας με τους παλαιστίνιους αδελφούς μας».
Για τον Σεμίρ Αουάντ, παλαιστίνιο καθηγητή Πολιτικών Επιστημών, «το μήνυμα αυτής της επίσκεψης, είναι επίσης πως (ο βασιλιάς) θέλει να συμβάλει στις προσπάθειες για την έξοδο του προέδρου Αμπάς από την απομόνωση».
Ο τελευταίος, λέει, έχει “εγκλωβιστεί” στη Δυτική Όχθη: ο παλαιστίνιος πρόεδρος ανέστειλε τη στρατηγική συνεργασία ασφαλείας με το Ισραήλ στη διάρκεια της κρίσης στην πλατεία. Χωρίς συντονισμό με τις ισραηλινές αρχές, ο Αμπάς δεν μπορεί να εγκαταλείψει τη Δυτική Όχθη, την οποία κατέχει το Ισραήλ από το 1967 και της οποίας ελέγχει όλα τα σύνορα.
Περιορισμένος στη Δυτική Όχθη, ο Αμπάς είναι έτσι αντιμέτωπος με την παράλυση των προσπαθειών για την επίτευξη ειρήνης και με τον κίνδυνο να δει, σε ηλικία 82 ετών, να απομακρύνεται κάθε μέρα όλο και περισσότερο η δημιουργία ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, το όνειρο για το οποίο αγωνίστηκε σε όλη τη ζωή του.
Η άνοδος του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ έδωσε σε ορισμένους Παλαιστίνιους τη σύντομη ελπίδα μιας μη συμβατικής προσέγγισης που θα τους έβγαζε από το αδιέξοδο. Ο Τζάρεντ Κούσνερ, σύμβουλος του Τραμπ, δήλωσε σε μια ηχογράφηση που δημοσιοποίησε την περασμένη εβδομάδα ο αμερικανικός Τύπος πως «ίσως να μην υπάρχει» λύση στη διένεξη.
Για ορισμένους παλαιστίνιους ηγέτες ο Κούσνερ, ο οποίος έχει επιφορτιστεί με την εποπτεία της αμερικανικής δράσης για το θέμα αυτό, είναι «ακατάλληλος».
Αφού υπήρξαν προσεκτικοί με την αμερικανική κυβέρνηση, οι παλαιστίνιοι αξιωματούχοι αρχίζουν να εκφράζονται ελεύθερα. Ανάμεσά τους ο Σάεμπ Ερεκάτ επέκρινε σφόδρα τη «σιωπή» της αμερικανικής κυβέρνησης για την ισραηλινή εποικιστική δραστηριότητα και τη μη υποστήριξή της στη λύση των δύο κρατών.
Ο ιορδανός μονάρχης εμφανίστηκε να απηχεί αυτές τις δηλώσεις. Η ειρηνευτική διαδικασία δεν θα προχωρήσει χωρίς την αμερικανική δέσμευση να υποστηριχθεί μια λύση στο παλαιστινιακό θέμα, είπε πριν από την επίσκεψή του, σύμφωνα με το Petra.
